Trong quá trình mang thai, một trong số những câu hỏi được các mẹ bầu quan tâm nhất là “bầu ăn gì để thai to?” Vậy, những thực phẩm nào có thể giúp thai nhi tăng cân? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Mục lục
Những yếu tố ảnh hưởng đến sự tăng cân của thai nhi?
Một số yếu tố dưới đây có thể ảnh hưởng ít nhiều đến sự tăng cân của thai nhi:
- Yếu tố di truyền: quyết định tới 23% vóc dáng của trẻ sau này.
- Sức khỏe của mẹ bầu: Một số mẹ bầu bị thừa cân béo phì, tiểu đường thai kỳ,… có thể khiến thai to hơn bình thường.
- Cân nặng của mẹ: mẹ không tăng cân hoặc tăng quá ít cũng có thể khiến trẻ thiếu cân
- Thứ tự sinh con: con đầu lòng thường nhỏ hơn con sinh sau.
- Số thai: Mẹ đầu mang đa thai thì thường cân nặng của trẻ cũng nhỏ hơn so với tiêu chuẩn.
- Thiết bị đo đạc: Thiết bị thăm khám lạc hậu hoặc do thao tác của bác sĩ cũng có thể cho kết quả cân nặng thai chưa được chính xác.
- Chế độ dinh dưỡng: Mẹ bổ sung không đủ dưỡng chất khó tạo điều kiện tốt cho thai nhi phát triển tối ưu.
- Khả năng hấp thụ của em bé: Một số trường hợp mặc dù mẹ không ăn uống quá bồi bổ, không tăng cân nhiều nhưng em bé vẫn lớn nhanh nhờ khả năng hấp thụ tốt.
Bà bầu ăn gì để thai to?
Trong suốt khoảng thời gian 9 tháng 10 ngày mang thai, kích thước của thai nhi sẽ tăng dần cho đến khi đạt tới kích thước tiêu chuẩn, trẻ sơ sinh sinh ra sẽ nặng khoảng 2,8 – 3,5 kg. Nếu thai sinh ra nặng hơn 4kg có thể được coi là thai to, bác sĩ có thể phát hiện sớm thai to, nguy cơ thai to trong quá trình thăm khám, siêu âm thai. Việc thai nhi có kích thước quá lớn thực chất không phải là dấu hiệu đáng mừng mà còn có thể là yếu tố gây khó khăn và nguy hiểm hơn cho mẹ và bé trong quá trình sinh nở. Những thai quá lớn có thể gây biến chứng cho thai phụ khi phải sinh thường. Do vậy, thay vì quan tâm “ăn gì để thai to” bà bầu nên tìm hiểu “ăn gì để thai tăng cân đạt chuẩn”.
Với những mẹ bầu có thai nhi nhẹ cân sẽ mong muốn tìm cách ăn uống giúp bé con của mình tăng cân nhanh hơn. Tuy nhiên, hãy đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh, giúp con tăng cân nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Bởi, em bé sau khi ra đời nếu chăm sóc tốt có thể phát triển nhanh hơn trong bụng.
Dưới đây là một vài thực phẩm có thể giúp mẹ cải thiện cân nặng cho thai nhi, cùng tham khảo nhé!
1. Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa và các sản phẩm từ sữa chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, có thể hỗ trợ sự phát triển và tăng cân cho thai nhi.
Sữa là một nguồn dinh dưỡng giàu canxi, khoáng chất quan trọng cho sự phát triển xương và răng, hỗ trợ hệ thống cơ và thần kinh của thai nhi. Sữa cung cấp nguồn protein chất lượng cao, là thành phần chính để xây dựng các tế bào và cơ mạnh mẽ. Protein là yếu tố quan trọng cho sự phát triển cơ bắp, tổ chức và hệ tiêu hóa của thai nhi.
➤ Tìm hiểu: Những tiêu chí khi lựa chọn canxi bổ sung cho bà bầu
Một lượng nhất định chất béo là cần thiết cho sự phát triển và chức năng của não, mắt, và hệ thần kinh của thai nhi. Sữa chứa chất béo tự nhiên, bao gồm cả axit béo thiết yếu như omega-3 và omega-6, có vai trò quan trọng trong phát triển hệ thần kinh.
