Tiền sản giật (TSG) là một hội chứng bệnh lý phức tạp thường xảy ra ở nửa sau của thai kỳ bắt đầu từ tuần thứ 21 của quá trình thai nghén , làm tăng nguy cơ thai chết lưu, sinh non tháng cũng như suy dinh dưỡng ở trẻ sau này. Tỷ lệ mắc bệnh thay đổi tùy theo từng khu vực khác nhau trên thế giới. Theo số liệu của tổ chức y tế thế giới (WHO) thì TSG xảy ra trên 2–8% số các bà mẹ mang thai.
Bệnh tim mạch mạn tính là một yếu tố nguy cơ của tiền sản giật
1. Các dấu hiệu của tiền sản giật
Bệnh biểu hiện gồm 3 triệu chứng chính: tăng huyết áp, tăng protein niệu và phù.
- Cao huyết áp: từ 140/90 milimét thuỷ ngân (mm Hg) hoặc cao hơn – thu được trong hai lần, cách nhau ít nhất sáu giờ nhưng không quá 7 ngày.
- Dư thừa protein trong (protein) nước tiểu.
- Giảm tạm thời thị lực, mờ mắt hoặc nhạy cảm ánh sáng.
- Đau bụng trên, thường là dưới xương sườn bên phải.
- Buồn nôn hoặc ói mửa.
- Chóng mặt, nhức đầu nặng
- Giảm lượng nước tiểu.
- Tăng cân đột ngột, thường là nhiều hơn 2 pound (0,9 kg) trong một tuần.
- Sưng (phù), đặc biệt là ở mặt và tay. Nhưng đây không được xem là một dấu hiệu đáng tin cậy của tiền sản giật bởi vì nó cũng xảy ra ở nhiều thai phụ bình thường.
2. Biến chứng tiền sản giật
| Đối với mẹ: | Đối với thai nhi: |
| – Sản giật là một biến chứng thường gặp của TSG nặng, chiếm tỷ lệ 1-5%.
– Biến chứng chảy máu thường gặp là xuất huyết võng mạc, rau bong non, chảy máu trong gan. Rau bong non có thể bị chảy máu và choáng nặng. – Biến chứng suy giảm chức năng gan và rối loạn đông máu. Đông máu rải rác trong lòng mạch là một biến chứng nặng nề của TSG và là một trong những nguyên nhân gây tử vong mẹ vì điều trị nó rất khó khăn và hiệu quả kém. – Biến chứng suy thận cấp là nguyên nhân gây tử vong mẹ đến 23%. – Biến chứng phù phổi cấp và suy tim cấp: thường xảy ra trong lúc chuyển dạ hoặc một vài giờ sau đẻ. – Tử vong mẹ: Các nguyên nhân gây tử vong cho thai phụ là biến chứng của sản giật, chảy máu do vỡ bao gan trong hội chứng HELLP, phù phổi, tan huyết và đông máu rải rác trong lòng mạch, suy thận cấp, biến chứng các can thiệp sản khoa.. |
– Thai chết lưu
– Thai non tháng và suy dinh dưỡng. – Tỷ lệ mổ lấy thai cao đã làm tăng tỷ lệ trẻ sinh non tháng ở các thai phụ TSG. – Tử vong sơ sinh ngay sau đẻ: do ngạt, chấn thương; chảy máu phổi; chảy máu não thất; bệnh màng trong…
|
3. Điều trị tiền sản giật như thế nào?
Cho đến nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, điều trị nguyên nhân là phải ngừng thai nghén, các điều trị khác chỉ là điều trị triệu chứng để phòng các biến chứng vì vậy phải lấy thai ra sớm. Quan trọng nhất là dự phòng tiền sản giật. Sử dụng Aspegic, canxi, vitamin tổng hợp, Omega 3 (DHA, EPA), chocolate đen…
Chăm sóc trước sinh, đặc biệt là theo dõi sát các sản phụ nguy cơ cao ở nửa sau thai kỳ sẽ phát hiện được sớm các dấu hiệu của TSG. Ngày nay chúng ta chưa thể điều trị dự phòng TSG một cách hiệu quả thực sự nhưng chẩn đoán sớm TS Theo dõi khám thai định kỳ thật đều đặn.
Khi có các biểu hiện bất thường ngay lập tức đến bệnh viện để kiểm tra, để có thể điều trị sớm và phù hợp sẽ ngăn chặn được các biến chứng.
