Nhắc đến bệnh lý Đái tháo đường chắc hẳn hầu hết mọi người đều đã nghe tới Đái tháo đường tuýp 1, đái tháo đường tuýp 2. Tuy nhiên, có một dạng đái tháo đường tuýp 3 gần đây đang đặc biệt được các thầy thuốc quan tâm bởi nó không chỉ gây nguy hiểm cho một người mà cả hai người: bà mẹ và em bé. Đái tháo đường tuýp 3 là Đái tháo đường thai kỳ. Vậy đái tháo đường thai kỳ là gì, tại sao nó lại nguy hiểm, có cách gì phòng ngừa bệnh lý này hay không?
Kiểm tra đường huyết trong thời kỳ mang thai để phát hiện Đái tháo đường thai kỳ
Những ai có nguy cơ bị đái tháo đường thai kỳ?
Có khoảng 5-6% các phụ nữ mang thai ở Việt nam bị đái tháo đường (ĐTĐ) thai kỳ.
Những người có nguy cơ cao bị ĐTĐ thai kỳ gồm phụ nữ tuổi >35, béo phì trước khi mang thai, đã bị ĐTĐ thai kỳ ở lần mang thai trước, có đường trong nước tiểu, có bố mẹ và/hoặc anh chị em ruột bị ĐTĐ.
Các nguy cơ xảy ra cho mẹ và trẻ sơ sinh khi sản phụ bị ĐTĐ thai kỳ
Nguy cơ cho Mẹ
Các biến chứng trong thời gian mang thai
- Nhiễm toan máu đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi
- Đa ối
- Sinh non
Các biến chứng lâu dài sau sinh
- Trở thành đái tháo đường vĩnh viễn
- Dễ bị mắc các bệnh lý tim mạch hoặc béo phì sau sinh
Nguy cơ cho thai nhi và trẻ sơ sinh
Thai nhi có thể bị to do đái tháo đường thai kỳ của mẹ
Các nguy cơ cho thai
- Các dị tật bẩm sinh: hay gặp là vô sọ, nứt đốt sống, não úng thủy, các dị tật thần kinh khác, dị tật tim, dị tật thận, không có hậu môn.
- Thai to trên 4000 gram gây khó khăn cho quá trình chuyển dạ.
- Đa ối có thể gây khó chịu hoặc đau nhiều trước khi đẻ và thường kết hợp với thai to.
- Thai chậm phát triển trong tử cung liên quan đến sự kém tưới máu cho tử cung, rau thai.
- Thai chết lưu: ngoài nguyên nhân do dị tật bẩm sinh, nguy cơ gia tăng khi kiểm soát đường máu kém.
Một số nguy cơ ở trẻ sơ sinh
- Hội chứng suy hô hấp cấp: con của những bệnh nhân không được kiểm sóat đường máu tốt có nguy cơ cao bị hội chứng suy hô hấp cấp.
- Hạ đường máu: Trẻ sơ sinh có thể bị hạ đường máu trong vòng 48 giờ đầu sau đẻ. Về triệu chứng, thường là đứa trẻ bị hôn mê hơn là kích thích, và hạ đường máu có thể phối hợp với ngừng thở, hoặc thở nhanh, tím, hoặc co giật.
- Hạ calci máu, tăng bilirubin máu
- Đa hồng cầu và ăn kém.
Bạn có cần kiểm tra ĐTĐ thai kỳ?
- Tất cả các phụ nữ có thai cần được đánh giá nguy cơ bị đái tháo đường ở lần khám thai đầu tiên.
- Chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết tùy thuộc mức độ nguy cơ của sản phụ.
Trường hợp có một trong các yếu tố nguy cơ dưới đây thì chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết sớm hơn vào lần khám sản khoa đầu tiên của thai kỳ.
