Tiền sản giật là gì? Nguy hiểm như nào?

Tiền sản giật là một tình trạng y khoa nghiêm trọng xảy ra trong thai kỳ, đặc trưng bởi huyết áp cao và sự xuất hiện của protein trong nước tiểu sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, bao gồm suy giảm chức năng gan, suy thận, rối loạn đông máu, và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tử vong.

Tại Việt Nam, tỷ lệ tiền sản giật trước 34 tuần là 0,43%, từ 34 – 37 tuần là 0,70% và sau 37 tuần là 1,68% so với toàn bộ thai kỳ.Trên thế giới, tiền sản giật ảnh hưởng đến khoảng 2 – 8% số phụ nữ mang thai và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ và chu sinh.

Phòng ngừa tiền sản giật không chỉ giúp giảm nguy cơ phát triển thành tình trạng sản giật hoặc hội chứng HELLP, mà còn giúp duy trì sức khỏe tốt cho mẹ và sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Việc phòng ngừa sớm cũng giúp tránh được việc can thiệp y tế khẩn cấp, giảm thiểu stress và lo lắng cho mẹ bầu.

Nguyên nhân gây tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật được cho là xuất phát từ vấn đề sức khỏe của nhau thai (cơ quan phát triển trong tử cung khi mang thai và chịu trách nhiệm cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi). Việc cung cấp máu cho nhau thai có thể bị giảm trong tiền sản giật và điều này có thể dẫn đến các vấn đề cho cả bạn và thai nhi.

Đối tượng nào có nguy cơ tiền sản giật

Một số yếu tố có thể khiến bạn có nguy cơ bị tiền sản giật cao hơn là:

Đối tượng có nguy cơ cao mắc tiền sản giật

• Phụ nữ mang thai lần đầu tiên.
• Phụ nữ có tiền sử gia đình về tiền sản giật.
• Phụ nữ mang thai đa thai (sinh đôi, sinh ba).
• Phụ nữ có tiền sử bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận.
• Phụ nữ mang thai ở tuổi thiếu niên hoặc sau 35 tuổi.
• Phụ nữ béo phì hoặc thừa cân.

Các yếu tố nguy cơ từ lối sống và môi trường

• Chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu dưỡng chất.
• Hút thuốc lá và uống rượu trong thai kỳ.
• Làm việc trong môi trường căng thẳng, thiếu an toàn.
• Sống trong điều kiện môi trường kém.

Yếu tố di truyền và tiền sử bệnh lý

• Có người thân trong gia đình từng mắc tiền sản giật.
• Rối loạn tự miễn dịch như lupus.
• Bệnh lý về máu như máu khó đông.
• Tiền sử bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc tăng huyết áp trước khi mang thai.

Cần phải làm gì để phòng ngừa tiền sản giật

Nếu nằm trong nhóm yếu tố nguy cơ cao

Đối với những người có yếu tố nguy cơ, có thể thực hiện một số bước trước và trong khi mang thai để giảm nguy cơ phát triển tiền sản giật. Các bước này có thể bao gồm:

• Giảm cân nếu bạn thừa cân/béo phì (trước khi tăng cân liên quan đến thai kỳ).
• Kiểm soát huyết áp và lượng đường trong máu (nếu bạn bị huyết áp cao hoặc tiểu đường trước khi mang thai).
• Bác sĩ có thể đề nghị bạn dùng thuốc theo quy định và các chất bổ sung bổ sung.

Đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa chung bên dưới đây.

Biện pháp phòng ngừa chung

Khám thai định kỳ

Đi khám thai định kỳ để theo dõi huyết áp và tình trạng sức khỏe tổng quát. Thực hiện các xét nghiệm y khoa cần thiết theo lời khuyên của bác sĩ.

Cách tốt nhất để giữ cho bạn và em bé khỏe mạnh trong suốt thai kỳ là đi khám thai theo lịch trình của bạn để bác sĩ có thể kiểm tra huyết áp cũng như bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào khác của tiền sản giật.

Duy trì lối sống lành mạnh

• Ăn uống cân đối, giàu dinh dưỡng,
• Hạn chế muối và thực phẩm chứa nhiều chất béo như ưu tiên chế độ ăn nhạt, tăng đạm.
• Tránh đồ chiên, đồ ăn vặt
• Uống đủ nước: Uống 6-8 ly nước mỗi ngày
• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga dành cho bà bầu. Bạn có thể chọn một số động tác như nâng cao bàn chân của bạn nhiều lần trong ngày. Điều này cũng giúp lưu thông máu, hạn chế phù chân – một trong những dấu hiệu của tiền sản giật

Giảm stress

Thực hành các phương pháp giảm stress như thiền, hít thở sâu, hoặc tham gia các lớp học tiền sản.

Ngủ đủ giấc

Đảm bảo có đủ thời gian nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc mỗi ngày.

Kiểm soát cân nặng

Tránh tăng cân quá nhanh và theo dõi cân nặng đều đặn.

☛ Tìm hiểu chi tiết: Cách ăn uống khi mang thai vào con không vào mẹ

Hạn chế caffeine và không hút thuốc lá

Giảm lượng caffeine tiêu thụ và tránh hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.

Bổ sung dinh dưỡng

Bổ sung vitamin và khoáng chất theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là canxi và magiê.

• Các chuyên gia y tế khuyến nghị rằng việc bổ sung đủ Vitamin D có thể giúp giảm 27% nguy cơ bị tiền sản giật
• Thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, súp lơ, bắp cải, quả óc chó, hạt vừng… được khuyến khích để tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ tiền sản giật.
• Đáp ứng đủ lượng canxi cần thiết thông qua chế độ ăn uống là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa tiền sản giật.

☛ Tìm hiểu chi tiết: Dinh dưỡng cho bà bầu suốt 9 tháng thai kỳ

Theo dõi triệu chứng

Lưu ý các dấu hiệu bất thường như sưng phù, đau đầu, thay đổi thị lực, hoặc đau bụng trên và báo cáo ngay cho bác sĩ.

Những biện pháp này giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé, đồng thời tạo điều kiện cho một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

Bài viết là thông tin về cách phòng ngừa tiền sản giật. Đây là tình trạng cần được quan sát chặt chẽ vì tiền sản giật có thể gây ra nhiều biến chứng cho mẹ và con. Bạn có thể phòng ngừa biến chứng sớm hơn nếu bạn khám thai định kỳ và theo dõi thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chúc bạn một thai kỳ khỏe mạnh!

Ốm nghén có cần gặp bác sĩ không?

Ốm nghén là một triệu chứng thường gặp ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Ốm nghén có thể gây ra nhiều khó chịu cho bà bầu, như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, mệt mỏi, hoặc đau đầu… Nhóm triệu chứng khó chịu này thường xuất hiện vào khoảng tam cá nguyệt thứ nhất của thai kỳ và có thể sẽ biến mất khi thai phát triển sang tuần thai thứ 12 – 14 hoặc có thể kéo dài hơn.

Tuy nhiên, có khoảng 3% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng nghén nặng, gây hiện tượng nôn nặng, nôn liên tục không thể kiểm soát khiến mẹ không thể ăn uống và hấp thu được dinh dưỡng. Biến chứng của nghén nặng vô cùng nguy hiểm với mức độ nghiêm trọng khác nhau với từng phụ nữ mang thai.

Ngoài ra, nếu gặp phải các biểu hiện sau mẹ bầu cần báo lại với bác sĩ để được tư vấn giải pháp phù hợp:

• Có nước tiểu màu rất sẫm hoặc không đi tiểu được trong vòng 8 tiếng đồng hồ.
• Không thể giữ được thức ăn, nước uống trong bụng tới 24 tiếng.
• Cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống, chóng mặt hoặc choáng váng khi đứng dậy.
• Đau bụng.
• Sốt cao trên 38 độ C.
• Nôn ra máu.

Nếu nhiễm khuẩn tiết niệu cũng có thể gây buồn nôn và nôn. Bệnh đường tiết niệu thường ảnh hưởng tới bàng quang, nhưng đôi khi cũng có lan tới thận gây nhiễm khuẩn thận.

Nếu bạn thấy đau khi đi tiểu hoặc thấy có máu trong nước tiểu, bạn có lẽ đã bị nhiễm khuẩn đường niệu và cần được điều trị bệnh. Bạn hãy uống nhiều nước để giúp làm sạch đường tiết niệu và giảm đau. Trong 24 tiếng từ khi phát hiện thấy bất thường, bạn nên tới cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời.

Những ai hay bị ốm nghén nặng hơn?

Tình trạng nghén khi mang thai xảy ra ở hầu hết mẹ bầu với tính chất khác nhau. Tuy nhiên không phải ai cũng gặp phải. Những bà bầu dưới đây là nhóm đối tượng có nguy cơ bị nghén cao hơn:

• Bị nôn và buồn nôn trước khi mang thai.
• Tiền sử gia đình có người bị thai nghén.
• Tiền sử của bạn dễ bị nôn, say xe.
• Tiền sử buồn nôn khi sử dụng thuốc tránh thai.
• Béo phì (BMI>30)
• Căng thẳng thần kinh
• Đa thai.
• Lần đầu mang bầu

Tin không tốt là tới nay, chưa có biện pháp nào có thể loại bỏ hoàn toàn các triệu chứng của ốm nghén thai kỳ. Tin tốt lành đối với các bà mẹ là đã có một loại thuốc được FDA (Cơ quan quản lý thuốc tại Hoa Kỳ) phê duyệt có tác dụng điều trị nghén mặc dù thuốc cũng có hiệu quả cắt cơn hơn là giải quyết triệt để nguyên nhân. Ngoài ra, sau hơn 3 tháng, đa số bà bầu cũng sẽ thấy triệu chứng nghén giảm dần, nhiều người thấy hết hẳn nghén ở tuần từ 16 tới 20.

Cách trị nghén hiệu quả cho bà bầu tại nhà

Nghén khi mang thai là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên và thường thấy ở các bà bầu. Đặc biệt là hiện tượng nghén bình thường cũng không gây ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng mẹ. Tuy nhiên nghén thường làm các sản phụ thấy rất khó chịu. Áp dụng những cách dưới đây sẽ giúp các mẹ dễ dàng hơn trong việc đối mặt với 3 tháng nghén trong khi mang thai.

1. Nghỉ ngơi nhiều hơn

Cảm giác căng thẳng và mệt mỏi làm cho tình trạng ốm nghén trở nên tồi tệ hơn. Tinh thần thoải mái, thư thái là điều rất quan trọng đối với phụ nữ khi mang thai. Do đó, bạn nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn đầu óc bởi nếu có quá nhiều áp lực ốm nghén càng trở nên nặng hơn.

Khi ốm nghén các mẹ hãy dành nhiều thời gian để ngủ, nghỉ ngơi, thư giãn làm những việc mình thích thay vì căng thẳng, lo lắng không cần thiết. Nghe nhạc giao hưởng, đi dạo dưới tán cây hoặc chat chit với bạn bè là cách giải trí hữu ích của bà bầu. Nghe nhạc giao hưởng khi mang bầu còn giúp trẻ trở nên nhạy cảm với âm thanh, giai điệu và được khoa học chứng minh là giúp tăng rõ rệt IQ trẻ nhỏ trong những năm đầu đời. Quá nhiều lý do để thư giãn trong thời gian mang thai, đúng không!

