Thực đơn và chế độ luyện tập cho bà bầu bị đái tháo đường thai kỳ

Bệnh lý đái tháo đường thai kỳ có thể dẫn tới những nguy cơ như tiền sản giật, sản giật, dị tật thai, thậm chí sẩy thai.   Mẹ bị đái tháo đường thai kỳ cần kiểm soát tốt tình trạng bệnh, bắt đầu với chế độ ăn và luyện tập hàng ngày.

Chế độ ăn và luyện tập có thể giúp kiểm soát tình trạng đái tháo đường thai kỳ

Khi nào được chẩn đoán mắc đái tháo đường thai kỳ?

Thông thường đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) phát hiện được từ tháng 4 của thai kỳ và có thể khỏi sau khi sinh khoảng 6 tuần. Đạt 2 chỉ số sau đây thì chẩn đoán xác định ĐTĐTK:

• Đường huyết lúc đói ≥ 150mg %.
• Sau 02 giờ, uống 75g đường huyết ≥ 140mg%.

Ảnh hưởng đái tháo đường thai kỳ

* Đối với mẹ:

• Mẹ bị đái tháo đường thực sự hoặc bệnh nặng hơn nếu mẹ đã bị ĐTĐ.
• Mẹ bị tiền sản giật hoặc sản giật và sẽ tăng nguy cơ này ở lần mang thai sau.
• Mẹ tăng cân trên 20kg, đa số thai to, con sinh ra cân nặng trên 4kg, đa ối.
• Mẹ ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều (nước tiểu có đường), bị nấm candida tái phát nhiều lần..
• Mẹ bị nhiễm trùng, viêm thận, viêm bể thận và băng huyết sau sinh.
• Mẹ bị sẩy thai nhiều lần liên tiếp hoặc thai chết lưu không rõ lý do.

* Đối với con:

• Dị dạng thai, dị tật bẩm sinh về thần kinh, cơ…
• Thai to sinh ra dễ gãy xương, sang chấn khi sinh và mổ.
• Tăng tỷ lệ tử vong thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời từ 2-5 lần.
• Suy hô hấp, hạ đường huyết, canxi, nguy cơ đái tháo đường di truyền.

Ổn định đường huyết trong thai kỳ bằng chế độ dinh dưỡng

       Thực phẩm thai phụ nên ăn

• Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để ổn định đường huyết. Ăn 3 bữa chính và 1-2 bữa ăn phụ.
• Nên ăn thịt nạc, cá nạc, đậu hũ, yaourt, sữa không béo, không đường.
• Nên ăn thực phẩm ít gây tăng đường máu: gạo lức, đậu đỗ, rau xanh, củ quả, trái cây ít ngọt.

Lưu ý: Đối với phụ nữ mang thai 6 tháng cuối thêm 350 cal/ngày. Đối với phụ nữ cho con bú thêm 550 cal/ngày.

       Những loại thực phẩm nên giảm ăn:

• Giảm ăn các thực phẩm nhiều đường: bánh kẹo, trái cây ngọt, kem, chè…
• Giảm ăn mặn và thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối để phòng ngừa tăng huyết áp: khô, thịt nguội, mì gói, đồ hộp…
• Giảm ăn các thực phẩm nhiều chất béo như: da, lòng đỏ trứng, thức ăn chiên xào, phủ tạng (gan, tim, thận).
• Giảm uống rượu, bia, nước ngọt, cà phê, chè đặc, nước ép trái cây ngọt.

        Giá trị dinh dưỡng của thực đơn:

• Năng lượng 2400 Kcal: P = 67.5g ≈ 15% năng lượng; L = 50g ≈ 25% năng lượng; G = 270g ≈ 55% năng lượng.
• Chất xơ: 20-25g/ ngày.
• Ăn nhạt tương đối: Natri £ 2000mg/ ngày – NaCl < 6g/ ngày.
• Đủ các yếu tố vi lượng và vitamin: vitamin nhóm B, C, E, A.

Xem thêm: Bà bầu ăn gì cho con thông minh ngay từ trong bụng?

Ổn định đường huyết bằng vận động

Tập thể dục không những giúp thai phụ chuẩn bị cho cuộc sinh nở sắp tới được thành công, nhanh chóng, nhẹ nhàng, tăng khả năng chịu đựng mà nó còn giúp họ quản lý được cân nặng của mình. Tuy nhiên vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nữ hộ sinh trước khi tham gia các hoạt động này:

     1. Đi bộ:

• Đi bộ là hoạt động rất tốt cho phụ nữ mang thai. Không nên cố gắng đi bộ khi cơ thể đã mệt mỏi và có thể nghỉ ngơi bất cứ lúc nào mình muốn.
• Hỗ trợ tim mạch tốt nhất cho phụ nữ mang thai.
• Giúp hệ cơ bắp săn chắc, tử cung được co bóp nhanh và dễ dàng hơn, đốt cháy calo, kiểm soát tốt trọng lượng của bản thân, giảm nguy cơ táo bón.
• Giúp cơ thể khỏe mạnh và giảm nguy cơ đái tháo đường và tiền sản giật.

    2. Chạy bộ nhẹ nhàng

• Tuân thủ nguyên tắc: tập nhẹ nhàng, vừa sức, tránh thở dốc, chọn đoạn đường bằng phẳng. Thông báo cho bác sĩ theo dõi thai kỳ biết về chế độ tập chạy của mình.
• Giảm thiểu xác suất bệnh tiểu đường thai kỳ, viêm tĩnh mạch chân, áp huyết cao và bệnh trĩ.
• Củng cố cơ cột sống giúp hỗ trợ duy trì tư thế cần thiết trong thời gian mang thai.

 Chế độ luyện tập phù hợp giúp nâng cao sức khỏe và kiểm soát bệnh lý ĐTĐTK

    3. Bơi lội

• Giảm chứng bệnh đau lưng, cơ bắp vận động, các mạch máu được nước massage, thúc đẩy máu lưu thông tốt cho mẹ và con, phòng ngừa táo bón, phù chân.
• Giúp phổi khỏe, hít sâu tốt, điều chỉnh vị trí thai nhi để sinh dễ dàng .
• Giúp tiêu hao năng lượng thừa, phòng tránh tiền sản giật và đái tháo đường.
• Tiếp xúc ánh nắng mặt trời, giúp sát khuẩn và cholesterol dưới da chuyển hóa thành vitamin D3 (vitamin giúp hấp thụ canxi, phốt pho tốt cho xương của thai nhi).
• Giảm đau đầu, giúp hệ thống thần kinh của bé phát triển khỏe mạnh.

    4. Yoga

• Giúp luyện thở, cung cấp lượng oxy dồi dào và đào thải khí cacbonic.
• Giúp hệ xương khớp được dẻo dai, kiểm soát trọng lượng, giảm nguy cơ đái tháo đường.
• Giúp thư giãn, giải tỏa căng thẳng và mệt mỏi.

    5. Khiêu vũ

• Giúp tránh stress, tinh thần vui vẻ và thoải mái.
• Giúp cơ thể nhẹ nhàng và uyển chuyển hơn, hạn chế nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và cao huyết áp trong thai kỳ.

Nguồn: Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế – Bệnh viện Từ Dũ