Sữa cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin D, vitamin B12, vitamin A và kẽm. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi, bao gồm hệ thống xương, hệ thống miễn dịch và mắt.
Ngoài ra, sữa còn chứa năng lượng từ carbohydrate, protein và chất béo, cung cấp nguồn năng lượng cần thiết cho thai nhi để phát triển và tăng cân.
2. Các loại cá
Cá là nguồn thực phẩm giàu protein chất lượng cao, cung cấp các axit amin cần thiết cho sự phát triển và xây dựng các mô và cơ của thai nhi. Đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, cá thu chứa nhiều omega-3, bao gồm EPA (axit eicosapentaenoic) và DHA (axit docosahexaenoic). Omega-3 là một chất béo quan trọng cho sự phát triển não bộ, mắt, và hệ thần kinh của thai nhi. Nó cũng có thể hỗ trợ sự phát triển hệ thần kinh, giảm nguy cơ sinh non và tăng trí thông minh của thai nhi. Chất béo này cung cấp năng lượng cần thiết và làm việc như một nguồn dự trữ năng lượng cho thai nhi.
Một số loại cá cũng giàu canxi và vitamin D, hai chất quan trọng cho sự phát triển xương và răng của thai nhi.
Tuy nhiên, khi bổ sung cá vào chế độ ăn, cần lưu ý:
- Chọn cá an toàn: Hạn chế tiêu thụ các loại cá chứa nhiều thủy ngân, như cá mập, cá hổ, cá kiếm,… Thủy ngân có thể gây hại cho sự phát triển của thai nhi. Nên chọn các loại cá nhỏ và cá có vây nhiều.
- Chế biến đúng cách: Nấu, hấp hoặc nướng cá thay vì chiên xào hoặc rán để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và tránh thêm chất béo không lành mạnh.
3. Thịt đỏ
Protein là yếu tố quan trọng cho sự phát triển tế bào, mô và cơ của thai nhi. Và thịt đỏ là một nguồn giàu protein chất lượng cao. Calo và chất béo có trong thịt đỏ cung cấp nguồn năng lượng cần thiết cho sự phát triển và tăng cân của thai nhi.
Thịt đỏ chứa nhiều sắt hơn so với các nguồn thực phẩm khác. Sắt là một khoáng chất quan trọng cho sự hình thành hồng cầu và sự lưu thông của máu. Bổ sung đủ sắt có thể giảm nguy cơ thiếu máu và tăng cân cho thai nhi.
➤Tham khảo: Cách chọn sắt tốt, an toàn, dễ uống cho mẹ bầu
Khoáng chất kẽm cũng được tìm thấy trong thịt đỏ, đây là khoáng chất cần thiết cho sự phát triển tế bào và hệ thống miễn dịch của thai nhi.
Ngoài ra, thịt đỏ còn chứa vitamin B12, một vitamin quan trọng cho sự phát triển của hệ thần kinh và hệ tiêu hóa của thai nhi.
Tuy nhiên, cần lưu ý một số yếu tố khi bổ sung thịt đỏ:
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, như thịt đỏ mỡ và các sản phẩm từ thịt đỏ chế biến. Nên chọn thịt đỏ ở dạng tươi sống và chế biến nấu, hấp hoặc nướng thay vì chiên xào hoặc rán để giảm lượng chất béo không lành mạnh.
- Kiểm soát lượng tiêu thụ: Việc bổ sung thịt đỏ nên được kết hợp với các nguồn dinh dưỡng khác và theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
4. Rau xanh
Rau xanh là thực phẩm cần thiết trong chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là chế độ ăn của bà bầu. Mẹ muốn em bé tăng cân lành mạnh, cũng nên bổ sung rau xanh phù hợp vào thực đơn hàng ngày, bởi:
- Rau xanh (rau cải, rau bina, cải ngọt,…) chứa nhiều chất xơ, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và duy trì sự điều hòa của hệ tiêu hóa. Chất xơ cũng giúp giảm nguy cơ táo bón, một vấn đề thường gặp trong thai kỳ.