2. Thay đổi thói quen ăn uống phù hợp

3 tháng đầu là khoảng thời gian hầu hết mẹ bầu nào cũng trải qua ốm nghén khi mang thai. Trong thời gian này chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng có thể giảm các triệu chứng ốm nghén một cách hiệu quả.

Để giảm các triệu chứng buồn nôn, nôn ói các mẹ không nên để bụng đói, ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, mỗi lần ăn không nên ăn quá no. Bổ sung thực phẩm giàu chất sắt như: thịt bò, trứng, trái cây, rau xanh lá đậm, táo, chuối, bánh mì nướng.

Ngoài ra, những thức ăn có vị chua rất giàu vitamin có tác dụng chống nôn vô cùng hiệu quả. Đồng thời, tránh xa các loại thực phẩm khiến tình trạng ốm nghén của bạn trở nên trầm trọng hơn như: đồ ăn cay, thức ăn nhiều chất béo, thức ăn có mùi quá mạnh hay rượu bia, cà phê.

Tìm hiểu thêm: Ốm nghén nên ăn gì?

3. Không để bụng đói

Rất nhiều bà mẹ buồn nôn, chán ăn nên thường hay để bụng đói. Sự thật là khi bị đói bạn sẽ có cảm giác buồn nôn nhiều hơn. Vì vậy giải pháp là bạn có thể chia nhỏ các bữa ăn thành nhiều bữa, mỗi bữa ăn không quá no để cơ thể vẫn có đầy đủ năng lượng mà lại không còn cảm giác nôn khó chịu nữa.

4. Ăn trước khi đi ngủ

Việc ăn nhẹ trước khi đi ngủ sẽ giúp bạn bổ sung năng lượng, giữ lượng đường trong máu trong khoảng thời gian dài chìm trong giấc ngủ. Với bà bầu việc ăn thêm bữa phụ rồi mới đi ngủ sẽ giúp các mẹ tránh được hiện tượng nghén vào sáng ngày hôm sau đấy.

Tuy nhiên nếu các triệu chứng nghén của bạn kéo dài bất thường hoặc có những dấu hiệu lạ thì bạn nên đến các bệnh viện và phòng khám để kiểm tra nhé.

5. Sử dụng thực phẩm giàu Protein

Việc ăn các thức ăn đơn giản, các loại thức ăn có nhiều Protein và giàu vitamin B như lạc sẽ rất hữu hiệu trong việc giảm nghén. Bạn nên tuyệt đối tránh sử dụng các đồ ăn cay nóng, đồ ăn có tính acid, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ rán, nướng vì chúng sẽ làm tăng kích thích niêm mạc dạ dày.

6. Uống nước giữa các bữa ăn

Bạn không nên uống nước trong bữa ăn vì nước sẽ pha loãng dịch vị, có thể làm giảm khả năng tiêu hóa thức ăn trong dạ dày. Tuy nhiên, uống nước giữa bữa ăn này với bữa ăn khác lại là một cách hiệu quả để bù nước, chống cảm giác buồn nôn và nôn hiệu quả.

7. Bấm huyệt giúp chống nghén

Bấm huyệt cổ tay có thể có thể hiệu quả trong việc giảm triệu chứng buồn nôn khi mang bầu. Một vài nhà nghiên cứu cho rằng khi chúng ta tác động tới những vị trí nhất định trên cơ thể thì não bộ sẽ giải phóng một số chất hóa học tương ứng để giúp giảm buồn nôn và nôn.

Hiện nay cũng chưa có báo cáo nào về tác hại nghiêm trọng của bấm huyết trong khi mang thai, tuy nhiên, nếu bấm huyệt không đúng cách có thể gây hậu quả lớn cho cả bà mẹ và thai nhi nên cách này cũng chỉ được khuyến cáo nếu như người thực hiện là chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực bấm huyệt.

8. Uống Vitamin tổng hợp cho bà bầu

Các loại thuốc bổ tổng hợp cho bà bầu có chứa hỗn hợp Vitamin B ở hàm lượng thích hợp giúp giảm triệu chứng ốm nghén ở bà bầu. Mặc dù tới nay, mới có ít nghiên cứu về điều này. tuy nhiên các bà mẹ sử dụng đều đặn các viên uống tổng hợp cho bà bầu nói rằng cảm giác nghén của họ được giảm đi, ăn uống ngon miệng hơn và tăng cân. Vì vậy, ngoài tăng cường chế độ ăn, mẹ bầu có thể bổ sung thêm thuốc bổ tổng hợp mỗi ngày để cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phá triển tối ưu.

9. Ghi nhớ lịch trình ốm nghén

Điều này nghe có vẻ không hợp lý. Nhưng thực ra, việc ghi chép và theo dõi tình trạng ốm nghén khi bạn đang bị bệnh sẽ giúp bạn tránh được thời gian đỉnh điểm của cơn nghén và tránh ăn uống trong thời gian đó. Ngoài ra, đây cũng là cách tốt giúp bạn theo dõi tiến trình cải thiện ốm nghén khi mà bạn đang áp dụng các biện pháp khác được nêu trong bài viết này. Vậy, còn chờ gì nữa, bạn hãy lấy sổ nhật ký bầu của mình và bắt đầu ngay từ hôm nay đi…

10. Sử dụng các loại thảo dược giảm ốm nghén

➤ Gừng có thể giúp giảm ốm nghén

Có một vài bằng chứng cho thấy việc dùng gừng có thể giúp giảm buồn nôn và nôn. Tới năm 2015, chưa có báo cáo nào về tác dụng bất lợi của việc sử dụng gừng tươi trong quá trình mang bầu.

Tuy nhiên, tại Anh thì các sản phẩm từ Gừng không được cấp đăng ký bởi cũng chưa có nghiên cứu nào về các sản phẩm từ Gừng có hiệu quả như trên. Do đó, bạn có thể mua gừng tươi và sử dụng tại nhà. Bạn cần tham khảo kỹ ý kiến chuyên gia nếu như trong sản phẩm dành cho bà bầu có bổ sung Gừng.

Một vài phụ nữ thắng rằng gừng trong bánh hoặc trong nước uống cũng có tác dụng giảm buồn nôn. Bạn có thể thử bất kỳ loại nào, miễn là cảm thấy an toàn và hiệu quả.

➤ Sử dụng Chanh

Không phải ăn chanh. Bạn hãy tận dụng mùi dễ chịu của vỏ chanh để làm giảm bớt cơn ốm nghén. Hẳn nhiều mẹ đã từng biết tới mẹo chống say xe được truyền miệng từ trước tới nay với việc ngửi vỏ chanh, vỏ cam, vỏ quit. Tinh dầu trong vỏ chanh giúp an dịu thần kinh, xua tan cơn buồn nôn nhanh chóng. Bạn cũng có thể uống một ly nước trà loãng với 1 lát chanh trong đó để làm giảm tình trạng ốm nghén.

➤ Sử dụng trà thảo mộc

Các loại trà thảo mộc như bạc hà, hoa cúc thường được sử dụng như một phương thuốc điều trị ốm nghén vì chúng có khả năng ngăn ngừa cảm giác buồn nôn khá hiệu quả. Trên thực tế, một số nghiên cứu cho biết, khoảng 21.7% bác sĩ phụ khoa có thể khuyên phụ nữ mang thai sử dụng các loại trà thảo mộc khi buồn nôn và ốm nghén.

Cụ thể, uống một tách trà bạc hà hoặc thêm một lát chanh vào nước nóng có thể làm dịu cơn buồn nôn ngay lập tức. Ngoài ra, ngay cả khi các loại thảo mộc này không có tác dụng ngăn ngừa cơn ốm nghén, việc bổ sung nước có thể hỗ trợ quá trình hydrat hóa và ngăn ngừa mất nước sau khi nôn.

☛ Tham khảo thêm tại: Nên uống gì khi mang thai 3 tháng đầu?

11. Tập luyện hợp lý

Ngoài nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý thì tập luyện thể dục chính là bí quyết giảm ốm nghén khi mang thai hiệu quả. Thực tế, vận động nhẹ nhàng vừa tăng cường sức khỏe mẹ bầu vừa giảm các hiện tượng ốm nghén. Những mẹ bầu lười vận động sẽ thấy ốm nghén nhiều hơn và mệt mỏi hơn.

Khi tập luyện giảm ốm nghén, các mẹ nên lựa chọn những động tác nhẹ nhàng như đi bộ để thư giãn, cải thiện tâm trạng và giúp cơ thể nhanh nhẹn, khỏe mạnh hơn.

Đối với những mẹ bầu ốm nghén nghiêm trọng không thể ăn bất cứ thức ăn gì, cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn và kịp thời khắc phục. Bởi nếu không bổ sung thức ăn cho bào thai sẽ ảnh hưởng nặng đến quá trình phát triển của thai nhi.

12. Thuốc hỗ trợ cải thiện ốm nghén

Nếu tình trạng ốm nghén khi mang thai quá nặng, cần dùng thuốc để khắc phục tình trạng này. Nếu bạn gặp phải tình trạng buồn nôn và nôn nghiêm trọng có thể khiến bạn sụt cân, mất nước và rối loạn điện giải thì hãy thông báo ngay với bác sĩ. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng một số loại thuốc để giảm tình trạng nghén.

Bạn có thể yên tâm vì các loại thuốc sử dụng để điều trị tình trạng nghén không gây ảnh hưởng thai nhi cũng như sức khỏe thai phụ. Tuy nhiên, thai phụ chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, cũng như tuân thủ đúng liều lượng thuốc được kê đơn.

1. Chuẩn bị trước khi mang thai

Nếu mẹ mới đang ở bước chuẩn bị, dự định có em bé thì hãy làm những việc sau để chuẩn bị cho một thai kỳ sắp tới.

• Khám sức khỏe tiền sản: Kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai là việc rất quan trọng quyết định nhiều đến sự phát triển của em bé sau này. Đây là việc cần thực hiện ở cả vợ và chồng, cần kiểm tra phát hiện những bất thường về sức khỏe để khắc phục kịp thời.
• Tiêm phòng: Có những mũi tiêm phòng cần được tiêm trước khi mang thai để đảm bảo rằng bạn sẽ an toàn trong cả thai kỳ. Các mũi phổ biến như: Rubella, sởi, quai bị, thủy đậu, cúm….
• Chuẩn bị về tài chính: sinh con là gia đình có thêm 1 thành viên nữa, mà thành viên này nhiều khi tiêu tốn nhiều tiền hơn cả bố mẹ. Cần phải chuẩn bị quỹ tiền dư dả để chào đón con yêu ngay từ lúc có kế hoạch sinh con
• Thực hiện ăn uống dinh dưỡng: Có nền tảng sức khỏe từ sớm giúp đối mặt với những mệt mỏi thai kỳ sắp tới.

☛ Xem đầy đủ: Những điều quan trọng cần chuẩn bị trước khi mang thai

2. Dấu hiệu có thai sớm

Đa số các mẹ mang thai lần đầu đều không biết mình có thai cho đến khi trễ kinh và dùng que thử thai, tuy nhiên để phát hiện dấu hiệu mang thai sớm, bạn có thể dựa vào các triệu chứng phổ biến sau của cơ thể mà hầu như các chị em thường gặp phải đó là:

• Ngực mềm, đau và lớn hơn, núm vú đổi màu sẫm hơn,
• Chảy máu nhẹ như ngày đầu có kinh, dịch âm đạo nhiều hơn
• Nhạy cảm với mùi và
• Thân nhiệt tăng, dễ mệt mỏi
• Đi tiểu thường xuyên hơn
• Khó thở và hụt hơi
• Buồn nôn, đau đầu
• Cảm xúc thay đổi thất thường.

