Bổ sung axit folic cho bà bầu: Cần bổ sung ngay từ trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ

Axit folic (vitamin B9) được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ có thai để phòng ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Nhưng bạn có biết rằng nếu bạn bổ sung axit folic quá muộn thì con bạn vẫn có nguy cơ bị dị tật ống thần kinh? 

Tại sao cần bổ sung axit folic cho bà bầu ngay từ trước khi mang thai?

Nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai, bổ sung đủ axit folic là vô cùng quan trọng và cần thiết. Axit folic giúp ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh – một dị tật bẩm sinh nghiêm trọng của tủy sống (chẳng hạn nứt đốt sống) và não (thiếu não, thai vô sọ).

Dị tật ống thần kinh ảnh hưởng nặng nề đến hơn 300.000 trẻ em mỗi năm

Ống thần kinh được hình thành ngay trong giai đoạn đầu phát triển của thai nhi, sau đó sẽ phát triển thành não và cột sống. Khi mới hình thành, ống thần kinh hở, và nó bắt đầu đóng kín lại từ ngày thứ 21 đến ngày thứ 28 của thai kỳ. Các khuyết tật ống thần kinh sẽ xảy ra nếu ống thần kinh không được đóng kín hoàn toàn.

Như vậy bổ sung axit folic chỉ giúp dự phòng khuyết tật ống thần kinh khi bạn bổ sung ngay từ trước tháng đầu tiên của thai kì. Việc bổ sung sau đó có ý nghĩa dự phòng thiếu máu và góp phần giảm các nguy cơ tiền sản giật, cao huyết áp cho mẹ. Nhiều phụ nữ không phát hiện ra mình đã mang thai ở tháng đầu tiên, vì vậy hãy bổ sung axit folic ngay từ khi bạn bắt đầu có ý định mang thai.

Xem thêm: Tầm quan trọng của bổ sung acid folic cho bà bầu

Bà bầu cần bao nhiêu axit folic mỗi ngày?

Trên thực tế, rất nhiều phụ nữ mang thai không có kế hoạch trước, vì vậy các tổ chức Y tế hàng đầu thế giới như Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), Hiệp hội phụ sản Hoa Kì (ACOG) và các chuyên gia đều khuyến cáo tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và đang mang thai nên bổ sung 400mcg axit folic mỗi ngày.

Các báo cáo cho thấy phụ nữ bổ sung 400mcg axit folic hàng ngày, bắt đầu ít nhất một tháng trước khi thụ thai và kéo dài đến hết ba tháng đầu của thai kỳ làm giảm đến 70% nguy cơ khuyết tật ống thần kinh cho thai nhi.

Một số tổ chức y tế khác, chẳng hạn như Viện Y tế quốc gia Hoa Kì có mức khuyến cáo cao hơn, lên đến 600mcg một ngày trong thời gian có thai và cho con bú. Nhưng bạn cần lưu ý rằng, không bổ sung quá 1000mcg axit folic mỗi ngày vì đã có những nghiên cứu chỉ ra tác hại của việc bổ sung axit folic liều cao kéo dài (tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng tỉ lệ trẻ sinh ra bị tự kỷ…) Nếu bạn đang sử dụng một loại thuốc để bổ sung axit folic, hãy kiểm tra nhãn sản phẩm. Nếu lượng axit folic khoảng từ 400-600mcg thì đó mới là hợp lý. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp đặc biệt cần bổ sung axit folic với lượng cao hơn rất nhiều.

Đối tượng nào cần bổ sung axit folic nhiều hơn?

Nếu bạn là một trong các trường hợp dưới đây, bác sĩ có thể kê cho bạn liều bổ sung axit folic cao hơn so với khuyến cáo:

• Phụ nữ mang thai có tiền sử sinh con bị dị tật ống thần kinh (có thể cần bổ sung thêm 4000-5000mcg axit folic mỗi ngày).
• Mắc đột biến gen MTHFR, làm giảm khả năng chuyển hóa folate.
• Mang thai song sinh hoặc đa thai.
• Phụ nữ có thai bị tiểu đường, béo phì hoặc đang sử dụng thuốc chống động kinh.

Và hãy luôn nhớ rằng: chỉ bổ sung lượng axit folic cao khi có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Bổ sung axit folic từ đâu?

Thực phẩm giàu axit folic (vitamin B9)

Trái ngược với các loại vitamin khác, dạng tồn tại của axit folic trong thực phẩm (folate) rất khó hấp thu vào cơ thể và dễ bị phân hủy trong quá trình chế biến. Vì vậy, kể cả bạn ăn nhiều thực phẩm giàu folate như rau xanh, bơ, đậu Hà Lan…thì cũng không đảm bảo chắc chắn cung cấp đủ axit folic cho thời kì mang thai. Vì vậy, bổ sung 400-600mcg axit folic từ viên uống tổng hợp mỗi ngày là cần thiết cho sự phát triển của ống thần kinh thai nhi.

Tóm lại: axit folic tốt nhất nên được bổ sung ngay ngay khi bạn có ý định mang thai và trong suốt thai kì. Nguồn bổ sung axit folic có thể từ các loại thực phẩm giàu folate hoặc viên uống tổng hợp, tuy nhiên dạng tổng hợp được cơ thể hấp thu tốt hơn. Bổ sung axit folic theo mức khuyến cáo hàng ngày cho phụ nữ có thai là 400-600mcg, chỉ bổ sung lượng nhiều hơn nếu có chỉ định của bác sĩ.

DS.Quang Huy

Nguồn tham khảo:

1. AAP. 1999. Policy statement: Folic acid for the prevention of neural tube defects. American Academy of Pediatrics.

2. ACOG. 2008. Practice bulletin 95: Anemia in Pregnancy. American College of Obstetricians and Gynecologists.

3. Lumley J, et al. 2001. Periconceptional supplementation with folate and/or multivitamins for preventing neural tube defects. Cochrane Database of Systematic Reviews (3):CD001056.

4. NIH. Undated. Folate. National Institutes of Health.

5. Rasmussen SA, et al. 2008. Maternal obesity and risk of neural tube defects: A metaanalysis. American Journal of Obstetrics and Gynecology 198(6):611-9.

6. Wen SW, et al. 2008. Folic acid supplementation in early second trimester and the risk of pre-eclampsia. American Journal of Obstetrics and Gynecology 198(1):45.e1-45.e7