4. Những lưu ý giúp giảm nguy cơ bị tiền sản giật:
Chế độ ăn: chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất Đạm, Canxi, Vitamin, các yếu tố vi lượng và tập thể dục nhẹ nhàng thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe, phòng chống béo phì do đó hạn chế Tiền sản giật, đặc biệt vai trò của một số chất dinh dưỡng như Omega 3 (DHA,EPA), Vitamin D, Canxi …
Thức ăn giàu Omega 3 (DHA, EPA): Lượng DHA, EPA đầy đủ giúp phòng ngừa Tiền sản giật. DHA đầy đủ làm giảm sFlt-1 (tiêu VEGF- yếu tố tăng trưởng biểu mô mạch máu) do đó hạn chế triệu chứng của tiền sản giật. Các loại thực phẩm giàu Omega 3 là cá hồi, súp lơ, hạt vừng, quả óc chó, bắp cải …
Thức ăn giàu Vitamin D: Cung cấp đủ Vitamin D từ đồ ăn và sản phẩm bổ sung giúp giảm 27% nguy cơ bị tiền sản giật. Các thực phẩm giàu Vitamin D như dầu gan cá, các loại ngũ cốc nguyên hạt, nấm hương….
Thức ăn giàu Canxi: Bổ sung đủ Canxi giúp làm giảm tới 49% nguy cơ bị tiền sản giật ở những phụ nữ có nguy cơ thấp và tới 82% ở phụ nữ có nguy cơ cao. Các thức ăn giàu Canxi như sữa, cải bông xanh, rau diếp, đậu bắp, măng tây…
Tiền sản giật – Khi nào cần đến bác sĩ
Một số trường hợp tiền sản giật có thể trở nên nguy hiểm và diễn ra trong thời gian rất nhanh, mặc dù ảnh hưởng của nó đôi khi không rõ ràng. Nhưng nếu đang gặp các dấu hiệu sau tốt nhất bạn nên đi khám kiểm tra:
- Đột ngột phù tay, mặt hoặc chân làm bạn tăng cân vì cơ thể giữ nước.
- Đau bụng vùng dạ dày và có vẻ như là khó tiêu. Đau có thể lan ra 2 bên xương sườn.
- Đau đầu dữ dội không bớt sau khi nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau.
- Mờ mắt. Nhìn thấy chớp sáng là dấu hiệu cảnh báo.
- Buồn nôn và nôn.
- Cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực.
- Cảm giác bất an cho bản thân hoặc cho bé.
- Thay đổi thể tích nước tiểu so với bình thường.
– PGS. TS. BS. Đặng Thị Minh Nguyệt
– Phó Khoa Sản Bệnh Lý – Bệnh viện Phụ sản Trung Ương
– Giảng viên Đại học Y Hà Nội
(Theo SKĐS)
Chào Bác Sỹ!
Tôi năm nay 27 tuổi hiện đang mang thai cháu đầu được 33 tuần.
Tôi đã nghỉ làm ở nhà dưỡng thai hơn một tháng nay do yếu. Nhưng từ ba bốn ngày gần đây mỗi khi nằm xuống tôi hay cảm thấy mặt như bốc hỏa, hơi khó thở và bụng hơi đau râm ran giống như do bé đạp nhiều trong bụng.
Bác Sỹ có thể cho tôi lời khuyên với tình trạng trên của tôi không ạ?
Chào bạn Trâm Anh,
Thai nhi càng lớn nghĩa là mẹ càng phải chịu sức ép của thai nhi lên cơ thể mình nhiều hơn. Sự chèn ép của thai lên cơ hoành, là giảm thể tích khí lưu thông khiến mẹ bầu cảm thấy khó thở, hơi thở nhanh và nông. Đồng thời sự co giãn, kéo căng của dây chằng vùng bụng sẽ làm mẹ cảm thấy đau bụng lâm râm. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và có được lời khuyên phù hợp, bạn nên tới bác sĩ để được thăm khám cụ thể khi cảm thấy có bất kỳ các biểu hiện bất thường nào bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Mình đang dùng Omega 3, dùng thêm cái này có sợ thừa hàm lượng DHA ko
Chào bạn Thương,
Không rõ bạn đang dùng sản phẩm Omega 3 loại nào? Theo khuyến cáo phụ nữ mang thai cần bổ sung từ 200mg DHA/ngày là đủ để phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của mẹ và của con. Liều tối đa có thể cung cấp cho cơ thể là 1gam DHA/ngày. Tuy nhiên, dùng liều cao như vậy là không cần thiết, chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp đặc biệt như dọa sinh non mà thôi.
Đối với phụ nữ mang thai, cần cung cấp đồng thời cả DHA và EPA để tối ưu khả năng vận chuyển DHA từ mẹ sang con. Tỷ lệ DHA/EPA ~4/1 là tỷ lệ vàng cho khả năng hấp thu và phát huy tác dụng tốt nhất. Đồng thời, sản phẩm bổ sung Omega 3 (DHA, EPA) nên được bào chế ở dạng tự nhiên Triglycerid để cơ thể dễ hấp thu tốt. Khả năng hấp thu của dạng tự nhiên Triglycerid tốt hơn tới 70% so với dạng còn lại (ethyl este).
