Táo bón sau sinh mổ là hiện tượng khá phổ biến, mặc dù không quá nguy hại cho sức khỏe nhưng sự kéo dài của nó sẽ gây ra nhiều phiền toái cho sinh hoạt hàng ngày và tạo tâm lý mệt mỏi cho các mẹ sau sinh
Mục lục
Táo bón sau sinh mổ có nguy hiểm không?
Táo bón sau sinh mổ có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ. Nếu không được xử lý kịp thời, táo bón có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác như đau bụng, khó tiêu, trầm cảm và mất ngủ. Táo bón sau sinh mổ có thể gây ra khó chịu và đau rát khi đi tiểu, đặc biệt là trong trường hợp đường tiết niệu bị tổn thương trong quá trình sinh. Nếu táo bón kéo dài và không được điều trị, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, như ung thư đại tràng.
Ngoài ra, táo bón cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vùng kín, đặc biệt là trong giai đoạn phục hồi sau sinh mổ. Do đó, việc xử lý táo bón sau sinh mổ là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mẹ.
Nguyên nhân mẹ thường bị táo bón sau sinh mổ
Mẹ bầu thường bị táo bón sau sinh mổ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đó có thể là:
Tác dụng phụ của thuốc: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do ảnh hưởng của thuốc gây mê và giảm đau trong quá trình phẫu thuật, đặc biệt là các thuốc opioid (như morphine, fentanyl, oxycodone) thường được sử dụng để giảm đau sau sinh mổ. Những loại thuốc này có thể gây ra tình trạng táo bón bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa và làm giảm hoạt động của ruột.
Thay đổi nội tiết tố: Sau sinh mổ, cơ thể của người phụ nữ có thể trải qua nhiều thay đổi nội tiết tố, bao gồm estrogen, progesterone và oxytocin, có thể góp phần gây táo bón. Sự thay đổi này có thể làm giảm động lực của ruột, gây ra hiện tượng táo bón. Ngoài ra, tình trạng stress và áp lực trong quá trình sinh cũng có thể góp phần vào tình trạng táo bón sau sinh mổ.
Nhịn đi vệ sinh: Một số mẹ sợ đau, sợ rách vết thương (vết rạch tầng sinh môn) khi đi vệ sinh, nên nhịn đại tiện, dẫn tới chất phân ở đường ruột quá lâu, nó sẽ trở nên khô hơn và khó tiêu hóa hơn.
Sự suy yếu của cơ bụng sau khi sinh mổ: Trong quá trình mang thai và sinh nở, cơ bụng của phụ nữ trải qua sự thay đổi lớn để thích nghi với thai nhi trong bụng và quá trình đẩy đầu thai ra ngoài khi sinh. Việc cắt cơ bụng trong phẫu thuật sinh mổ cũng làm cho cơ bụng trở nên yếu hơn. Khi cơ bụng yếu, nó không thể hoạt động tốt để đẩy chất thải ra ngoài và điều này có thể gây ra táo bón.
Ăn uống mất cân bằng: Sau khi sinh, cơ thể mẹ cần thời gian để hồi phục và cân bằng lại hệ tiêu hóa. Nếu mẹ ăn uống ít chất xơ và nước, hoặc ăn quá nhiều thực phẩm giàu đường, đồ ngọt, thức ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều chất béo, thịt đỏ, thức uống có cồn thì độc tố trong thực phẩm này sẽ gây khó tiêu, khô hạn, táo bón và ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa của mẹ.
Bổ sung sắt trước và sau sinh: Uống sắt trước và sau khi sinh, nhất là sắt vô cơ thường gây tác dụng phụ là làm chậm quá trình phân di chuyển trong ruột, gây ra tình trạng táo bón.
Tham khảo: Bổ sung sắt khi mang thai như thế nào cho đúng và đủ?
Ít vận động: Sau sinh cơ thể của mẹ còn yếu, vết thương mổ có thể còn đau khiến việc vận động của mẹ hạn chế hơn, ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan chậm lại, trong đó có ruột.
Ăn gì sau sinh mổ để không bị táo bón?
