Nhắc đến bệnh lý Đái tháo đường chắc hẳn hầu hết mọi người đều đã nghe tới Đái tháo đường tuýp 1, đái tháo đường tuýp 2. Tuy nhiên, có một dạng đái tháo đường tuýp 3 gần đây đang đặc biệt được các thầy thuốc quan tâm bởi nó không chỉ gây nguy hiểm cho một người mà cả hai người: bà mẹ và em bé. Đái tháo đường tuýp 3 là Đái tháo đường thai kỳ. Vậy đái tháo đường thai kỳ là gì, tại sao nó lại nguy hiểm, có cách gì phòng ngừa bệnh lý này hay không?
Kiểm tra đường huyết trong thời kỳ mang thai để phát hiện Đái tháo đường thai kỳ
Những ai có nguy cơ bị đái tháo đường thai kỳ?
Có khoảng 5-6% các phụ nữ mang thai ở Việt nam bị đái tháo đường (ĐTĐ) thai kỳ.
Những người có nguy cơ cao bị ĐTĐ thai kỳ gồm phụ nữ tuổi >35, béo phì trước khi mang thai, đã bị ĐTĐ thai kỳ ở lần mang thai trước, có đường trong nước tiểu, có bố mẹ và/hoặc anh chị em ruột bị ĐTĐ.
Các nguy cơ xảy ra cho mẹ và trẻ sơ sinh khi sản phụ bị ĐTĐ thai kỳ
Nguy cơ cho Mẹ
Các biến chứng trong thời gian mang thai
- Nhiễm toan máu đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi
- Đa ối
- Sinh non
Các biến chứng lâu dài sau sinh
- Trở thành đái tháo đường vĩnh viễn
- Dễ bị mắc các bệnh lý tim mạch hoặc béo phì sau sinh
Nguy cơ cho thai nhi và trẻ sơ sinh
Thai nhi có thể bị to do đái tháo đường thai kỳ của mẹ
Các nguy cơ cho thai
- Các dị tật bẩm sinh: hay gặp là vô sọ, nứt đốt sống, não úng thủy, các dị tật thần kinh khác, dị tật tim, dị tật thận, không có hậu môn.
- Thai to trên 4000 gram gây khó khăn cho quá trình chuyển dạ.
- Đa ối có thể gây khó chịu hoặc đau nhiều trước khi đẻ và thường kết hợp với thai to.
- Thai chậm phát triển trong tử cung liên quan đến sự kém tưới máu cho tử cung, rau thai.
- Thai chết lưu: ngoài nguyên nhân do dị tật bẩm sinh, nguy cơ gia tăng khi kiểm soát đường máu kém.
Một số nguy cơ ở trẻ sơ sinh
- Hội chứng suy hô hấp cấp: con của những bệnh nhân không được kiểm sóat đường máu tốt có nguy cơ cao bị hội chứng suy hô hấp cấp.
- Hạ đường máu: Trẻ sơ sinh có thể bị hạ đường máu trong vòng 48 giờ đầu sau đẻ. Về triệu chứng, thường là đứa trẻ bị hôn mê hơn là kích thích, và hạ đường máu có thể phối hợp với ngừng thở, hoặc thở nhanh, tím, hoặc co giật.
- Hạ calci máu, tăng bilirubin máu
- Đa hồng cầu và ăn kém.
Bạn có cần kiểm tra ĐTĐ thai kỳ?
- Tất cả các phụ nữ có thai cần được đánh giá nguy cơ bị đái tháo đường ở lần khám thai đầu tiên.
- Chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết tùy thuộc mức độ nguy cơ của sản phụ.
Trường hợp có một trong các yếu tố nguy cơ dưới đây thì chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết sớm hơn vào lần khám sản khoa đầu tiên của thai kỳ.
- BMI >25 ( BMI = Cân nặng (kg) / (Chiều cao(m)* Chiều cao(m))
- Tiền sử bị đái tháo đường thai kỳ ở lần có thai trước
- Tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường (Bố, mẹ, anh, chị ,em…)
- Tiền sử đẻ con trên 4 kg
- Đa ối
- Cân nặng thai to hơn so với tuần tuổi của lần mang thai hiện tại
- Có đường niệu
Nếu kết quả nghiệm pháp bình thường thì nên làm lại lần thứ 2 ở tuần 24-28 của thai kỳ.
Những trường hợp sản phụ không nằm ở nhóm nguy cơ trên sẽ được chỉ định làm nghiệm pháp tăng Đường huyết ở tuần thứ 24-28 của thai kỳ.
Lưu ý trước khi làm nghiệm pháp tăng Đường huyết cho sản phụ?
- Không làm nghiệm pháp khi đang bị bệnh cấp tính (nhiễm trùng tai mũi họng, tiết niệu, stress…)
- Ba ngày trước ngày làm nghiệm pháp không ăn chế độ kiêng, cần thiết ăn chế độ ăn giàu carbonhydrat khoảng 150-200g/ngày ít nhất 3 ngày.