Ngoài DHA, EPA thì khi mang thai bạn cần cung cấp thêm nhiều dưỡng chất khác nữa như: acid folic, sắt, canxi, I-ốt, Mg, kẽm… Chính vì vậy, sử dụng sản phẩm cung cấp đồng thời tất cả các dưỡng chất trên sẽ giúp quá trình sử dụng dễ dàng hơn. PM Procare/PM Procare diamond là sản phẩm bạn có thể tham khảo sử dụng.
Thân ái,
Thưa bác sĩ, e mắc bệnh Tiền sản giật , protein niệu :3, huyết áp bình thường. E bé ở tuần 36 nặng 2kg. Với tình trạng trên e có phải kết thúc thai kỳ luôn không? Hay có thể tiếp tục để bé trong bụng?
Chào bạn Liên,
Không phải trường hợp bị tiền sản giật nào cũng cần kết thúc thai kỳ sớm. Tùy thuộc vào tình hình sức khỏe thai kỳ, diễn biến bệnh cụ thể mà bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp; chỉ khi việc tiếp tục giữ thai có nguy cơ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của mẹ – của con thì bác sĩ mới chỉ định kết thúc thai kỳ sớm. Quan trọng là mẹ bầu cần được bác sĩ thăm khám, theo dõi thai kỳ đều đặn. Yên tâm thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ bạn nhé!
Đồng thời cần thực hiện chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ. Ngoài tăng cường chế độ ăn, bạn có thể bổ sung thêm mỗi ngày 01 viên PM Procare diamond và viên bổ sung canxi Magcaldi mỗi ngày cho cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe, mẹ tròn con vuông!
Kính gửi bác sĩ,
Vợ em có bầu được 2 tuần tuổi, nhưng được bác sĩ phụ khoa đặt thuốc Levofloxacin để điều trị bệnh Chlamydia.
Bác sĩ cho em hỏi, thuốc Levofloxacin có tác dụng xấu đến thai nhi hay không? Cách xử lý như thế nào.
Vợ chồng em lo lắng quá bác sĩ ạ.
Em cảm ơn bác sĩ rất nhiều.
Em BTM.
Chào bạn Mạnh,
Bệnh Chlamydia do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra, ảnh hưởng đến khoảng 100.000 phụ nữ mang thai mỗi năm. Nếu không được điều trị trong khi mang thai, bệnh có thể gây ra sinh non, nhiễm trùng tử cung, hoặc nhiễm trùng sơ sinh khác như viêm kết mạc, viêm phổi. Chính vì vậy, phát hiện và điều trị Chlamydia là điều cần thực hiện càng sớm càng tốt.
Mặc dù Levofloxacin là kháng sinh có thể được dùng để điêu trị nhiễm khuẩn trong bệnh Chlamydia, tuy nhiên do thiếu dữ liệu an toàn trên người, đồng thời nghiên cứu trên động vật cũng cho thấy có khả năng thuốc gây tổn thương sụn khớp các tổ chức đang phát triển ở thai nhi, nên tốt nhất levofloxacin không nên dùng ở phụ nữ có thai. Bạn có thể tới bác sĩ trình bày rõ tình hình thai kỳ của mình để bác sĩ điều chỉnh lại thuốc phù hợp, an toàn hơn bạn nhé!
Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe!
Em để con đầu có nguy cơ tiền sản giật, vậy giờ em có bầu bé thứ hai có cách nào phòng tránh không ạ
Chào bạn,
Hiện nay chưa rõ nguyên nhân gây ra TSG. Tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng nguy cơ TSG có thể kể tới như: sinh con khi >35 tuổi, mẹ bị bệnh đái tháo đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, nhiễm trùng thai kỳ, thiếu canxi, vitamin D,…
Hiện nay, có các xét nghiệm giúp hỗ trợ sàng lọc TSG ở tam cá nguyệt đầu thai kỳ như: Đo huyết áp động mạch trung bình, đo trở kháng động mạch tử cung, xét nghiệm PIGF. Bạn nên tới bác sĩ thăm khám trực tiếp để được hướng dẫn. Vì nguyên nhân gây tiền sản giật chưa rõ nên rất khó để có những biện pháp phòng chống cụ thể. Tuy nhiên, bà bầu có thể áp dụng một số biện pháp để phòng ngừa hiện tượng tiền sản giật trong thai kỳ như: thực hiện thăm khám tầm soát TSG sớm, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, stress; vận động nhẹ nhàng thường xuyên; không ăn nhiều đồ mỡ, thức ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều muối,…thực hiện chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ, đặc biệt là Canxi, Vitamin D, DHA, EPA, acid folic,… Để cùng với bữa ăn hàng ngày có thể đáp ứng vừa đủ nhu cầu của cơ thể, bạn có thể tham khảo sử dụng mỗi ngày 01 viên PM Procare hay PM Procare diamond cho mẹ khỏe mạnh và thai nhi phát triển tối ưu.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!