- Đây là nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin A, vitamin C, folate, kali và chất chống oxy hóa. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hệ thần kinh, hệ miễn dịch và xương của thai nhi.
- Rau xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa như beta-carotene, lutein và zeaxanthin. Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại của các gốc tự do và hỗ trợ sự phát triển và tăng cân cho thai nhi.
- Rau xanh cung cấp nước và một lượng nhất định calo, đóng vai trò quan trọng trong cung cấp năng lượng và duy trì sự cân bằng nước cho thai nhi.
- Một số loại rau xanh như rau cải, rau bina, chứa các chất chống viêm tự nhiên. Chất chống viêm có thể giúp giảm việc sưng tấy và các triệu chứng viêm nhiễm trong cơ thể.
5. Trái cây
Trái cây rất giàu vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin C, vitamin A, folate, kali và chất chống oxy hóa. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hệ thần kinh, hệ miễn dịch và xương của thai nhi.
Trái cây có thành phần là chất xơ, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và duy trì sự điều hòa của hệ tiêu hóa. Chất xơ cũng giúp giảm nguy cơ táo bón và duy trì sự bình thường của quá trình tiêu hóa.
Trái cây chứa nước và một lượng nhất định calo, đóng vai trò quan trọng trong cung cấp năng lượng và duy trì sự cân bằng nước cho thai nhi.
Hơn thế, nhiều loại trái cây chứa các chất chống oxy hóa tự nhiên như flavonoid và carotenoid. Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại của các gốc tự do và hỗ trợ sự phát triển và tăng cân cho thai nhi.
Ngoài ra, trái cây còn chứa các chất dinh dưỡng khác như axit folic, chất chống viêm và các enzym có lợi, có thể hỗ trợ sự phát triển và sức khỏe tổng thể của thai nhi.
6. Trứng
Ăn trứng có thể hỗ trợ sự tăng cân cho thai nhi. Bởi:
- Trứng là nguồn giàu protein chất lượng cao. Protein là yếu tố quan trọng cho sự phát triển tế bào, mô và cơ của thai nhi.
- Trứng chứa chất béo, bao gồm cả chất béo không bão hòa, cung cấp năng lượng và làm việc như một nguồn dự trữ năng lượng cho thai nhi. Chất béo trong trứng cũng có vai trò quan trọng trong việc hấp thụ và sử dụng các vitamin liposoluble (vitamin A, D, E, K).
- Trứng là một nguồn tốt của cholin, một loại vitamin nhóm B. Cholin đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của thai nhi.
- Trứng cung cấp một lượng nhất định sắt, một khoáng chất quan trọng cho sự hình thành hồng cầu và sự lưu thông của máu. Bổ sung đủ sắt có thể giảm nguy cơ thiếu máu và tăng cân cho thai nhi.
- Trứng chứa các loại vitamin như vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin B12. Các vitamin này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và chức năng của thai nhi.
Tuy nhiên, mẹ bầu cũng cần lưu ý một số yếu tố khi ăn trứng:
- Chọn trứng an toàn và tươi ngon. Hạn chế tiêu thụ trứng sống hoặc trứng chưa được chín thực sự, để tránh nguy cơ nhiễm ký sinh trùng hoặc vi khuẩn gây hại.Chế biến đúng cách: Chế biến trứng bằng cách luộc, chiên hoặc nướng để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và tránh sử dụng dầu chiên sâu hoặc gia vị quá mức.
- Duy trì một lượng tiêu thụ trứng hợp lý trong chế độ ăn hàng ngày. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết số lượng trứng phù hợp với nhu cầu của bạn.
7. Ngũ cốc
Bổ sung ngũ cốc có thể giúp thai nhi tăng cân lành mạnh. Bởi trong thành phần của ngũ cốc có chứa:
- Carbohydrate: là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, cung cấp năng lượng cho sự phát triển và hoạt động của thai nhi.