Sau sinh mổ, cơ thể mẹ có thể gặp phải tình trạng táo bón do sự thay đổi của cơ thể trong thời gian mang thai và sinh nở. Để hạn chế tình trạng táo bón, mẹ có thể ăn những thực phẩm giàu chất xơ và nước để tăng cường hoạt động tiêu hóa. Các thực phẩm nên ăn sau sinh mổ để giảm táo bón bao gồm:
1. Rau xanh
Rau xanh là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và thúc đẩy sự tiêu hóa của thực phẩm. Ngoài ra, rau xanh cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe mẹ và bé. Tuy nhiên, mẹ cũng cần lưu ý đến lượng rau xanh ăn vào mỗi ngày để tránh tình trạng táo bón do ăn quá nhiều chất xơ.
Một số loại rau xanh có thể giúp ngừa táo bón sau sinh mổ bao gồm:
- Rau muống: Rau muống chứa nhiều chất xơ và nước, giúp tăng cường độ ẩm cho đường ruột và kích thích hoạt động ruột, giúp ngăn ngừa táo bón.
- Rau cải xoăn: Rau cải xoăn cũng là một nguồn chất xơ phong phú, giúp tăng cường chuyển động ruột và giảm táo bón.
- Rau xà lách: Rau xà lách chứa nhiều chất xơ và nước, giúp tăng cường chuyển động ruột và duy trì độ ẩm cho đường ruột.
- Rau chân vịt: Rau chân vịt chứa nhiều chất xơ và vitamin, giúp kích thích hoạt động ruột và ngăn ngừa táo bón.
- Rau rong biển: Rau rong biển chứa nhiều chất xơ và khoáng chất, giúp tăng cường chuyển động ruột và ngăn ngừa táo bón.
2. Trái cây tươi
Trái cây tươi cũng có thể giúp mẹ ngừa táo bón sau sinh mổ bởi chúng chứa nhiều chất xơ và nước, giúp tăng cường hoạt động tiêu hóa và làm mềm phân. Các loại trái cây tươi nên ăn bao gồm xoài, táo, lê, dưa hấu, bơ, kiwi, cam, quýt, dâu tây, việt quất, và nhiều loại trái cây khác. Tuy nhiên, nên ăn trái cây với số lượng hợp lý để tránh tăng cân do thừa đường. Ngoài ra, cần phải uống đủ nước trong ngày để giúp cơ thể duy trì độ ẩm cần thiết cho quá trình tiêu hóa.
Các loại trái cây sau đây có thể giúp ngừa táo bón sau sinh mổ:
- Chanh dây: Chanh dây có chứa nhiều chất xơ và vitamin C, giúp kích thích hệ tiêu hóa và giảm táo bón.
- Kiwi: Kiwi là một loại trái cây giàu chất xơ và vitamin C, giúp kích thích tiêu hóa và giảm táo bón.
- Táo: Táo chứa nhiều chất xơ và đường tự nhiên, giúp kích thích tiêu hóa và giảm táo bón.
- Dưa hấu: Dưa hấu là một loại trái cây giàu nước và chất xơ, giúp giữ ẩm cho phân và giảm táo bón.
- Dâu tây: Dâu tây chứa nhiều chất xơ và đường tự nhiên, giúp kích thích tiêu hóa và giảm táo bón.
- Nho: Nho là một loại trái cây giàu chất xơ và nước, giúp giữ ẩm cho phân và giảm táo bón.
3. Các loại hạt
Các loại hạt chứa chất xơ, protein và dầu béo lành mạnh, giúp tăng cường chuyển hóa chất béo và đường thành năng lượng, tăng cường chức năng tiêu hóa và hỗ trợ sự thải độc tố khỏi cơ thể, có thể giúp tăng cường chuyển động ruột và giảm nguy cơ táo bón sau sinh mổ.
Các loại hạt có thể giúp mẹ ngừa táo bón sau sinh mổ bao gồm:
- Hạt lanh: Chứa chất xơ hòa tan và không hòa tan, giúp giảm bớt táo bón và duy trì sức khỏe đường ruột.