3. Khi nào nên đi khám thai?

Hầu như phụ nữ mang thai lần đầu đều không biết khi nào nên đi khám thai lần đầu tiên. Theo các chuyên gia cho biết sau khi trễ kinh 1 tuần và thử que 2 vạch đỏ thì hãy đi khám ngay. Tốt nhất bạn nên khám thai lần đầu tiên lúc 7-8 tuần, lúc này bạn có thể nghe tim thai của bé lần đầu tiên, biết con đã vào tử cung hay chưa có vấn đề gì bất thường không để có biện pháp xử lý kịp thời.

Ngoài ra, trong suốt quá trình mang thai có 3 thời điểm bắt buộc mẹ bầu phải đi khám và siêu âm thai cho dù thai nhi hoàn toàn bình thường, còn nếu có vấn đề gì các bác sĩ sẽ tư vấn lịch khám thai phù hợp với từng mẹ.

Giai đoạn 11 – 14 tuần

Lần khám thứ 2 này tốt nhất mẹ nên đặt lịch lúc 12 tuần tính từ ngày kinh đầu tiên của chu kỳ cuối trước khi có thai, đây cũng là thời điểm dự đoán dự sinh chính xác nhất và cũng là thời điểm duy nhất có thể do độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm gây các bệnh như Down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành v.v… Chỉ số này càng thấp càng tốt.

☛ Xem thêm: Hình ảnh thai nhi 3 tháng đầu

Giai đoạn 22 – 23 tuần

Thời điểm này hầu như các cơ quan của bé đã phát triển đầy đủ nên khám thai lúc này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát lại các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng v.v…Nếu có vấn đề bất thường bác sĩ sẽ tư vấn hướng can thiệp thích hợp nhất cho thai phụ nếu chẳng may phát hiện các dị tật bẩm sinh ở bé. Thời gian này đặc biệt quan trọng còn bởi vì những đình chỉ thai nghén chỉ có thể được thực hiện trước tuần thứ 28.

Giai đoạn 31 – 32 tuần

Thời điểm này, mẹ cần được siêu âm để phát hiện 1 số vấn đề xảy ra muộn như bất thường ở tim, động mạch, các bất thường ở não như giãn não thất…, nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung – 1 trong những nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau sinh v.v … Đồng thời, các xét nghiệm công thức máu, thử nước tiểu, cũng được tiếp tục chỉ định khám ở giai đoạn này.

Giai đoạn 35 – 36 tuần

Lần siêu âm này nhằm theo dõi Dopler động mạch rốn, động mạch não, động mạch tử cung, kiểm tra nước ối (đục hay trong, nhiều hay ít), dây rốn có bị vôi hóa có đủ tốt để vận chuyển dinh dưỡng nuôi bào thai hay không …Thai nhi được đo tim thai và chuyển động thai, ngôi thai có thuận hay không. Bác sĩ cũng sẽ dự báo cân nặng của bé lúc sinh và sẽ có các tư vấn về dinh dưỡng kịp thời nếu trọng lượng thai nhi không đáp ứng đủ cân nặng chuẩn tại thời điểm tương ứng.

Ngoài ra mẹ bầu cũng có thể bị số căn bệnh nguy hiểm trong quá trình mang thai như: tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, cần được phát hiện để xử lý kịp thời.

3. Lịch tiêm phòng khi mang thai

Theo các bác sỹ sản khoa, khi mang thai hệ thống miễn dịch của cơ thể bà bầu sẽ hoạt động kém hơn bình thường. Nguy cơ nhiễm bệnh cũng vì vậy mà tăng lên. Tiêm phòng là cách tốt nhất để bảo vệ bà bầu khỏi những nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Trước khi mang thai mẹ, nếu có thể mẹ bầu cần tiêm các mũi như, Rubella, sởi, quai bị, cúm, thủy đậu, viêm gan B.

Còn trong khi mang thai thì uốn ván và cúm là những vacxin mẹ bầu cần tiêm phòng, lịch tiêm cụ thể như sau:

• Uốn ván: Chứng uốn ván có thể gây tình trạng thai chết lưu rất nguy hiểm. Bạn cần tiêm mũi uốn ván này làm 2 lần. Mũi đầu tầm từ tuần 22 đến 26, mũi nhắc lại cách mũi đầu 1 tháng.
• Cúm: Cúm khiến bà bầu mệt mỏi và các thuốc chữa cúm lại thường để lại tác động lớn đến thai nhi. Vì vậy mẹ bầu hãy tiêm phòng cúm trước khi vào mùa cúm. (Mùa cúm rơi vào từ tháng 10 đến hết tháng 2 năm sau). Mẹ cần sắp xếp tiêm sớm nhé.

4. Chế độ dinh dưỡng khi mang thai

Chế độ dinh dưỡng khi mang thai không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển và hình thành của bé. Vậy để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu cần chú ý để đảm bảo thực đơn có đầy đủ các nhóm dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất sau:

Dưới đây là những dưỡng chất bà bầu cần bổ sung trong quá trình mang thai là:

5. Cần tránh xa các chất độc hại

Thuốc lá, khói thuốc lá: Hãy tránh xa khói thuốc lá, bạn có thể nói với những người xung quanh ngừng hút thuốc. Đây là đặc quyền ưu tiên mà bà bầu được hưởng. Lý do bởi vì ảnh hưởng từ khói thuốc lá cũng như việc hút thuốc lá rất có hại cho thai nhi.

Chất kích thích: Không sử dụng rượu bia, chất kích thích, nước uống có cồn, có ga vì có thể làm tăng hàng loạt các nguy cơ như sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân, sảy thai, dị tật bẩm sinh và thai chết lưu.

Nguồn mang bệnh, virus:

• Một số vật nuôi mang nguồn nhiễm bệnh, chẳng hạn như phân mèo có virus toxocariasis bạn cần phải tránh xa tránh vì có thể có các biến chứng lớn hơn nếu phụ nữ bị nhiễm bệnh trong khi mang thai.
• Chú ý hạn chế dùng hóa chất, mỹ phẩm… những việc này có thể dẫn đến dọa sảy thai, động thai và sinh non.
• Tránh ăn những thức ăn có hàm lượng thuỷ ngân cao như cá mập, cá kiếm và cá ngừ.
• Không ăn các loại thức ăn như đồ sống, đóng hộp, nhiều dầu mỡ, gỏi, thức ăn đã để lâu hoặc sữa chưa tiệt trùng

6. Chế độ làm việc nghỉ ngơi, vận động khi mang thai

Chế độ làm việc

Khi mang thai mẹ bầu không nên làm những việc nặng nhọc, không làm trong môi trường độc hại hay những việc làm phải đứng lâu, cúi nhiều vì sẽ ảnh hưởng đến thai nhi.

Đặc biệt mẹ bầu được hưởng chế độ bảo vệ thai sản như theo trong luật lao động đã công bố: Lao động nữ làm công việc nặng nhọc khi mang thai từ tháng thứ 07, được chuyển làm công việc nhẹ hơn hoặc được giảm bớt 1 giờ làm việc hằng ngày mà vẫn hưởng đủ lương

Chế độ nghỉ ngơi

Cần duy trì chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ ít nhất 8 giờ mỗi ngày và dành khoảng 30 phút cho giấc nghỉ trưa.

Tránh thức quá khuya, em bé cũng theo lịch ngủ nghỉ của mẹ đấy. Vì thế hãy ngủ sớm cho em bé ngủ nhé.

Vận động khi mang thai

Song song với ngủ nghỉ, mẹ bầu nên vận động thường xuyên vừa giúp tinh thần thoải mái vừa giúp lưu thông máu. Những bài tập thể dục hợp lý cho bà bầu: bơi lội, đi bộ, yoga…

Tránh các việc nặng, như mang vác. Mẹ bầu cũng cần tránh cả những việc leo trèo với đồ trên cao như trèo lên ghế cao, leo thang…

Có nên quan hệ khi mang thai? 

Theo các chuyên gia sản khoa, nếu mẹ bầu không có các dấu hiệu bất thường như: Dọa sảy thai, chảy máu âm đạo, nhau tiền đạo, có tiền sử sinh non, sảy thai, có các bất thường về nước ối, nhau thai… thì việc quan hệ khi mang thai không ảnh hưởng đến em bé vì thai nhi đã được bao bọc bởi màng ối và tử cung.

Tuy nhiên, giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, thai nhi đang trải qua quá trình hình thành các cơ quan và bộ phận của cơ thể để thành một thai nhi hoàn chỉnh, vì vậy việc quan hệ tình dục lúc này tuy không nhất thiết phải kiêng tuyệt đối nhưng cũng cần hết sức thận trọng, tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Việc sinh hoạt chăn gối lúc này cần dựa trên nhu cầu và cảm nhận của phụ nữ có thể tăng hoặc giảm do thay đổi về hoóc-môn, sức khoẻ, tâm lý.

☛ Tìm hiểu: Quan hệ khi mang thai 3 tháng đầu – tư thế nào an toàn?

7. Đối phó với những khó chịu khi mang thai

Ốm nghén

Lần đầu mang thai gặp phải tình trạng ốm nghén mẹ không nên quá lo lắng vì có tới hơn 50% bà bầu bị nghén khi mang thai và đây là hiện tượng phổ biến hết sức bình thường. Biểu hiện của ốm nghén bao gồm các hiện tượng như buồn nôn và nôn, nhạy cảm với mùi vị …sẽ xuất hiện ở 3 tháng đầu của thai kỳ và sẽ được giảm hoặc biến mất ở tháng thứ 4.

Bạn không cần quá lo lắng nếu cảm thấy không ăn uống được nhiều. Hãy nhớ rằng bạn không cần tăng cân trong giai đoạn đầu tiên. Hãy nhớ bổ sung đủ nước và ăn ngay khi nào bạn cảm thấy muốn ăn. Nếu bạn bị nghén, một vài mẹo sau có thể giúp ích cho bạn:

• Uống nhiều nước và uống khi bạn cảm thấy mệt, có thể là nước lọc, nước trái cây
• Ăn theo nhu cầu và chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày
• Tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ
• Bổ sung thêm thuốc bổ để tăng cường dinh dưỡng thiếu hụt

☛ Xem chi tiết: Bí quyết giảm ốm nghén cho bà bầu

Mệt mỏi

Với những mẹ lần đầu mang thai thường lạ lẫm với những thay đổi về cơ thể về nội tiết tố. Đi kèm với đó là sự mệt mỏi. Nhất là trong tam cá nguyệt đầu tiên cơ thể của bạn tập trung sản xuất nhau thai khiến bạn mệt mỏi nhiều hơn. Tam cá nguyệt thứ 2 bạn đỡ mệt mỏi hơn vì đã dần quen với những thay đổi. Nhưng bạn lại tiếp tục rơi vào tình trạng mệt mỏi ở tam cá nguyệt thứ 3 khi mà bụng bầu đã lớn hơn rất nhiều, đi lại khó khăn hơn, mất nhiều năng lượng hơn và cả những lo lắng chuẩn bị cho sự ra đời của con, những khó chịu khi mang thai….

