Mang thai quả thực là một hành trình đầy cảm xúc, nơi niềm vui và nỗi lo lẫn lộn. Trong suốt quá trình thai kỳ, mẹ bầu cần phải đối mặt với nhiều lo lắng và rủi ro, trong đó có tiền sản giật – một tình trạng y khoa có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé. Phòng ngừa tiền sản giật không chỉ là một biện pháp bảo vệ sức khỏe mẹ bầu mà còn là cách để đảm bảo sự an toàn và phát triển khỏe mạnh của em bé. Hướng dẫn này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và các biện pháp phòng ngừa thiết thực, giúp mẹ bầu trải qua thai kỳ một cách an toàn.
Tiền sản giật là gì? Nguy hiểm như nào?
Tiền sản giật là một tình trạng y khoa nghiêm trọng xảy ra trong thai kỳ, đặc trưng bởi huyết áp cao và sự xuất hiện của protein trong nước tiểu sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, bao gồm suy giảm chức năng gan, suy thận, rối loạn đông máu, và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tử vong.
Tại Việt Nam, tỷ lệ tiền sản giật trước 34 tuần là 0,43%, từ 34 – 37 tuần là 0,70% và sau 37 tuần là 1,68% so với toàn bộ thai kỳ.Trên thế giới, tiền sản giật ảnh hưởng đến khoảng 2 – 8% số phụ nữ mang thai và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ và chu sinh.
Phòng ngừa tiền sản giật không chỉ giúp giảm nguy cơ phát triển thành tình trạng sản giật hoặc hội chứng HELLP, mà còn giúp duy trì sức khỏe tốt cho mẹ và sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Việc phòng ngừa sớm cũng giúp tránh được việc can thiệp y tế khẩn cấp, giảm thiểu stress và lo lắng cho mẹ bầu.
Nguyên nhân gây tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật được cho là xuất phát từ vấn đề sức khỏe của nhau thai (cơ quan phát triển trong tử cung khi mang thai và chịu trách nhiệm cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi). Việc cung cấp máu cho nhau thai có thể bị giảm trong tiền sản giật và điều này có thể dẫn đến các vấn đề cho cả bạn và thai nhi.
Đối tượng nào có nguy cơ tiền sản giật
Một số yếu tố có thể khiến bạn có nguy cơ bị tiền sản giật cao hơn là:
Đối tượng có nguy cơ cao mắc tiền sản giật
- Phụ nữ mang thai lần đầu tiên.
- Phụ nữ có tiền sử gia đình về tiền sản giật.
- Phụ nữ mang thai đa thai (sinh đôi, sinh ba).
- Phụ nữ có tiền sử bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận.
- Phụ nữ mang thai ở tuổi thiếu niên hoặc sau 35 tuổi.
- Phụ nữ béo phì hoặc thừa cân.
Các yếu tố nguy cơ từ lối sống và môi trường
- Chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu dưỡng chất.
- Hút thuốc lá và uống rượu trong thai kỳ.
- Làm việc trong môi trường căng thẳng, thiếu an toàn.
- Sống trong điều kiện môi trường kém.
Yếu tố di truyền và tiền sử bệnh lý
- Có người thân trong gia đình từng mắc tiền sản giật.
- Rối loạn tự miễn dịch như lupus.
- Bệnh lý về máu như máu khó đông.
- Tiền sử bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc tăng huyết áp trước khi mang thai.
Cần phải làm gì để phòng ngừa tiền sản giật
Nếu nằm trong nhóm yếu tố nguy cơ cao
Đối với những người có yếu tố nguy cơ, có thể thực hiện một số bước trước và trong khi mang thai để giảm nguy cơ phát triển tiền sản giật. Các bước này có thể bao gồm:
- Giảm cân nếu bạn thừa cân/béo phì (trước khi tăng cân liên quan đến thai kỳ).
- Kiểm soát huyết áp và lượng đường trong máu (nếu bạn bị huyết áp cao hoặc tiểu đường trước khi mang thai).
- Bác sĩ có thể đề nghị bạn dùng thuốc theo quy định và các chất bổ sung bổ sung.
Đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa chung bên dưới đây.
Biện pháp phòng ngừa chung
Khám thai định kỳ
Đi khám thai định kỳ để theo dõi huyết áp và tình trạng sức khỏe tổng quát. Thực hiện các xét nghiệm y khoa cần thiết theo lời khuyên của bác sĩ.
Cách tốt nhất để giữ cho bạn và em bé khỏe mạnh trong suốt thai kỳ là đi khám thai theo lịch trình của bạn để bác sĩ có thể kiểm tra huyết áp cũng như bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào khác của tiền sản giật.
Duy trì lối sống lành mạnh
- Ăn uống cân đối, giàu dinh dưỡng,
- Hạn chế muối và thực phẩm chứa nhiều chất béo như ưu tiên chế độ ăn nhạt, tăng đạm.
- Tránh đồ chiên, đồ ăn vặt
- Uống đủ nước: Uống 6-8 ly nước mỗi ngày
- Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga dành cho bà bầu. Bạn có thể chọn một số động tác như nâng cao bàn chân của bạn nhiều lần trong ngày. Điều này cũng giúp lưu thông máu, hạn chế phù chân – một trong những dấu hiệu của tiền sản giật
Giảm stress
Thực hành các phương pháp giảm stress như thiền, hít thở sâu, hoặc tham gia các lớp học tiền sản.
Ngủ đủ giấc
Đảm bảo có đủ thời gian nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc mỗi ngày.
Kiểm soát cân nặng
Tránh tăng cân quá nhanh và theo dõi cân nặng đều đặn.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Cách ăn uống khi mang thai vào con không vào mẹ
Hạn chế caffeine và không hút thuốc lá
Giảm lượng caffeine tiêu thụ và tránh hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.
Bổ sung dinh dưỡng
Bổ sung vitamin và khoáng chất theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là canxi và magiê.
- Các chuyên gia y tế khuyến nghị rằng việc bổ sung đủ Vitamin D có thể giúp giảm 27% nguy cơ bị tiền sản giật
- Thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, súp lơ, bắp cải, quả óc chó, hạt vừng… được khuyến khích để tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ tiền sản giật.
- Đáp ứng đủ lượng canxi cần thiết thông qua chế độ ăn uống là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa tiền sản giật.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Dinh dưỡng cho bà bầu suốt 9 tháng thai kỳ
Theo dõi triệu chứng
Lưu ý các dấu hiệu bất thường như sưng phù, đau đầu, thay đổi thị lực, hoặc đau bụng trên và báo cáo ngay cho bác sĩ.
Những biện pháp này giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé, đồng thời tạo điều kiện cho một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.
Bài viết là thông tin về cách phòng ngừa tiền sản giật. Đây là tình trạng cần được quan sát chặt chẽ vì tiền sản giật có thể gây ra nhiều biến chứng cho mẹ và con. Bạn có thể phòng ngừa biến chứng sớm hơn nếu bạn khám thai định kỳ và theo dõi thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Chúc bạn một thai kỳ khỏe mạnh!