- Không vận động quá sức trước ngày làm nghiệm pháp (tập thể dục)
- Nghiệm pháp làm vào buổi sáng sớm sau khi bệnh nhân nhịn đói khoảng 8-14h (Nhịn ăn từ 20h tối trước ngày làm nghiệm pháp và đến phòng khám trước 8h sáng)
- Thời gian tiến hành nghiệm pháp là 120 phút. Trong lúc làm nghiệm pháp sản phụ nghỉ ngơi tại chỗ, không được ăn.
Biện pháp điều trị ĐTĐ thai kỳ
Một chế độ ăn giàu DHA và EPA giúp phòng ngừa tình trạng kháng Insulin
- Kiểm soát Đường huyết ổn định đóng vai trò quan trọng trong điều trị ĐTĐ thai kỳ. Cần tuân thủ tốt chế độ ăn và luyện tập trong quá trình theo dõi và điều trị.
- Chế độ ăn đảm bảo giảm các loại đường hấp thu nhanh như đường sữa bánh kẹo, hoa quả ngọt. Các thức ăn dạng tinh bột cần hạn chế như cơm, xôi, bánh trưng… Chia nhỏ bữa ăn. Đảm bảo ăn đủ chất dinh dưỡng nhiều chất xơ
- Tăng cường đi bộ sau ăn là một trong những yếu tố quan trọng giúp giảm tình trạng kháng Insulin đặc biệt ở những thai phụ béo phì trước mang thai. Cần hỏi ý kiến của các bác sỹ sản khoa trước khi luyện tập
- Theo dõi Đường huyết lúc đói và sau ăn 1h hoặc 2h. Điều chỉnh chế độ ăn và luyện tập để đạt được mục tiêu Đường huyết lúc đói < 5,3 mmol/l, Đường huyết sau ăn 1h < 7,8 mmol/l, Đường huyết sau ăn 2h < 6,7 mmol/l.
- Nếu Đường huyết không đạt được mục tiêu cần đến khám và tư vấn ngay Bs chuyên khoa nội tiết.
- Nếu có chỉ định tiêm thuốc tăng trưởng thành phổi cần thiết phải nhập viện Chuyên khoa Nội tiết theo dõi chặt chẽ Đường huyết.
Ý KIẾN CHUYÊN GIACách phòng ngừa ĐTĐ thai kỳ
Cách theo dõi sau đẻ của sản phụ bị Đái tháo đường thai kỳ
|
PGS.TS.BS. Nguyễn Khoa Diệu Vân
Trưởng khoa Nội tiết – Bệnh viện Bạch Mai
Giảng viên Đại học Y Hà Nội
(Theo SKĐS)
E làm xn bt 3,5 sau 1h là 9,5 và sau 2h là 10. Bsi chuẩn đoán e bị ĐTĐ và kêu e hạn chế tất cả đồ ngọt. Vậy em bé có nguy cơ j k ạ và có nguy hiểm k? Thai e đc 37,5w
Chào bạn Mỹ Tiên,
Đái tháo đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và con nếu việc kiểm soát đường huyết của mẹ không được tốt. Tuy nhiên, với mức độ đường huyết chưa tăng nhiều như trường hợp của bạn thì bạn hoàn toàn có thể tự kiểm soát mức đường huyết của mình thông qua chế độ ăn uống. Bác sĩ cũng đã dặn bạn hạn chế tất cả các đồ ngọt – đó là việc cần làm đầu tiên. Tiếp đó bạn nên hạn chế các thực phẩm dễ gây tăng đường huyết như: cơm, bún, phở,… thay vào đó lựa chọn các thực phẩm như gạo lức, các loại đậu, đỗ… Nên ăn thịt nạc, cá nạc, tránh các thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều muối… Tăng cường rau xanh và hoa quả, uống nhiều nước; chia nhỏ thức ăn thành nhiều bữa trong ngày, tránh để bụng no quá hoặc đói quá…
Ngoài thay đổi chế độ ăn, bạn có thể sử dụng thêm mỗi ngày 01 viên thuốc bổ PM Procare diamond để cùng thức ăn hàng ngày cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể khỏe mạnh, giảm tải áp lực ăn uống cho mẹ. Đồng thời hàm lượng DHA, EPA trong thuốc cao còn giúp bạn kiểm soát đường huyết tốt hơn.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Chế độ dinh dưỡng cho người đái tháo đường thai kỳ
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Bs cho e hỏi e đi test đường glucose trươca uống 5.1 .1 giờ sau uống .11.2 sau 2h 6.4 bs hẹn e test sau ăn hai gio nưa bs cho e hỏi gio e bổ sung canxi nào ít đường tốt nhất
Chào bạn,
Ngoại trừ các sản phẩm bổ sung canxi dạng lỏng thì hầu hết các viên uống bổ sung canxi đều không có hoặc có rất ít đường. Để bổ sung canxi hiệu quả bạn có thể tham khảo sử dụng viên uống Magcaldi của Maxbiocare – Úc, sản phẩm có một số ưu điểm như:
– Cung cấp canxi ở dạng hữu cơ (canxi citrat), dễ hấp thu, dễ chịu với dạ dày; quá trình hấp thu không bị ảnh hưởng bởi thức ăn đồng thời nguy cơ gây sỏi oxalat niệu thấp.