- Chất xơ: giúp duy trì sự điều hòa của hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón trong thai kỳ.
- Vitamin nhóm B (như vitamin B1, B2, B3) và khoáng chất như sắt, kẽm và magiê. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và chức năng của thai nhi.
- Chất chống oxy hóa như axit folic và vitamin E: giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại của các gốc tự do (có trong lúa mạch và ngô).
- Chất chống viêm tự nhiên như các dạng beta-glucan, giúp duy trì sự cân bằng và giảm việc sưng tấy trong cơ thể.
Khi bổ sung ngũ cốc vào chế độ ăn, hãy lưu ý các điều sau:
- Ưu tiên chọn ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc đã qua xử lý hoặc có đường tinh lọc. Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp nhiều chất xơ và dinh dưỡng hơn.
- Thay đổi nguồn ngũ cốc trong chế độ ăn để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng. Có thể lựa chọn từ lúa mạch, gạo lứt, yến mạch, lúa non và các loại ngũ cốc khác.
- Tránh chế biến ngũ cốc với các chất béo hoặc đường thêm vào, như bánh mỳ, bánh quy,…
➤ Tìm hiểu: Bổ sung axit folic cho bà bầu như thế nào thì tốt?
8. Các loại hạt
Hạt bao gồm các dưỡng chất:
- Chất béo không bão hòa, bao gồm axit béo omega-3 và omega-6. Chất béo là nguồn năng lượng dồi dào và làm việc như một nguồn dự trữ năng lượng cho thai nhi.
- Protein chất lượng cao, cung cấp axit amin cần thiết cho sự phát triển và tăng cân của thai nhi.
- Chất xơ, giúp duy trì sự điều hòa của hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón trong thai kỳ.
- Vitamin nhóm B (như vitamin B1, B2, B3) và khoáng chất như sắt, kẽm, magiê và đồng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và chức năng của thai nhi.
- Chất chống oxy hóa tự nhiên như axit folic, vitamin E,… giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại của các gốc tự do.
- Chất chống viêm tự nhiên như omega-3, duy trì sự cân bằng và giảm việc sưng tấy trong cơ thể.
Khi bổ sung hạt vào chế độ ăn, mẹ hãy lưu ý:
- Thay đổi loại hạt để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng. Có thể lựa chọn từ hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân, hạt đậu phộng và các loại hạt khác.
- Hạt thường được ăn tươi, rang, nướng hoặc xay thành bột để sử dụng trong các món ăn khác nhau. Chế biến hạt đúng cách giúp tối ưu hóa hàm lượng dinh dưỡng và hương vị của chúng.
- Một số loại hạt như hạnh nhân, đậu phộng và hạt mè có thể gây dị ứng ở một số người. Nếu bạn hoặc gia đình có tiền sử dị ứng với hạt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bổ sung vào chế độ ăn.
- Tuy hạt là nguồn dinh dưỡng tốt, nhưng cần ăn hạt một cách cân nhắc và không tiêu thụ quá nhiều. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết mức độ tiêu thụ hạt phù hợp với nhu cầu cá nhân của bạn và thai nhi.
- Bổ sung hạt vào chế độ ăn là một phần quan trọng, nhưng cần đảm bảo rằng bạn vẫn duy trì một chế độ ăn cân đối và đa dạng. Kết hợp hạt với các nguồn dinh dưỡng khác như rau xanh, trái cây, thịt, cá và sản phẩm từ sữa để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho thai nhi và bạn.
Ngoài những thực phẩm nên ăn nêu trên, các mẹ bầu cũng lưu ý hạn chế những thực phẩm không tốt trong quá trình mang thai như đồ uống có cồn, caffeine, thực phẩm nhiều đường hoặc nhiều muối. Đặc biệt, những nhóm thực phẩm giàu tinh bột và đường có thể khiến mẹ bị tiểu đường thai kỳ, gây thai to quá mức, ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình sinh nở.