Lời khuyên: Hãy lắng nghe cơ thể mình và nghỉ ngơi đúng lúc. Hãy tìm sự giúp đỡ từ chồng, từ người thân trong gia đình và từ bạn bè. Bạn cũng đừng bỏ qua các bài tập thể dục phù hợp như đi bộ hay tập yoga. Tập thể dục sẽ khiến bạn có giấc ngủ ngon hơn và bớt mệt hơn.

Tăng nhạy cảm với mùi

Bạn sẽ thấy khứu giác của bạn tự nhiên nhạy cảm hơn. Mũi thính đến mức bạn phải ngạc nhiên với khả năng đoán mùi của mình. Tuy nhiên cùng với đó bạn cũng nhạy cảm hơn với những mùi khiến bạn khó chịu. Chẳng hạn như bạn bị nhạy cảm với mùi cơm nấu, mùi thức ăn khi chế biến…

Hãy tìm cách thoát mùi cho khu bếp của bạn càng nhanh càng tốt.

Ngực căng tức và thay đổi

Một trong những khó chịu nữa mà mẹ bầu cần biết là ngực của bạn có thể lớn hơn rất nhiều. Nhiều mẹ ngực phát triển như quả dưa hấu. không chỉ lớn hơn mà nó còn nhạy cảm hơn. Lưu lượng máu tăng lên và kích thước lớn hơn có thể làm chúng siêu nhạy cảm và làm cho bạn khó chịu hơn vào ban đêm.

Cùng với đó là những thay đổi như:

• Ngực bạn có thể nổi nhiều gân xanh.
• Quầng vú (vùng sẫm màu quanh núm vú) ngày càng đậm màu và rộng dần hơn.
• Núm vú cương tức và rất nhạy cảm.

Lời khuyên: Bạn có thể mặc một chiếc áo ngực thể thao cotton để giảm thiểu cảm giác không thoái mái.

Táo bón

Mẹ chắc cũng không quá ngạc nhiên với tình trạng táo bón khi mang thai mà các bà các mẹ đi trước cảnh báo. Khi mang thai, cơ trơn đường tiêu hóa của bạn bị giãn do tác dụng của hormone. Điều này làm giảm hiệu quả đẩy chất thải ra khỏi đường đường tiêu hóa và dẫn đến tình trạng táo bón.

Hãy bổ sung thực phẩm giàu chất xơ (trái cây và ra xanh) mỗi ngày để giảm thiểu tình trạng này.

☛ Đọc chi tiết: Táo bón khi mang thai, nguyên nhân và cách khắc phục

Đi tiểu thường xuyên

Bạn sẽ thấy tần suất đi tiểu của bạn nhiều hơn. Và thật khó chịu khi việc này làm mất giấc ngủ ban đêm. Bạn đừng lo lắng đây là những triệu chứng phổ biến của thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn đầu. Bạn đừng giảm lượng nước uống mỗi ngày vì cơ thể bạn cần được cung cấp một lượng nước nhất định.

Mẹo cho bạn: Nghiêng người về đằng trước khi đi tiểu để đảm bảo bàng quang của bạn được tháo rỗng hoàn toàn, khi đó sẽ giảm số lần đi tiểu của bạn hơn.

Ở nóng, khó tiêu

Bạn sẽ có thể có cảm giác nóng râm ran từ sâu trong dạ dày đến miệng sau khi ăn. Đây cũng là hiện tượng rất phổ biến ở thai kỳ. Mới mang thai lần đầu bạn đừng quá lo lắng mà thực hiện theo lời khuyên sau đây:

• Tránh ăn các thực phẩm có khả năng gây ợ nóng như đồ cay nóng, đồ ăn chứa caffein, hay hạn chế ăn thực phẩm “có khí” như bắp cải.
• Ăn nhiều bữa trong ngày, tránh ăn quá no.

Chuột rút

Với mẹ mang thai lần đầu có thể không biết đến hiện tượng chuột rút. Cũng giống như chuột rút thông thường nhưng với mẹ bầu nó diễn ra thường xuyên hơn nhất là vào buổi tối. Cảm giác nhói đau kéo dài 2 3 phút trong tình trạng đang có em bé làm mẹ hoảng hốt và lo lắng. Bạn đừng quá lo lắng, điều này là rất bình thường. Chuột rút thường xảy ra ở tam cá nguyệt đầu tiên. Bạn hãy tìm hiểu mẹo khắc phục chuột rút ở bà bầu để thoải mái nhất . Chẳng hạn như gác chân lên cao, massage chân, bổ sung đầy đủ vitamin, canxi hay magie…….

Nếu bạn bị chuột rút kèm theo các tình trạng như đau vai cổ hay kèm co thắt thì cần đi khám ngay lập tức nhé.

Đau nhức đầu thường xuyên

Do thay đổi hormone, do cả những mệt mỏi, căng thẳng của thai kỳ, mẹ bầu thường hay bị đau đầu, nhức đầu.

Bạn có thể thử một số cách làm giảm cơn đau đầu như: nằm nghỉ ngơi thư giãn, chườm gạc lạnh lên mặt hoặc lên cổ, hít thở đều.

Đau lưng, mỏi hông

Khi bụng của bạn lớn hơn, lưng dưới của bạn cong hơn bình thường để thích ứng với trọng lượng cơ thể, dẫn đến các cơ bắp căng ra, khiến bạn bị đau lưng mỏi hông. Hãy làm dịu các cơn đau này bằng cách massage cơ thể hay tắm với nước ấm.

Tăng tiết dịch âm đạo

Mặc dù dịch âm đạo thực sự có lợi cho cơ thể no bảo vệ đương sinh sản khỏi bị nhiễm trùng. Nó có thể khiến bạn không thoải mái. Tuy vậy bạn đừng thử thụt rửa vì chúng có thể gây kích ứng và dẫn đến nhiễm trùng. Hãy dùng băng vệ sinh hằng ngày và thay mỗi khi thấy khó chịu.

Sưng phù chân

Mang thai vào những tháng cuối, ban thường bị giữ nước ở bàn chân khiến chân phù lên. Mẹ bầu chưa có kinh nghiệm đừng quá lo lắng vì đây là việc hết sức bình thường.

Bạn có thể đi giày rộng hơn cho thoải mái, tránh đi tất chật làm giảm lưu lượng máu dẫn đến tình trạng này. Bên cạnh đó bạn cũng cần nghỉ ngơi và nhớ gác chân lên cao khi nằm để giảm bớt áp lực lên chân.

Rạn da

Rạn da sẽ xuất hiện vào khoảng tháng thứ 5 của thai kỳ, để chăm sóc tốt nhất cho làn da của mình, ngay từ tháng thứ 4, các chị em có thể dùng dầu dừa hoặc kem dưỡng ẩm chiết xuất từ thiên nhiên để đảm bảo làn da không bị rạn nứt, thâm đen khi mang thai nhé.

8. Theo dõi các cử động thai, cơ gò

Tâm lý mẹ mang thai lần đầu bao giờ cũng đầy lo lắng và mất ngủ. Mỗi khi xuất hiện có cơn đau bụng hay những chuyển động bất thường thì bối rối, lo lắng nhiều hơn. Bạn hãy cùng xem về các chuyển động ở bụng dưới đây để rõ hơn nhé.

Thai máy

Thai máy hay cử động thai là khi thai nhi có những cử động như xoay trở mình, tay chân hay toàn thân thai nhi có cử động mà người mẹ cảm nhận được. Với bà mẹ mang thai thì việc cảm nhận thấy thai máy là cảm giác hạnh phúc. Mẹ bầu sẽ bắt đầu cảm nhận được những cử động của thai nhi vào tuần lễ thứ 20 của thai kỳ. Đối với mẹ mang thai lần đầu đây là những trải nghiệm đầu tiên của thai phụ về sự xuất hiện tương tác của em bé. Mẹ mang thai con so có thể cảm nhận thấy thai nhi cử động rõ rệt vào khoảng thời điểm 22 tuần. Mẹ mang thai con rạ có thể là đến tuần 16 đã cảm nhận được điều này.

Mẹ cần theo dõi những cử động của con. Các bác sĩ sản khoa trên thế giới khuyến nghị các bà mẹ tự đếm cử động thai mỗi ngày, kể từ tuần 28. Thai máy cũng là cách mà thai nhi báo với bà mẹ mang thai là “con vẫn ổn”.

Cơn co thắt tử cung giả

Những cơn co thắt này thường bắt đầu xuất hiện ở tam cá nguyệt thứ 2 và thường xuyên hơn ở tam cá nguyệt thứ 3. Những cơn gò sẽ khiến bạn sẽ cảm thấy như em bé đang vặn mình, gồng mình. Nhưng thực tế không phải thế. Đây là các cơ co thắt của tử cung mẹ, còn được gọi là các cơn gò Braxton Hicks.

Để chuẩn bị việc sinh nở, tử cung sẽ mất một thời gian để thực hành động tác co thắt. Những cơn co thắt này thường nhẹ và không phải là dấu hiệu cho cơn chuyển dạ. Đây là cơn co sinh lý trước chuyển dạ, mang tính thất thường và không tiến triển tăng dần lên như chuyển dạ thật.

Cơn co thắt tử cung thật

Từ sau tuần thứ 37, nếu bạn nhận thấy các cơn co thắt tử cung thì rất có thể là dấu hiệu của sự chuyển dạ. Các cơn co tử cung này có đau bụng tăng dần lên với những đặc điểm từ nhẹ đến mạnh, từ ngắn đến dài, từ thưa đến mau với tần số là 3 cơn co trong 10 phút, hoặc xảy ra cứ mỗi 5 – 10 phút, mỗi cơn co kéo dài trên 20 giây. Cơn gò tử cung ngày càng tăng về tần số và cường độ. Cơn chuyển dạ thực sự đầu tiên có thể cảm thấy như đau bụng kinh và đau lưng dưới.

Trong trường hợp bạn thấy cơn co thắt nhưng không chắc có phải chuyển dạ thực sự hay không, hãy gọi cho bác sĩ của bạn và mô tả những gì bạn đang cảm thấy. Bác sĩ sẽ có những đánh giá xem bạn có phải đang có những dấu hiệu chuyển dạ hay không.

Tâm lý mẹ mang thai lần đầu bao giờ cũng đầy lo lắng và mất ngủ, mỗi khi xuất hiện có cơn đau bụng thì bối rối, cảm giác lo lắng nhiều hơn.

9. Đề phòng và xử lý kịp thời các biến chứng khi mang thai

Rất nhiều những biến chứng cần phải để phòng và cần biết xử lý kịp thời như: ra máu âm đạo, tiền sản giật, sinh non, thai lưu….

Dấu hiệu nào cho thấy thai kì đang bất thường? Những bà mẹ con so – có thai lần đầu rất lúng túng nhưng triệu chứng bình thường cái nào cần phải đi gặp đi bác sĩ ngay lập tức? Cùng xem một số dấu hiệu, biến chứng lưu ý dưới đây:

Ra máu âm đạo

Khi thấy ra máu khi ở bất kỳ tuổi thai nào, mẹ bầu cũng cần đến bệnh viện để thăm khám tìm ra nguyên nhân. Bởi vì ra máu âm đạo có thể là những dấu hiệu của nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• 3 tháng đầu: nguy cơ dọa sảy thai
• 3 tháng giữa: dọa đẻ non, rau tiền đạo, rau bong non
• 3 tháng cuối: có thể là dấu hiệu chuyển dạ.

