Cần bổ sung bao nhiêu sắt cho từng giai đoạn thai kỳ là câu hỏi rất nhiều mẹ bầu, hay những phụ nữ chuẩn bị có kế hoạch mang thai đều thắc mắc.
Nhu cầu sắt cần cung cấp khác nhau theo từng giai đoạn: 3 tháng đầu là thời gian thai nhi bắt đầu hình thành, nhu cầu sắt chưa cao, thậm chí còn giảm hơn so với bình thường vì mẹ không bị mất máu do kinh nguyệt. Sau đó, nhu cầu sắt bắt đầu tăng ở 3 tháng giữa thai kỳ và lên cao đỉnh điểm ở giai đoạn 3 tháng cuối. Cụ thể:
★ 3 THÁNG ĐẦU: Khi thai nhi mới hình thành, nhu cầu sắt chỉ tương tự khi bạn chưa mang thai, thậm chí có thể ít hơn bởi không mất máu do kinh nguyệt. Lượng sắt thực tế bà bầu cần giai đoạn này khoảng 0,8 mg Fe/ngày.
★ 3 THÁNG GIỮA: Nhu cầu sắt tăng cao để đáp ứng sự phát triển của thai nhi. Lượng sắt thực tế bà bầu cần giai đoạn này khoảng 4 – 5 mg Fe/ngày.
★ 3 THÁNG CUỐI: Đây là thời điểm mẹ cần cung cấp sắt nhiều nhất để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Mẹ bầu nên chủ động bổ sung đủ lượng sắt cần thiết ngay từ những ngày đầu mang thai để tăng dự trữ sắt, đảm bảo cơ thể có đủ sắt ở những tháng cuối thai kỳ. Lượng sắt thực tế bà bầu cần giai đoạn này lớn hơn 6 mg Fe/ngày.
Lượng sắt cần cung cấp từ thuốc càng ít, càng giảm thiểu các tác dụng phụ mà thuốc có thể gây ra cho thai kỳ.
Hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu dựa theo chế độ ăn
Sắt có nhiều trong thực phẩm, đặt biệt là các thực phẩm có nguồn độc động vật như thịt, cá, trứng, gan, tiết… Các loại rau có màu xanh đậm, cần tây, rau đay, rau dền… cũng cung cấp sắt đáng kể.
Mặc dù có vai trò quan trọng, tuy nhiên thừa sắt cũng đem lại ảnh hưởng đáng kể tới sức khỏe thai kỳ như táo bón hoặc tiêu chảy, đi ngoài phân đen, khó chịu dạ dày, cản trở quá trình tạo máu của thai nhi… Để bổ sung sắt hiệu quả cần tính toán liều lượng dựa vào chế độ ăn uống hàng ngày của mẹ.
Như vậy, tùy thuộc vào chế độ ăn uống cụ thể hàng ngày mà cần tính toán bổ sung sắt ở liều lượng khác nhau.
Không phải cứ thiếu máu khi mang thai là do thiếu sắt
Khi bị thiếu máu, các mẹ bầu thường mặc định đổ lỗi do thiếu sắt và ngay lập tức “a lô xô” đi mua viên sắt về bổ sung. Đây là một sai lầm!
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới thiếu máu:
- Thiếu máu do thiếu nguyên liệu tạo máu như: sắt, Vitamin B9, Vitamin B12, Protein…
- Thiếu máu do mất máu (xuất huyết, nhiễm giun, sán…)
- Thiếu máu do bất thường cơ quan tạo máu, suy tủy…
- Thiếu máu do sự phá hủy các tế bào hồng cầu (trong bệnh thalassemia, lupus ban đỏ, lách to, bệnh về gan…)
Do đó không phải mọi trường hợp thiếu máu là do thiếu sắt, vậy mà rất nhiều mẹ bầu cứ nghĩ thiếu máu do thiếu sắt và uống bổ sung càng nhiều càng tốt, đến mức táo bón, đầy bụng khó tiêu, chán ăn… một vòng luẩn quẩn mà không giải quyết triệt để được bệnh.
Để cải thiện tình trạng thiếu máu nhanh chóng, hiệu quả, an toàn thì trước tiên cần xác định rõ nguyên nhân gây thiếu máu của mình là gì. Từ đó mới có giải pháp phù hợp.
Đa phần các trường hợp thiếu máu nhẹ ở phụ nữ mang thai là do thiếu tổng hòa các chất dinh dưỡng. Để cải thiện tình trạng thiếu máu cũng như giảm những tác dụng phụ không mong muốn khi bổ sung quá nhiều sắt, thì biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất vẫn là tăng cường chất lượng bữa ăn hàng ngày, có chế độ sinh hoạt lành mạnh
Ngoài ra, thai nhi phát triển và tăng trưởng không chỉ dựa vào sắt, sắt chỉ là một nguyên tố vi lượng chiếm chưa đến 0.01% trong cơ thể người, còn nhiều thành phần có vai trò đặc biệt quan trọng khác như DHA, EPA, acid folic, iod, kẽm cùng các vitamin và khoáng chất thiết yếu khác giúp mẹ khỏe và bé phát triển tối ưu cả về thể chất và trí tuệ. Mẹ bầu có thể bổ sung toàn bộ các dưỡng chất này thông qua viên bổ tổng hợp
Khi nào cần bổ sung sắt liều cao️?
Bạn chỉ bổ sung sắt ở liều lượng cao hơn khuyến nghị 27-30mg sắt nguyên tố/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung) khi bạn thực sự có thiếu máu thiếu sắt ở mức bệnhlý (dựa vào kết quả xét nghiệm máu ở 2 chỉ số):
✔ Hemoglobin (Hb) < 11g/dl
✔ Ferritin huyết thanh< 30ng/ml
Tùy thuộc vào mức độ thiếu máu thiếu sắt cụ thể bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung sắt liều cao phù hợp. Lúc này mẹ cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Ngoài dùng sắt theo đúng chỉ định, mẹ bầu có thể kết hợp bổ sung cùng với thuốc bổ tổng hợp để đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu khác như: DHA, EPA, I-ốt, Mg, kẽm, vitamin A.B.C.D.E… Bổ sung đầy đủ – toàn diện dưỡng chất sẽ giúp thai nhi khỏe mạnh, phát triển trí tuệ – thể chất tối ưu.
Mặc dù sắt nằm trong số những thành phần cần thiết cho giai đoạn mang thai, nhưng còn nhiều thành phần khác có vai trò đặc biệt quan trong như DHA, EPA, acid folic, iod, kẽm, canxi cùng nhiều vitamin và khoáng chất khác. Do đó khi mang thai mẹ nên lưu ý bổ sung ĐÚNG – ĐỦ dưỡng chất bằng viên bổ tổng hợp như giúp mẹ cân bằng dinh dưỡng ( không thiếu – không thừa ) và bé phát triển thông minh vượt trội.
Theo Procarevn.vn