- Hạt chia: Giống như hạt lanh, hạt chia cũng chứa chất xơ cao và là một nguồn dồi dào của omega-3, giúp duy trì chức năng ruột.
- Hạt quinoa: Nó chứa hàm lượng chất xơ cao, cung cấp một lượng lớn protein và các khoáng chất như magiê và kali, giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể.
- Hạt điều: Chứa chất xơ cao, đồng thời cung cấp các chất béo khỏe mạnh giúp tăng cường chuyển động ruột.
- Hạt hạnh nhân: Chứa chất xơ và các chất dinh dưỡng khác, giúp duy trì sức khỏe đường ruột.
4. Các loại ngũ cốc nguyên hạt
Các loại ngũ cốc nguyên hạt cung cấp chất xơ và các chất dinh dưỡng quan trọng khác, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.
Một số loại ngũ cốc nguyên hạt bao gồm:
- Lúa mì nguyên hạt: có chứa chất xơ và các chất dinh dưỡng như vitamin B và khoáng chất như sắt và magie.
- Yến mạch nguyên hạt: chứa chất xơ hòa tan và không hòa tan, cung cấp năng lượng và giúp giảm cholesterol.
- Hạt đậu: chứa chất xơ, protein thực vật và các chất dinh dưỡng như vitamin D và canxi.
- Gạo lứt: có chứa chất xơ, các khoáng chất và các chất dinh dưỡng quan trọng khác.
5. Uống đủ nước
Uống đầy đủ nước trong ngày có thể giúp mẹ ngừa táo bón sau sinh mổ. Đặc biệt, nước lọc, nước ép trái cây tươi, nước ép rau xanh tươi và nước dừa đều là những lựa chọn tốt để cung cấp đầy đủ nước và chất dinh dưỡng cho mẹ. Tuy nhiên, nước ngọt và các loại nước có chứa cafein nên được giảm thiểu hoặc tránh xa để tránh gây mất nước và gây táo bón. Ngoài ra, nên tránh uống quá nhiều nước đá hoặc đồ uống lạnh để tránh gây rối loạn đường tiêu hóa.
6. Sữa chua
Ăn sữa chua có thể giúp mẹ ngừa táo bón sau sinh mổ, vì sữa chua là nguồn cung cấp vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp cân bằng hệ vi sinh vật trong ruột và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Sữa chua cũng là nguồn cung cấp canxi, protein và các dưỡng chất khác cần thiết cho cơ thể của mẹ sau khi sinh. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý chọn sữa chua có chứa chất bổ sung probiotic để đảm bảo tác dụng này.
Mẹ cũng nên hạn chế ăn những thực phẩm gây táo bón như thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo, thực phẩm chế biến, thực phẩm nhanh và đồ uống có cồn.
Một số lưu giúp ngừa táo bón sau sinh mổ
Bên cạnh việc quan tâm tới ăn gì để ngừa táo bón sau sinh mổ, mẹ cũng cần chú ý đến:
Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày: không ăn nhanh hay ăn quá no, khi ăn cần nhai thật kỹ và ăn đúng giờ để cơ thể có thói quen giờ giấc ăn uống.
Vận động thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp mẹ giảm stress và tăng cường hoạt động của đường ruột, giúp hỗ trợ việc tiêu hoá.
Đi vệ sinh đúng cách: Mẹ cần dành thời gian đủ để đi vệ sinh, tránh nhịn đi tiểu hoặc đi cầu quá lâu. Khi đi vệ sinh, nên ngồi thẳng và đặt chân đều lên ghế để giúp cơ thể thoải mái và đỡ căng thẳng.
Giữ tâm lý thoải mái: Khi tâm lý không tốt sẽ tác động tới sự co bóp của dạ dày, khiến cho thức ăn tiêu hóa chậm hơn và dễ bị táo bón. Vì thế nếu muốn giảm táo bón sau khi sinh mổ, các mẹ hãy cố gắng giữ cho mình tâm lý thật thoải mái và vui vẻ.
Trường hợp cần thiết phải sử dụng tới thuốc để cải thiện tình trạng táo bón, tốt nhất mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và không gây ảnh hưởng đến nguồn sữa cho con bú.