Tiền sản giật

Tiền sản giật hay còn gọi là nhiễm độc thai nghén. Các dấu hiệu cũng như triệu chứng của nó bao gồm: huyết áp cao, chân phù to, đau đầu, cơn đau co thắt tử cung mạnh….

Nếu mẹ có những triệu chứng kể trên cần đến bệnh viện ngay để có những xử lý kịp thời.

☛ Đọc chi tiết: Tiền sản giật – bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ

Ra nước ối

Trong quá trình mang thai, bất kể ở thời điểm nào của thai kỳ, nếu các mẹ thấy có nước ối (chất lỏng thường có màu trắng, trong suốt, đôi khi có dính chút nhầy hay chút máu và đặc biệt không có mùi như mùi khai đặc trưng của nước tiểu) bị rỉ ra cần phải đến khám kịp thời ở các cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Khi ối bị rỉ, màng ối sẽ trở nên mỏng hơn và có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào.

Tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ không tốt cho cả mẹ và con cần phải phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh

• Con cân nặng lớn nhưng con có nguy cơ bị hạ đường huyết, suy hô hấp, cần phải hồi sức sơ sinh…
• Mẹ không điều trị sớm sẽ chuyển từ tiểu đường thai kỳ sang người bị tiểu đường.

Nếu bạn có nguy cơ cao như có bố hay mẹ bị tiểu đường cần phải kiểm soát từ sớm.

☛ Xem thêm: Tìm hiểu về bệnh đái tháo đường thai kỳ

Cần được khám thai định kỳ, khám thai toàn diện để phát hiện ra những bệnh lý khác nữa như: cao huyết áp, sinh non, đa ối, thiếu ối. Hãy tuân theo đúng lịch của bác sĩ mẹ nhé.

Bạn có thể nghe chia sẻ video về Biến chứng thường gặp trong thai kỳ từ chuyên gia: Tiến sĩ, Bác sĩ Đinh Bích Thủy – Trưởng Phòng khám Dịch vụ – Bệnh viện Phụ sản Trung Ương phát sóng trên Kênh JoyFm – Kênh chuyên biệt về sức khỏe của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Khi mẹ bầu có dấu hiệu bất thường như: xuất hiện co thắt, đau bụng từng cơn, ra máu, ra dịch nhầy cổ tử cung, đau thắt lưng, đau lưng nhiều… thì cần tới bác sĩ để được thăm khám và hỗ trợ càng sớm càng tốt.

10. Một số lưu ý quan trọng khi mang thai lần đầu

• Khi mang thai, tất cả những dấu hiệu bất thường của cả mẹ và thai nhi cần được thăm khám và tư vấn chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không nên áp dụng tùy tiện những kinh nghiệm của người khác khi không có ý kiến của bác sĩ, bởi mỗi người có một dạng thể chất và cơ địa khác nhau. Việc tham khảo những kinh nghiệm không chính thống có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự an toàn của cả mẹ và bé.
• Trong trường hợp bị bệnh khi mang thai, bạn hãy báo với bác sĩ rằng mình có thai, để được chỉ định những loại thuốc phù hợp vì chỉ cần uống 1 viên thuốc không được sử dụng khi mang thai cũng có thể gây hại cho thai nhi, vì vậy cần được tư vấn kỹ càng và sự đồng ý của các bác sĩ và dược sĩ.

11. Chuẩn bị cho em bé chào đời

Nên đăng ký tham gia một lớp tiền sản sẽ giúp các mẹ bổ sung rất nhiều kiến thức quan trọng và kỹ năng cần thiết để vượt qua kỳ sinh nở. Lớp học này bạn cũng được tư vấn kỹ hơn về các vấn đề như: dinh dưỡng khi mang thai, thể dục khi mang thai, chuẩn bị trước khi sinh, cách tắm cho bé, cách cho bé bú, cách phòng chống bệnh cho bà bầu… Hãy đăng ký học lớp học dạng này ở những nơi uy tín như bệnh viện chuyên khoa sản.

Hãy trang bị cho mình đầy đủ những kiến thức để tự tin trong lần đầu làm mẹ này.

Xem video chia sẻ Những điều cần biết trong thai kỳ từ chuyên gia

Xem đầy đủ chia sẻ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT TRONG THAI KỲ từ bác sĩ khách mời: Ths. BS Lê Văn Hiền – Cố vấn cấp cao – Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc

Nội dung video chia sẻ các câu hỏi như sau:

• Hầu hết các bà bầu đều biết vai trò của DINH DƯỠNG trong thai kỳ, tuy nhiên, liệu các mẹ có biết và hiểu dinh dưỡng như thế nào là ĐÚNG và ĐỦ để đảm bảo sức khỏe của cả 2 mẹ con?
• Nhu cầu năng lượng, nhu cầu vitamin, khoáng chất như thế nào…?
• Thiếu chất dinh dưỡng sẽ kéo theo những vấn đề gì cho thai phụ, thai nhi?
• Qua từng giai đoạn, thai lớn dần…nhu cầu trong mỗi giai đoạn cũng khác nhau như thế nào?
• Có nên bổ sung đa vi chất? Bổ sung như thế nào là đúng nhất?
• Có nên kiêng cử gì (về dinh dưỡng) trong thai kỳ?
• Những sai lầm về dinh dưỡng thường gặp ở các thai phụ?
• Những lưu ý về dinh dưỡng khi mang thai?

Trên đây là những kiến thức quan trọng mẹ mang thai lần đầu nên tìm hiểu để chăm sóc tốt hơn thai kỳ của mình. Hy vọng sẽ giúp mẹ bớt bỡ và có một thai kỳ mạnh khỏe, như ý.

Vì sao mẹ bầu nên kiêng kỵ khi mang thai?

Khi mang thai, cơ thể của mẹ có nhiều thay đổi nên rất khác với lúc bình thường. Khi có sự xuất hiện của bào thai, cơ thể của mẹ bầu rất nhạy cảm, sức đề kháng suy yếu nên rất dễ đối mặt với tình trạng sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc mẹ không đúng cách còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi và nghiêm trọng hơn sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ và bé.

Một số nguy cơ xảy ra với mẹ và thai nhi:

• Sảy thai, suy thai, thai yếu, dị tật thai nhi, thai phát triển không toàn diện.
• Mẹ tiêu chảy, táo bón, nóng trong.
• Mẹ bầu buồn nôn, khó chịu, dị ứng, mẩn ngứa.
• Mẹ đau bụng, chảy máu âm đạo.

Vậy nên, việc hiểu rõ về những thứ nên và không nên trong quá trình mang thai, là thứ hết sức cần thiết mà mẹ bầu nên tìm hiểu để đảm bảo an toàn nhất trong giai đoạn này.

Mẹ mới có thai nên kiêng gì?

Đầu tiên, mẹ cần quan tâm đến các loại đồ ăn thức uống bổ sung vào cơ thể bởi lẽ các chất dinh dưỡng từ mẹ sẽ được sử dụng để nuôi dưỡng bào thai. Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh không chỉ chú trọng đến việc ăn gì mà cũng cần chú ý hạn chế, kiêng khem những loại thực phẩm nào. Khi mới mang thai là giai đoạn khá nhạy cảm, để đảm bảo an toàn tốt nhất cho sức khỏe của cả mẹ và con, một số thực phẩm có thể chứa những thành phần gây ảnh hưởng xấu nên được kiêng khem.

1. Các loại rau nên kiêng khi mới mang thai

Việt Nam mình rất đa dạng về ẩm thực có rất nhiều loại rau. Có nhiều loại rau trên thế giới ít phổ biến, hay ít dùng chế biến món ăn. Chính vì thế mà các danh sách rau cần tránh cho bà bầu đa phần dựa trên các kinh nghiệm dân gian, các cảnh báo từ người lớn tuổi. Cũng chưa hẳn có nghiên cứu cảnh báo hay nguyên nhân tại sao lại không nên ăn một số rau này, rau kia khi có bầu.

Nhiều loại rau bạn cần phải chú ý đến liều lượng tiêu thụ mỗi ngày. Chẳng hạn như ăn nhiều sẽ khiến dạ con bị kích thích co bóp quá mức có thể dẫn tới sảy thai tự nhiên rất nguy hiểm cho thai nhi. Vì vậy mẹ cần tránh các loại rau sau:

• Ngải cứu: Loại rau này có chứa nhiều chất gây co bóp tử cung nên phụ nữ ăn nhiều ngải cứu trong giai đoạn 3 tháng đầu sẽ làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc dọa sinh sớm.
• Rau ngót: Trong rau ngót có chứa Papaverin có tác dụng giãn cơ trơn của mạch máu để giảm đau, hạ huyết áp. Nếu sử dụng hơn 30 mg rau ngót tươi thì có thể gây co thắt tử cung và dễ dẫn đến sảy thai.
• Rau chùm ngây: Có chứa alpha-sitosterol, đây là một loại hormone có cấu trúc giống estrogen có tác dụng ngừa thai, làm co cơ trơn tử cung và làm sảy thai.
• Rau sam: Trong dân gian dùng rau sam với tác dụng thanh nhiệt, trừ giun, giải độc cực kỳ hiệu quả. Tuy nhiên rau sam có thể gây kích thích mạnh đến tử cung và gia tăng tần suất co bóp, điều này rất dễ dẫn đến sảy thai và nguy hiểm cho sức khỏe của phụ nữ.
• Rau răm: Nếu ăn sống rau răm sẽ giúp ấm bụng, giúp tiêu thực, tán hàn. Tuy nhiên, việc sử dụng nhiều rau răm trong 3 tháng đầu thai kỳ khiến người mẹ dễ bị mất máu, đặc biệt trong rau răm còn có chất khiến tử cung co bóp dẫn đến sảy thai.
• Mướp đắng: Mướp đắng gây ra cơn co thắt tử cung có thể dọa sảy trong ba tháng đầu khi thai làm tổ chưa vững chắc; Ăn nhiều mướp đắng có thể gây hại cho tiêu hóa: đầy hơi, đau bụng, ợ nóng; gây ngộ độc nhức đầu, nôn mửa…nguy cơ chuyển dạ sớm khi sắp sinh…

2. Các loại quả nên kiêng khi mới mang thai

Với các mẹ bị tiểu đường thai kỳ hoặc có tiền sử tiểu đường thai kỳ cần tránh những loại hoa quả ngọt sắc, gây nóng như: mít, sầu riêng,

Bên cạnh đó, có một số loại quả gây kích thức tử cung co bóp dẫn đến nguy cơ sảy thai cao. Vì vậy, Cụ thể mẹ bầu cần hạn chế ăn các loại quả sau để thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

• Quả dứa (trái thơm): Trong quả dứa có chứa chất bromelain có tác dụng làm mềm tử cung, kích thích co bóp tử cung, nhất là những trái dứa xanh thì tỉ lệ chất bromelain là rất cao, khi mới mang thai ăn quá nhiều dứa xanh dễ khiến gây sảy thai. Đặc biệt với những người có nguy cơ hay tiền sử bị sảy thai thì nên hạn chế tuyệt đối.
• Nhãn: Đây là loại quả có tính nóng, ăn vào sẽ tăng nhiệt cho thai, dễ gây ra khí huyết không điều hòa, đầy hơi, nôn mửa, nếu ăn nhiều nhãn sẽ xuất hiện hiện tượng nhiệt, đau bụng, xuất huyết gây ra tình trạng dọa sảy, sảy thai, đẻ non. Bên cạnh đó, ăn nhãn nhiều cũng dễ tăng lượng đường trong máu, dễ bị tiểu đường thai kỳ. Mẹ bầu cần hạn chế đừng để ăn quá nhiều nhé.
• Đu đủ xanh: Papain trong đu đủ xanh có thể khiến tế bào phôi thai bị phá hủy, còn prostaglandin và oxytocin có tác dụng kích thích co bóp tử cung sớm đẩy thai nhi ra ngoài, điều này sẽ gây sảy thai nếu như thai nhi chưa đủ tháng.