- BMI >25 ( BMI = Cân nặng (kg) / (Chiều cao(m)* Chiều cao(m))
- Tiền sử bị đái tháo đường thai kỳ ở lần có thai trước
- Tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường (Bố, mẹ, anh, chị ,em…)
- Tiền sử đẻ con trên 4 kg
- Đa ối
- Cân nặng thai to hơn so với tuần tuổi của lần mang thai hiện tại
- Có đường niệu
Nếu kết quả nghiệm pháp bình thường thì nên làm lại lần thứ 2 ở tuần 24-28 của thai kỳ.
Những trường hợp sản phụ không nằm ở nhóm nguy cơ trên sẽ được chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết ở tuần thứ 24-28 của thai kỳ.
Lưu ý trước khi làm nghiệm pháp tăng Đường huyết cho sản phụ?
- Không làm nghiệm pháp khi đang bị bệnh cấp tính (nhiễm trùng tai mũi họng, tiết niệu, stress…)
- Ba ngày trước ngày làm nghiệm pháp không ăn chế độ kiêng, cần thiết ăn chế độ ăn giàu carbonhydrat khoảng 150-200g/ngày ít nhất 3 ngày.
- Không vận động quá sức trước ngày làm nghiệm pháp (tập thể dục)
- Nghiệm pháp làm vào buổi sáng sớm sau khi bệnh nhân nhịn đói khoảng 8-14h (Nhịn ăn từ 20h tối trước ngày làm nghiệm pháp và đến phòng khám trước 8h sáng)
- Thời gian tiến hành nghiệm pháp là 120 phút. Trong lúc làm nghiệm pháp sản phụ nghỉ ngơi tại chỗ, không được ăn.
Biện pháp điều trị ĐTĐ thai kỳ
Một chế độ ăn giàu DHA và EPA giúp phòng ngừa tình trạng kháng Insulin
- Kiểm soát Đường huyết ổn định đóng vai trò quan trọng trong điều trị ĐTĐ thai kỳ. Cần tuân thủ tốt chế độ ăn và luyện tập trong quá trình theo dõi và điều trị.
- Chế độ ăn đảm bảo giảm các loại đường hấp thu nhanh như đường sữa bánh kẹo, hoa quả ngọt. Các thức ăn dạng tinh bột cần hạn chế như cơm, xôi, bánh trưng… Chia nhỏ bữa ăn. Đảm bảo ăn đủ chất dinh dưỡng nhiều chất xơ
- Tăng cường đi bộ sau ăn là một trong những yếu tố quan trọng giúp giảm tình trạng kháng Insulin đặc biệt ở những thai phụ béo phì trước mang thai. Cần hỏi ý kiến của các bác sỹ sản khoa trước khi luyện tập
- Theo dõi Đường huyết lúc đói và sau ăn 1h hoặc 2h. Điều chỉnh chế độ ăn và luyện tập để đạt được mục tiêu Đường huyết lúc đói < 5,3 mmol/l, Đường huyết sau ăn 1h < 7,8 mmol/l, Đường huyết sau ăn 2h < 6,7 mmol/l.
- Nếu Đường huyết không đạt được mục tiêu cần đến khám và tư vấn ngay Bs chuyên khoa nội tiết.
- Nếu có chỉ định tiêm thuốc tăng trưởng thành phổi cần thiết phải nhập viện Chuyên khoa Nội tiết theo dõi chặt chẽ Đường huyết.
Ý KIẾN CHUYÊN GIACách phòng ngừa ĐTĐ thai kỳ
Cách theo dõi sau đẻ của sản phụ bị Đái tháo đường thai kỳ
|
PGS.TS.BS. Nguyễn Khoa Diệu Vân
Trưởng khoa Nội tiết – Bệnh viện Bạch Mai
Giảng viên Đại học Y Hà Nội
(Theo SKĐS)
Cho m hỏi tâm lý có ảnh hưởng nhiều đến kq làm niệu pháp dung nạp đường nhiều ko? M 37w hnay đi làm phát hiện bị tiểu đường thai kỳ, mà đêm trc khi đi làm xn mình bị mất ngủ gần như cả đêm nên cơ thể rất mệt, kq xn của mình là lúc đói là 5,06, sau 1h là 12,49, sau 2h là 9,7. Mong bsy tư vấn ạ
Chào bạn Thu Hiền,
Tâm lý căng thẳng, stress, mất ngủ… làm tăng cortisol khiến cơ thể chúng ta kém nhạy cảm với insulin, do đó làm tăng đường huyết và điều đó làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm đường huyết. Ngược lại, đường huyết cao cũng khiến người bệnh gặp tình trạng mất ngủ thường xuyên.