– Mỗi viên cung cấp 250mg canxi nguyên tố, vừa đủ để đảm bảo khả năng hấp thu tối ưu và thuận tiện trong quá trình sử dụng.
– Thành phần công thức có sự kết hợp của cả Mg và Vitamin D3, giúp cơ thể hấp thu canxi tối ưu và tăng cường tác dụng tại đích, cho hệ xương – cơ khỏe mạnh.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: những lưu ý khi bổ sung canxi cho bà bầu để có cách bổ sung canxi phù hợp với mình.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Chào bs! Cho e hỏi e đang mang thai dc 31 tuần, e bị đa ối 24cm, và bị tiểu đường thai kỳ, xn lúc đói bt, x.n sau uống 1 giờ 10.25, sau 2h 10,2, bs Từ Dũ chỉ kêu điều chỉnh lại chế độ ăn uống, bệnh e zay có sao k bs! E cảm ơn
Chào bạn Quỳnh Giang,
Đa ối thường có nguyên nhân từ đái tháo đường thai kỳ. Kết quả xét nghiệm cho thấy bạn bị đái tháo đường thai kỳ nhưng ở mức độ nhẹ. Ở mức độ này bạn chưa cần dùng thuốc điều trị, tốt hơn hết là điều chỉnh lại chế độ ăn uống, giảm đường, giảm tinh bột, giảm mỡ, tăng cường rau xanh và hoa quả… để điều chỉnh lại đường huyết của mình. Đồng thời cần thực hiện thăm khám định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để được theo dõi tốt nhất.
Với chế độ ăn uống kiêng khem khi bị tiểu đường thai kỳ khiến nguy cơ mẹ bầu bị thiếu hụt dinh dưỡng tăng cao. DO đó, ngoài tăng cường chất lượng bữa ăn bạn có thể bổ sung thêm thuốc bổ tổng hợp như PM Procare diamond mỗi ngày để đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu. Hàm lượng DHA, EPA trong thuốc cao cũng giúp bạn kiểm soát đường huyết đáng kể.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Hiện tại em đang mang thai ở tuần 29 , bị tiểu đường thai kì , bác sĩ chỉ định chích thuốc trợ phổi, theo như e tìm hiểu thì chích thuốc đó làm con chậm phát triển lại đúng ko ạ ?
và e có nên chích ko ?
em xin cảm ơn ạ
Chào bạn Hồng,
Thuốc trưởng thành phổi thực chất là thuốc Betamethatsone hoặc Dexamethasone. Thuốc được được chỉ định tiêm cho phụ nữ mang thai trong khoảng 24-35 tuần khi có nguy cơ sinh non. Mục đích là để tăng khả năng sản xuất surfactant (chất này chỉ có đủ sau tuần thai thứ 32). Surfactant có vai trò làm giảm sức căng bề mặt của lớp dịch phế nang, chống lại lực đàn hồi của phổi. Nếu không sản xuất đủ surfactant, phổi thai nhi có nguy cơ bị xẹp, dẫn đến suy hô hấp. Đồng thời thuốc trưởng thành phổi giúp tăng thể tích phổi và giảm lượng chất lỏng trong phổi, hỗ trợ phổi cho thai nhi nhằm dự phòng suy hô hấp cho trẻ nếu có sinh non. Đối với các trường hợp có nguy cơ sinh non thì tiêm thuốc trưởng thành phồi là cần thiết.
Hiện nay chưa có nghiên cứu nào cho thấy tiêm thuốc trưởng thành phổi khiến thai nhi chậm phát triển. Do đó, nếu thai kỳ của bạn có nguy cơ sinh non (đái tháo đường thai kỳ mà một trong số nhiều yếu tố dẫn tới sinh non) và bạn đã được bác sĩ chỉ định thì bạn không cần quá lo lắng về việc sử dụng thuốc.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Cho m hỏi tâm lý có ảnh hưởng nhiều đến kq làm niệu pháp dung nạp đường nhiều ko? M 37w hnay đi làm phát hiện bị tiểu đường thai kỳ, mà đêm trc khi đi làm xn mình bị mất ngủ gần như cả đêm nên cơ thể rất mệt, kq xn của mình là lúc đói là 5,06, sau 1h là 12,49, sau 2h là 9,7. Mong bsy tư vấn ạ
Chào bạn Thu Hiền,
Tâm lý căng thẳng, stress, mất ngủ… làm tăng cortisol khiến cơ thể chúng ta kém nhạy cảm với insulin, do đó làm tăng đường huyết và điều đó làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm đường huyết. Ngược lại, đường huyết cao cũng khiến người bệnh gặp tình trạng mất ngủ thường xuyên.
Do đó, để chắc chắn bạn nên xét nghiệm lại vào một buổi khác, khi đã ngủ đủ và cảm thấy cơ thể khỏe mạnh bạn nhé. Tuy nhiên, thực hiện chế độ ăn uống không đường, giảm tinh bột, ít chất béo… là việc nên thực hiện ngay từ bây giờ bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!