Bạn có thể tham khảo chi tiết list những loại trái cây bà bầu không nên ăn qua video dưới đây được TS Bùi Nguyên Kiểm – phó chủ tịch hội nội khoa Hà Nội chia sẻ và được phát sóng trên chương trình Ngon và Lành của VTC14

3. Các loại đồ uống cần kiêng khi mang thai

Rượu bia, chất kích thích: Các loại đồ uống này sẽ truyền nhanh từ mẹ qua nhau thai – dây rốn sang con, điều này có thể gây hại cho não và các cơ quan đang phát triển của thai nhi, gây sinh non, dị tật, sảy thai, thai lưu… Sử dụng quá nhiều rượu bia khi mang thai cũng có thể dị dạng khuôn mặt, dị tật tim và thiểu năng trí tuệ ở thai nhi.

Caffein: Những người mang thai thường được khuyến cáo hạn chế lượng caffeine ở mức dưới 200 miligam (mg) mỗi ngày. Caffeine được hấp thụ rất nhanh và dễ dàng đi vào nhau thai. Vì trẻ sơ sinh và nhau thai không có enzym chính cần thiết để chuyển hóa caffeine, nên nồng độ cao có thể tích tụ. Nếu uống nhiều caffeine trong thai kỳ sẽ hạn chế sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ sinh con nhẹ cân khi sinh.

4. Kiêng sử dụng một số loại đồ ăn khác

Vitamin A có nguồn gốc động vật như gan động vật: gan lợn, gan gà, gan bò… các sản phẩm nội tạng: lòng, mề… thường không được khuyến khích vì chúng có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh và sảy thai.

Các loại cá chứa nhiều thủy ngân như cá kiếm, cá thu, cá ngừ, lươn vàng, trứng cá tầm muối… thì mẹ bầu không nên bổ sung vì thủy ngân có ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của thai nhi. Thay vào đó, mẹ nên bổ sung các loại cá có hàm lượng thủy ngân ít vừa an toàn mẹ bầu vừa chứa nhiều axit béo omega-3 rất tốt cho thai nhi có thể kể đến như: cá hồi, cá da trơn, cá chép, cá rô phi.

Đồ ngọt quá, mặn quá, hay nhiều dầu mỡ là nhóm thực phẩm nằm ở tầng tháp trên cùng trong tháp dinh dưỡng dành cho bà bầu. Tức nghĩa là nhóm thực phẩm cần ăn ít nhất – (theo khuyến cáo của viên dinh dưỡng quốc gia: Mỗi ngày bạn nên ăn 25 g đường và 25 g muối, 25 g dầu ăn). Ăn mặn quá, ngọt quá hay nhiều chất béo đều không tốt cho bà bầu. Ăn mặn quá có thể tăng nguy cơ phù nề, ứ nước và tăng huyết áp đối với bà bầu. Ăn quá ngọt bà bầu dễ mắc bệnh tiểu đường. Mẹ bầu có nguy cơ béo phì, bé tăng cân quá mức trong khi lại thiếu các chất dinh dưỡng khác cho thai nhi.

Đồ tái sống như nem chua, gỏi sushi, tiết canh hay thịt tái, trứng lòng đào, giá đỗ sống, rau mầm sống vì một số loại vi khuẩn trong những loại đồ ăn này làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Đồ ăn đóng hộp, chế biến sẵn có thể chứa một loại vi khuẩn có tên là Listeria monocytogenes gây bệnh cho mẹ và có thể làm sảy thai hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Thay vì đó mẹ bầu hãy nên ăn đồ ăn tươi ngon và tự chế biến để đảm bảo an toàn thực phẩm, yên tâm cho thai kỳ khỏe mạnh.

➤ Xem thêm: Bầu 3 tháng đầu nên ăn gì để phòng dị tật thai nhi?

Bên cạnh vấn đề ăn uống thì khi mới mang thai mẹ bầu cũng cần phải lưu ý đến các vấn đề khác cần kiêng. Cần kiêng vận động quá mạnh cũng nhưng tránh xa các nguồn lây nhiễm có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi. Cụ thể:

5. Kiêng về vận động đi đứng

Cần kiêng những hoạt động quá mạnh có nguy cơ sảy thai, động thai. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc sảy thai. Các mẹ bầu cần lưu ý những điều sau nhất là trong những tháng đầu mang thai:

• Tránh mang vác vật nặng: mang vác vật nặng có thể gây sa tử cung, rất nguy hiểm. Mẹ bầu cần hết sức lưu ý không bê vác vật nặng.
• Kiêng leo trèo, làm việc nặng vì thai nhi trong giai đoạn mới mang thai đang mới hình thành nên dễ bị tác động bởi các hoạt động của mẹ.
• Kiêng gập người lên xuống thường xuyên để tránh tình trạng chóng mặt, choáng váng do máu lên não chậm.
• Tránh ngồi xổm, đứng quá lâu hoặc đứng lên ngồi xuống đột ngột.
• Tránh giữ một tư thế quá lâu bởi nó có thể gây ra tình trạng sưng phù hay các vấn đề về tĩnh mạch. Cố gắng thường xuyên thay đổi tư thế mẹ nhé!
• Kiêng bắt chéo chân và gập gối vì sẽ làm hạn chế lưu thông máu xuống chân. Đồng thời có thể gây suy giãn tĩnh mạch, triệu chứng thường gặp ở phụ nữ mang thai.
• Kiêng đứng kiễng chân lấy đồ vật trên cao
• Tránh đi giày cao gót: mẹ bầu nên đi giày cao gót từ 3cm trở xuống, rộng rãi để an toàn. Nhất là khi thai lớn, trọng tâm cơ thể thay đổi mẹ sẽ khó khăn hơn khi di chuyển.
• Không chơi các trò chơi mạo hiểm, vận động mạnh như đu quay, trượt patin…

6. Tránh xa các nguồn lây nhiễm

• Tránh các loại sơn: Độ độc của sơn phụ thuộc vào từng dung môi và hóa chất trong sơn cũng như mức độ tiếp xúc. Không có cách nào để đo độc tính khi tiếp xúc thực tế với sơn, vì vậy tránh tiếp xúc với sơn tối đa mẹ nhé!
• Không dọn phân mèo: Phân mèo có thể chứa vi khuẩn mang bệnh toxoplasmosis, một bệnh ký sinh trùng hiếm gặp gây ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ của mẹ và con.

7. Tránh xa các chất độc hại, thuốc

• Tránh xa thuốc lá/ khói thuốc lá: Có khoảng 4.000 hóa chất trong khói thuốc và một số hóa chất có liên quan đến ung thư. Tiếp xúc với khói thuốc khi mang thai có thể dẫn đến sẩy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân, trẻ gặp vấn để về học tập hoặc hành vi, hội chứng trẻ sơ sinh chết đột ngột…
• Hạn chế tiếp xúc với các loại hóa chất như thuốc xịt muỗi, thuốc đuổi côn trùng, các loại hóa chất tẩy rửa, javen…
• Một số loại thuốc có thể gây tác dụng xấu đối với thai nhi, nên hỏi ý kiến bác sĩ thăm khám trực tiếp trước khi dùng thuốc để đảm bảo an toàn

8. Tránh bồn tắm nước nóng hay phòng xông hơi

Với thời gian tiếp xúc quá quá lâu như ngâm mình trong bồn nước nóng, phòng xông hơi là hoàn toàn không tốt cho mẹ bầu. Bởi việc này khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao trong tam cá nguyệt đầu tiên có thể dẫn đến một số dị tật bẩm sinh, thậm chí gây sảy thai, thai lưu. Bạn có thể tắm với cách này an toàn khi không tắm quá 20 phút.

Một số thắc mắc khi mới mang thai

Có nên kiêng quan hệ khi mới mang thai?

Đây cũng là câu hỏi của nhiều mẹ đặc biệt là các mẹ đang mang thai lần đầu, những câu hỏi như khi mới mang thai có gây ảnh hưởng đến bé không, có dễ gây sảy thai không? là điều băn khoăn của đa số phụ nữ.

Theo các chuyên gia sản khoa thì tình dục là an toàn cho cả mẹ và con nếu thực hiện đúng cách. Trong suốt thời gian mang thai, nếu có một thai kỳ bình thường, không thuộc nhóm nguy cơ sinh non hoặc sảy thai thì việc quan hệ tình dục là an toàn và bạn không cần lo lắng sẽ ảnh hưởng đến thai nhi.

Thai nhi trong buồng tử cung được bảo vệ tương đối an toàn nhờ nước ối bao bọc, màng ối vững chắc và nút nhầy che kín cổ tử cung. Động tác quan hệ, ngay cả khi quan hệ sâu, dương vật cũng không thể chạm đến thai nhi. Do vậy, quan hệ tình dục có thể được xem như không gây hại đến thai nhi. Hơn nữa việc quan hệ giúp gắn kết tình cảm vợ chồng, người vợ được chồng nâng niu hơn. Giá trị cuộc sống của người phụ nữ tăng cao, tâm hồn thư thái, thai nhi cũng vì thế mà phát triển toàn diện hơn.

Vì vậy, không nhất thiết phải kiêng quan hệ tuyệt đối. Tuy nhiên, cần tìm tư thế thoải mái nhất và việc sinh hoạt tình dục phải do người phụ nữ hoàn toàn quyết định. Một số điểm cần lưu ý khi quan hệ khi mang thai gồm:

• Nên sử dụng bao cao su khi quan hệ để tinh dịch không vào tử cung vì trong tinh dịch có chứa chất có thể gây co thắt tử cung ảnh hưởng đến thai nhi trong 3 tháng đầu.
• Không nên quan hệ khi mang thai nếu chồng đang bị các bệnh tình dục như lậu, giang mai, tránh gây viêm nhiễm cho thai phụ.
• Lựa chọn các tư thế quan hệ phù hợp, tránh tư thế tì đè lên bụng thai phụ.
• Thực hiện động tác nhẹ nhàng, không nên quan hệ một cách thô bạo
• Tránh việc kích thích quá nhiều vào núm vú vì có thể gây co thắt tử cung

Ngoài ra, trong một số những trường hợp nhất định sau đây, bác sĩ có thể đưa lệnh “cấm” trong 3 tháng đầu thai kỳ để đảm bảo an toàn cho thai kỳ đó là:

• Dọa sảy thai
• Chảy máu âm đạo nhiều
• Nhau tiền đạo
• Có tiền sử sinh non, sảy thai
• Có các bất thường về nước ối, nhau thai

Có nên sử dụng mỹ phẩm, hóa chất khi mới mang thai?