Do đó, để chắc chắn bạn nên xét nghiệm lại vào một buổi khác, khi đã ngủ đủ và cảm thấy cơ thể khỏe mạnh bạn nhé. Tuy nhiên, thực hiện chế độ ăn uống không đường, giảm tinh bột, ít chất béo… là việc nên thực hiện ngay từ bây giờ bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Em mang thai 36 ,tuần . Xác định bị đái tháo đường thai kỳ. Em thử đường sau ăn là 151.. Em có cần đi khám nội tiết không
Chào bạn Hòa,
Bệnh tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và con nếu không được kiểm soát tốt. Chính vì vậy, ngoài thực hiện chế độ ăn kiêng đường, giảm tinh bột, ít chất béo,… thì quan trọng là bạn cần tới bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám cụ thể, từ đó xác định mức độ và bác sĩ sẽ có hướng điều trị thích hợp, hiệu quả cho bạn.
Mời bạn tham khảo thêm bài viết: Thực đơn và chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường thai kỳ
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Chào chuyên gia,
Vui lòng cho tôi hỏi, hiện tôi đang mang thai được 27,5 tuần. Từ lúc mang thai đến giờ tôi tăng gần 2kg. Hôm qua khi đi khám định kì thì em bé đã cân nặng tầm 1084gr. Tôi có test đường với 75g đường vào ngày hôm qua thì kết quả như sau:
+ lúc đói: 4.82 mmol/L
+ sau 1h: 9.11 mmol/L
+ sau 2h: 9.66 mmol/L
Đường trong nước tiểu là: 150 mg/dl
BS kết luận tôi bị đái tháo đường, vậy chuyên gia vui lòng cho tôi hỏi, với nồng độ đường như trên thì bệnh sẽ gây nguy hại đến em bé của tôi nhiều ko?
Tôi đang rất lo lắng, hiện tại tôi đang uống viên Proce vào buổi sáng và canxi viên vào buổi trưa. Tôi có nên bổ sung gì vào chế độ ăn uống để cải thiện tình trạng này ạ?
Tôi chân thành cảm ơn.
Rất mong sớm nhận được câu trả lời từ chuyên gia.
Chào bạn Kim Chi,
Bệnh Đái tháo đường thai kỳ nếu không được kiểm soát tốt có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm tới cả mẹ và con: thai to hoặc thai kém phát triển, đa ối, dị tật, sảy thai hoặc thai lưu,… Tuy nhiên điều đáng mừng là bạn có thể kiểm soát tốt đường huyết của mình dựa vào chế độ ăn uống, nhất là khi mức đường huyết của bạn mới chớm cao hơn ngưỡng an toàn một chút mà thôi.
Bạn có thể tham khảo bài viết Thực đơn và chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường thai kỳ để có chế độ dinh dưỡng phù hợp với mình.
Khi mang thai nhu cầu các chất dinh dưỡng tăng cao khiến chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Với trường hợp mẹ bầu bị đái tháo đường, chế độ ăn có nhiều kiêng khem thì nguy cơ thiếu dưỡng chất càng tăng cao. Chính vì vậy, ngoài chế độ ăn, thay vì dùng PM Procare thì bạn bạn có thể chuyển sang dùng thuốc PM Procare diamond để cùng thức ăn hàng ngày cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu. Hàm lượng DHA, EPA trong thuốc PM Procare diamond cao hơn PM Procare tới 1,5 lần còn giúp bạn kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Chào bác sĩ tư vấn giúp em. Em đi siêu âm lúc thai được 24 tuấn có test dung nạp đường thì kết quả như sau: Lúc đói : 4.51, Sau 1h: 11.14, sau 2h: 11.69. Bac si ket luan em bi tiểu đường thai kỳ. Hẹn em về nhà điều chỉnh chế độ ăn không đường sau 3 tuần test lai thì kết quả là: HBA1C: 4.9 (4.8 – 5.9), Glycate Hb: 5.39 ( 5.2 – 6.9 ), Glucose sau an 2 giờ: 4.80 ( <6.7). Bac si noi đường em ổn định chỉ cần d9eiu62 chỉnh chế độ ăn uống là được. Bác sĩ giải thích cho em rõ hơn được không? Em cảm ơn nhiều lắm.