Về nhuộm tóc: Hiện nay, vẫn chưa có bằng chứng cho thấy mẹ nhuộm tóc có ảnh hưởng đến sự phát triển và hình thành của thai nhi, nhưng để chắc chắn an toàn thì mẹ nên kiêng trong 3 tháng đầu đến tháng thứ 4 khi thai nhi đã hình thành đủ các bộ phận, cứng cáp hơn thì hãy có ý định nhuộm tóc mẹ nhé.

Ngoài ra, mẹ cũng nên kiêng các dịch vụ chăm sóc cá nhân như xông hơi hay bồn tắm massage trong 3 tháng đầu và kể cả suốt quá trình mang thai vì sự gia tăng nhiệt độ cơ thể khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ dị tật ở thai nhi.

Sử dụng mỹ phẩm: son môi, phấn, sơn móng tay

Khi sử dụng các loại mỹ phẩm này mẹ bầu cần tuyệt đối tránh xa các sản phẩm có chứa chì, , một nguyên nhân có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi và não bộ, Mẹ có thể dùng các loại mỹ phẩm thiên nhiên, an toàn cho cơ thể, hoặc có thể hạn chế tối đa dùng mỹ phẩm trong thời gian mang thai của mình.

Thông tin thêm: Cẩm nang sức khỏe cho bà bầu từ khi mang thai đến khi sinh

Giai đoạn mới mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu thai nhi lúc này tuy chỉ là một dấu chấm nhỏ nhưng mọi tác động của mẹ đã có thể gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và hình thành của bé. Vì vậy mẹ cần chú ý đến thực đơn dinh dưỡng, bổ sung thuốc bổ mỗi ngày cũng như có chế độ sinh hoạt phù hợp để đảm bảo thai kỳ an toàn cũng như việc cung cấp dưỡng chất tốt nhất cho cả mẹ và bé ở giai đoạn khởi đầu đời này.

Tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật (pre-eclampsia) là một tình trạng nghiêm trọng thường xảy ra sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Tình trạng này có thể gây tăng huyết áp, tổn thương các cơ quan nội tạng, và có thể gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi. Đây là tình trạng yêu cầu theo dõi và điều trị ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai kỳ.
Hầu hết mọi người chỉ gặp các triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên cần phải kiểm soát tình trạng này trong trường hợp các triệu chứng hoặc biến chứng nghiêm trọng phát triển.

Để rõ hơn cùng tìm hiểu mức độ nguy hiểm của tiền sản giật ở mục bên dưới.

☛ Xem thêm: Các nguyên nhân gây ra Tiền sản giật ở phụ nữ mang thai

Mức độ nguy hiểm của tiền sản giật

Tiền sản giật được coi là một tình trạng rất nguy hiểm, đòi hỏi sự theo dõi cẩn thận và sự quan tâm đặc biệt đối với tất cả phụ nữ mang thai, vì nó có thể ảnh hưởng đến cả mẹ bầu và thai nhi. Cụ thể nó ảnh hưởng như sau:

Các vấn đề sức khỏe đối với mẹ bầu bị tiền sản giật bao gồm:

• Tổn thương mắt, phổi và não:Tiền sản giật làm tăng sự tích nước trong cơ thể, gây ra các biến chứng như phù não, phù phổi hoặc phù mắt
• Vấn đề về đông máu: Tiền sản giật có thể gây ra các biến chứng như rối loạn đông máu, vỡ gan, tụ máu tử cung hoặc rong kinh.
• Sản giật: Đây là một tình trạng hiếm gặp và đe dọa tính mạng. Đó là khi bà bầu bị co giật hoặc hôn mê sau tiền sản giật.
• Đột quỵ: Đây là lúc nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn hoặc giảm sút. Đột quỵ có thể xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu đưa máu lên não hoặc khi mạch máu trong não bị vỡ.
• Bị tiền sản giật làm tăng nguy cơ xuất huyết sau sinh (còn gọi là băng huyết sau sinh). Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng nếu không được điều trị có thể dẫn đến sốc và tử vong.
• Ngoài ra bị tiền sản giật cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và bệnh thận sau này.

Các biến chứng ảnh hưởng đến thai nhi do tiền sản giật bao gồm:

• Sinh non: Tiền sản giật làm tăng nguy cơ sinh non, khi thai nhi chưa đủ tuổi để sống ngoài tử cung. Ngay cả khi được điều trị, bạn vẫn có thể phải sinh sớm để giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho bạn và con bạn.
• Hạn chế tăng trưởng trong tử cung. Nó có thể xảy ra khi mẹ bị huyết áp cao làm hẹp các mạch máu trong tử cung và nhau thai. Nhau thai phát triển trong tử cung và cung cấp thức ăn và oxy cho em bé qua dây rốn. Nếu em bé của bạn không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, em bé có thể sẽ phát triển kém trong bụng mẹ nặng hơn có thể là thai lưu.
• Cân nặng khi sinh thấp: Tiền sản giật có thể gây ra sinh con thiếu cân do thai nhi không được nuôi dưỡng đầy đủ trong bụng mẹ (☛ Tìm hiểu: Bảng cân nặng của thai nhi)

Cùng xem cụ thể các triệu chứng của tiền sản giật ở mục bên dưới.

Dấu hiệu tiền sản giật

Tiền sản giật hiếm khi xảy ra trước tuần thứ 20 của thai kỳ. Mặc dù ít phổ biến hơn nhưng tình trạng này cũng có thể phát triển lần đầu tiên trong 4 tuần đầu sau khi sinh. Cụ thể các dấu hiệu hiệu tiền sản giật bao gồm:

Dấu hiệu điển hình

2 dấu hiệu điển hình của tiền sản giật là huyết áp cao, protein niệu.

• Huyết áp cao: huyết áp đột ngột tăng cao
• Protein niệu cao: Protein dư thừa trong nước tiểu của sản phụ còn gọi là (protein niệu).

Chỉ riêng huyết áp cao có thể không phải là dấu hiệu tiền sản giật. Nhưng nếu protein trong nước tiểu cao cùng với cả huyết áp cao thì đó là một dấu hiệu rõ ràng tình trạng này.

Đây có thể gọi là dấu hiệu điển hình để nhận biết tiền sản giật. Tuy nhiên cũng có những dấu hiệu khác nữa bạn cần để ý như sau:

Dấu hiệu khác kèm theo

Bên cạnh huyết áp và protein niệu cao thì bạn cũng có thể có những triệu chứng sau khi bị tiền sản giật:

• Chân tay bị sưng phù: phù, đặc biệt là ở mặt và tay chân.
• Mắt mờ: Thay đổi về thị lực, bao gồm mất thị lực tạm thời, mờ mắt hoặc nhạy cảm với ánh sáng.
• Đau đầu: Nhức đầu dai dẳng không thuyên giảm trong nhiều ngày
• Tăng cân đột ngột. 1 đến 2,5 kg trong một tuần.

Tình trạng phù nề, tăng cân và đau đầu có thể xuất hiện ở bất kỳ thai kỳ nào, nhưng chúng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn có thể bị tiền sản giật. Đặc biệt bạn cần lưu ý nếu các triệu chứng phát triển đột ngột. Chẳng hạn như mắt mờ đột ngột cũng có thể là một triệu chứng. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể bị tiền sản giật mà không gặp bất kỳ triệu chứng nào nói trên.

☛ Đọc để phân biệt rõ: Đau đầu khi mang thai

Dấu hiệu khẩn cấp

Những dấu hiệu khẩn cấp sau là dấu báo hiệu tiền sản giật nặng. Tình trạng này cần được chăm sóc khẩn cấp ở khoa cấp cứu.

• Cao huyết áp: ≥ 160/110mmHg
• Nước tiểu có protein: Có hơn 5 gam Albumin trong nước tiểu trong 24 giờ
• Lượng nước tiểu trong 24 giờ ít hơn 400ml
• Biểu hiện toàn thân phù
• Nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt lặp lại. Đau đầu với việc dùng thuốc giảm đau không đỡ.
• Khó thở
• Đau bụng trên, thường là dưới xương sườn ở bên phải. cảm giác ngộp thở, nặng ngực, phù phổi cấp, suy tim.
• Buồn nôn hoặc nôn (cảm giác khó chịu ở bụng), nôn mửa.

Ở tiền sản giật nặng, siêu âm thai thấy thai chậm tăng trưởng trong tử cung, xét nghiệm chức năng gan giảm với biểu hiện: tiểu cầu giảm, men gan tăng cao, creatinin máu tăng cao, tán huyết.

Tiền sản giật nặng có thể dẫn đến biến chứng cấp tính là sản giật, có kèm theo cơn co giật và hôn mê. Ngoài ra, trong thời gian liên quan đến thai kỳ có cơn co giật phải có bằng chứng liên quan trước đó mới có thể thay đổi việc chẩn đoán sản giật.

Tiền sản giật có thể trở nặng rất nhanh và nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Chính vì vậy việc nắm bắt dấu hiệu tiền sản giật càng sớm thì có thể ngăn ngừa được biến chứng.

Đôi khi bạn không nhận ra mình bị tiền sản giật. Hãy đi khám thai tất cả các lần, ngay cả khi bạn cảm thấy ổn. Đó là cách tốt nhất để phát hiện tiền sản giật. Nếu tình trạng tiền sản giật của bạn nghiêm trọng, bạn có thể phải nhập viện để theo dõi kỹ hơn hoặc cần sinh con càng sớm càng tốt.

Khi nào nên gặp bác sĩ ngay?

Như đã nói ở phần trên 2 dấu hiệu điển hình của tiền giản giật là cao huyết áp và niệu đạm cao. Tuy nhiên dấu hiệu này bạn không tự phát hiện được ở nhà mà thường được phát hiện trong những lần thăm khám thai định kỳ. Dấu hiệu tiền sản giật nhiều khi không rõ ràng và khó phát hiện. Đó là lý do tại sao trong các lần thăm khám thai bạn đều được chỉ định do huyết áp, lấy nước tiểu hay theo dõi cân nặng.

Tuy nhiên bạn cần chú ý thăm khám ngay nếu có các dấu hiệu bên ngoài như:

• Huyết áp đột ngột tăng cao
• Lượng nước tiểu ít
• Đau đầu, đau bụng trên, nôn và buồn nôn.
• Thị lực giảm sút: mắt mờ đi, nhạy cảm với ánh sáng.
• Khó thở
• Phù toàn thân

Bất kể có dấu hiệu tiền sản giật nào bạn cũng cần báo với bác sĩ. Đây là tình trạng cần được lưu ý cẩn trọng trong thai kỳ.

Liệu bạn có nguy cơ bị tiền sản giật?

Không biết chắc chắn nguyên nhân gây tiền sản giật, nhưng có một số điều có thể khiến bạn có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn những phụ nữ khác. Chúng được gọi là các yếu tố rủi ro.