Chào bạn Linh,
Kết quả test đường huyết lần đầu tiên cho 2 giá trị đường huyết sau ăn 1h và 2h cao, chứng tỏ bạn bị đái tháo đường thai kỳ. Đái tháo đường khi mang thai là bệnh có thể gây nhiều biến chứng cho thai kỳ, tuy nhiên, điều đáng mừng là bệnh có thể được kiểm soát tốt bằng cách thay đổi chế độ ăn. Bạn đã thực hiện chế độ ăn không đường, hạn chế tinh bột,… điều này khiến đường huyết trở về bình thường.
Chỉ số HbA1c đại diện cho tình trạng gắn kết của đường trên Hb hồng cầu. Đây là xét nghiệm tốt nhất để theo dõi sự kiểm soát đường huyết, giúp bạn và bác sĩ điều trị đánh giá được đường huyết có kiểm soát tốt hay không trong thời gian vừa qua. Chỉ số Glycate Hb phản ánh mức đường huyết nội sinh trung bình trong vòng từ 2 đến 3 tháng, gồm đỉnh đường huyết trong máu sau ăn. Hai chỉ số này của bạn đều có kết quả nằm trong mức an toàn, đồng thời chỉ số Glucose sau ăn 2h cũng ở mức thấp. Điều này chứng tỏ chế độ ăn của bạn đã kiểm soát tốt đường huyết. Bạn nên duy trì chế độ dinhh dưỡng kiêng khem này để có mức đường huyết ổn định, an toàn trong thời gian tới.
Khi mang thai nhu cầu các chất dinh dưỡng tăng cao khiến chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Với trường hợp mẹ bầu bị đái tháo đường, chế độ ăn có nhiều kiêng khem thì nguy cơ thiếu dưỡng chất càng tăng cao. Ngoài chế độ ăn, bạn có thể tham khảo sử dụng thêm thuốc PM Procare diamond mỗi ngày để cùng thức ăn hàng ngày cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể khỏe mạnh, thai nhi phát triển tối ưu. Hàm lượng DHA, EPA trong thuốc cao còn giúp bạn kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Chao bs…e mang thai 26t.di kham kl bi dtd..chua uog dg 79mg.uog duog sau 1h 198mg.sau 2h 127mg.nhu vay co nang kg va an uong sao de binh thuong.
Chào bạn,
Chẩn đoán xác định ĐTĐ thai kỳ bằng nghiệm pháp dung nạp 75g glucose, làm vào buổi sáng sau khi sản phụ đã nhịn đói trên 9 giờ. Tiến hành đo đường huyết trước và sau 1 và 2h uống glucose. Chẩn đoán ĐTĐ nếu sản phụ có ít nhất 2/3 mẫu xét nghiệm lớn hơn 5,3 mmol/l (đói), 10,0 mmol/l (sau 1h) và 8,6 mmol/l (sau 2h). Chỉ số càng cao chứng tỏ tình trạng ĐTĐ càng nặng. Các chỉ số của bạn khá cao. Vì vậy, ngay từ bây giờ bạn nên thực hiện chế độ ăn uống kiêng khem để giảm đường huyết, đưa đường huyết trở về giá trị bình thường.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Thực đơn và chế độ luyện tập cho người đái tháo đường thai kỳ để có thể áp dụng cho mình.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!