Bạn có nguy cơ cao bị tiền sản giật nếu:

• Đã từng bị tiền sản giật ở lần mang thai trước. Nếu bạn bị tiền sản giật càng sớm trong thai kỳ trước thì nguy cơ tái phát bệnh này càng cao. Bạn cũng có nguy cơ cao hơn nếu bị tiền sản giật cùng với các biến chứng thai kỳ khác.
• Trường hợp mang đa thai (sinh đôi, sinh ba hoặc nhiều hơn).
• Nếu có bệnh nên về huyết áp, tiểu đường, bệnh thận hoặc bệnh tự miễn( như lupus hoặc hội chứng kháng phospholipid).

Các yếu tố nguy cơ khác của tiền sản giật:

• Người sinh con đầu hoặc khoảng cách xa với lần sinh trước ( 10 năm).
• Mắc chứng béo phì.
• Có tiền sử gia đình bị tiền sản giật ( những người khác trong gia đình như chị gái hoặc mẹ đã mắc bệnh này) .
• Đã từng gặp các biến chứng trong lần mang thai trước, chẳng hạn như sinh con nhẹ cân.
• Điều trị sinh sản thụ tinh trong ống nghiệm (như IVF).
• Lớn hơn 35 tuổi.

Nếu bạn có dù chỉ một yếu tố nguy cơ mắc tiền sản giật hãy nói rõ với bác sĩ sản khoa để có những chỉ định hay theo dõi nghiêm ngặt hơn. Chẳng hạn như bác sĩ sẽ cân nhắc kê aspirin liều thấp.

Phòng chống tiền sản giật như thế nào?

Nếu bạn có nguy cơ cao bị tiền sảnh giật, việc bạn cần làm trước khi mang thai là thay đổi lối sống để phòng ngừa và hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ. Bạn nên:

• Khám thai định kỳ: Không bao giờ bỏ lỡ buổi khám thai vì những lần khám thai này có thể phát hiện sớm các dấu hiệu tiền sản giật.
• Duy trì cân nặng ở mức tiêu chuẩn: Giảm cân nếu có chỉ số BMI ở mức thừa cân – béo phì (≥ 25).
• Theo dõi huyết áp và đường huyết: Điều này giúp kiểm soát huyết áp hoặc lượng đường trong máu.
• Bổ sung canxi đầy đủ: Nhiều nghiên cứu cho thấy thai phụ được bổ sung đủ canxi trước và trong khi mang thai sẽ giảm nguy cơ mắc tiền sản giật. Do vậy, bạn cần bổ sung đủ lượng canxi cần thiết cho cơ thể (1.200 – 1.500mg/ngày) thông qua chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung.
• Tránh xa thuốc lá: Không hút thuốc là và cả tránh xa khói thuốc lá.
• Tập thể dục thường xuyên: Chọn các môn thể dục vận động vừa phải phù hợp với mẹ bầu như yoga bầu, đi bộ nhẹ nhàng…
• Tuân thủ chỉ định dùng thuốc của bác sĩ: thai phụ chỉ nên dùng thuốc, vitamin hoặc thực phẩm bổ sung theo tư vấn của bác sĩ. Trong một số trường hợp có nguy cơ cao tiền sảnh giật bac sĩ có thể kê aspirin liều thấp. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ cân nhắc nguy cơ và lợi ích để chỉ định riêng cho từng trường hợp.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.marchofdimes.org/find-support/topics/pregnancy/preeclampsia
• https://thewomens.r.worldssl.net/images/uploads/fact-sheets/multilingual/Pre-eclampsia-Vietnamese.pdf

Tiểu đường thai kỳ nguy hiểm như thế nào?

Tiểu đường thai kỳ hay còn gọi là đái tháo đường thai kỳ, là tình trạng rối loạn chuyển hóa đường trong cơ thể, được biết đến là vấn đề sức khỏe mà các mẹ bầu có thể mắc phải trong quá trình mang thai. Mẹ bầu được chẩn đoán xác định bị tiểu đường thai kỳ khi kết quả xét nghiệm là:

• Chỉ số đường huyết lúc đói ≥ 126mg/dL
• Chỉ số đường huyết đo bất kỳ ≥ 200mg/dL
• Hoặc làm nghiệm pháp dung nạp đường dương tính

Tình trạng này có thể được phát hiện từ tháng thứ 4 của thai kỳ và thường tự khỏi sau khi sinh khoảng 6 tuần.

Nếu trong quá trình mang thai, mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho cả mẹ và bé:

1. Đối với mẹ

Nếu tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát kịp thời, có thể gây ra một số tai biến nguy hiểm cho mẹ:

Cao huyết áp

Khi bị tiểu đường, khả năng co giãn của mạch máu giảm trong khi lưu lượng máu lưu thông tăng, cơ thể cũng thay đổi cách quản lý isulin do vậy dễ kéo theo huyết áp tăng. Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ cũng dễ bị cao huyết áp hơn các thai phụ bình thường.

Tỷ lệ thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ bị tiền sản giật khoảng 12%, cao hơn so với thai phụ không bị tiểu đường thai kỳ. Chính vì thế, việc theo dõi cân nặng, đo huyết áp, tìm protein niệu trong nước tiểu là những việc cần thiết trong quá trình khám thai.

Tìm hiểu thêm: Tiền sản giật – biến chứng nguy hiểm mẹ bầu nên chú ý

Sinh non

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ sinh non cao hơn so với trường hợp không bị tiểu đường thai kỳ. Các nguyên nhân dẫn tới sinh non có thể do kiểm soát lượng đường huyết muộn, nhiễm trùng đường tiết niệu, đa ối, tiền sản giật,…

Đa ối

Đái tháo đường làm tăng lượng dịch ối. Dịch ối nhiều thường bắt đầu thấy từ tuần thai thứ 26 – 32 của thai kỳ. Khi lượng dịch ối nhiều sẽ làm tăng nguy cơ sinh non ở thai phụ.

Sẩy thai và thai lưu

Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ sảy thai tự nhiên, trường hợp thai phụ bị sảy thai liên tiếp cần được kiểm tra đường huyết một cách thường xuyên.

Nhiễm khuẩn niệu

Nếu thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ không kiểm soát được lượng đường huyết sẽ dẫn tới nguy cơ nhiễm khuẩn niệu. Đây là tình trạng không có triệu chứng lâm sàng, nhưng lại khiến cho đường huyết của thai phụ mất cân bằng, cần được điều trị. Nếu không được điều trị sớm sẽ dẫn tới viêm đài bể thận cấp, từ đó kéo theo các tai biến khác như nhiễm ceton, sinh non, nhiễm trùng ối,…

Ảnh hưởng về lâu dài

Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng với những phụ nữ có tiền sử mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao diễn tiến sang tiểu đường tuýp 2 trong tương lai. Ngoài ra, nữ giới bị tiểu đường thai kỳ cũng có nguy cơ cao có thể mắc lại vào những lần mang thai tiếp theo. Họ cũng dễ tăng cân, béo phì sau sinh nếu như không có chế độ ăn uống và luyện tập phù hợp.

2. Đối với con

Đái tháo đường nếu không được kiểm soát cũng gây ảnh hưởng cho sự phát triển của thai nhi. Nếu mẹ bị tiểu đường giai đoạn 3 tháng đầu, thai có thể không phát triển, thai lưu, sảy thai tự nhiên, thai dị tật (những thay đổi này chủ yếu xảy ra ở tuần thai thứ 6, thứ 7). Giai đoạn 3 tháng giữa, đặc biệt 3 tháng cuối thai kỳ, tiểu đường thai kỳ khiến tăng tiết insulin của thai nhi, khiến thai tăng trưởng quá mức, gây ra một số biến chứng dưới đây:

Tăng trưởng quá mức và thai to

Thai tăng trưởng quá mức là do hậu quả của việc vận chuyển glucose từ mẹ vào thai. Lượng đường kích thích tụy của thai nhi bài tiết insulin, tăng nhu cầu năng lượng của thai nhi, kích thích thai phát triển quá mức.

Có thể bạn quan tâm: Làm gì khi cân nặng thai nhi vượt chuẩn?

Bệnh lý đường hô hấp Hội chứng nguy kịch hô hấp

Tiểu đường thai kỳ khiến thai nhi dễ mắc các bệnh lý đường hô hấp, trong đó phổ biến là Hội chứng nguy kịch hô hấp. Đây là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu chiếm tỷ lệ 10% ở trẻ sơ sinh của các thai kỳ có đái tháo đường thai kỳ.

Tăng hồng cầu

Là một tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh của các thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ.

Vàng da sơ sinh

Tăng phân hủy hemoglobin dẫn đến tăng bilirubin huyết tương gây vàng da sơ sinh chiếm khoảng 25% ở các thai phụ có đái tháo đường thai kỳ.

Các ảnh hưởng lâu dài

Về lâu dài, trẻ được sinh trong thai kỳ đái tháo đường có nguy cơ béo phì, khi lớn sớm mắc đái tháo đường tuýp 2, rối loạn tâm thần – vận động.

Một số trường hợp xấu, tiểu đường thai kỳ trở nặng làm trẻ có thể tử vong sau sinh.

Chế độ dinh dưỡng giúp mẹ phòng tránh tiểu đường thai kỳ

Nhóm thực phẩm nên ăn

1. Thực phẩm chứa nhiều chất đạm

Protein là thành phần quan trọng cấu tạo nên tế bào. Protein tham gia vào các hoạt động trao đổi chất, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi mang thai, nhu cầu chất đạm của mẹ cao hơn, giúp đảm bảo cho sự hình thành và phát triển cơ thể của trẻ. Mẹ bầu cần bổ sung tỉ lệ đạm trong 1 khẩu phần ăn là 13 – 20% tổng năng lượng.

Trong các bữa ăn, mẹ bầu cần kết hợp bổ sung cân đối lượng đạm nguồn gốc động vật và thực vật.

Nguồn đạm động vật đến từ thịt bò, cá, trứng, tôm, cua, sữa chua, sữa,…

Nguồn đạm thực vật đến từ: các loại đậu như đậu nành, đậu Hà lan hoặc các loại hạt như vừng, lạc,…

2. Thực phẩm có chất béo không bão hòa

Chất béo đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc màng tế bào và dự trữ nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Chất béo, đặc biệt là chất béo không bão hòa (chất béo tốt) có ý nghĩa lớn trong quá trình mang thai và cho con bú. Chất béo tham gia vào quá trình hình thành và phát triển não của thai nhi, đảm bảo chất lượng sữa của mẹ.

Nhu cầu chất béo bổ sung được khuyến nghị từ 25 – 30% tổng năng lượng, cân đối về tỉ lệ giữa chất béo nguồn gốc động vật với tổng năng lượng đến từ chất béo (không vượt quá 60%).

Mẹ bầu cần ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm cung cấp chất béo tốt như: dầu thực vật (dầu oliu, vừng, lạc,…), các loại cá béo (cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá thu,…), các loại hạt (hạt hạnh nhân, hạt óc chó, hạt điều,…). Tuy nhiên, các loại cá biển có nguy cơ nhiễm thủy ngân (không tốt cho sức khỏe của mẹ và bé), do vậy mẹ bầu cần lưu ý lựa chọn nguồn thực phẩm an toàn, chế biến cẩn thận và có kế hoạch bổ sung phù hợp, dù tốt cũng không ăn quá nhiều.

3. Tăng cường chất xơ, chất khoáng, vitamin

Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa và kiểm soát đường huyết., giúp cơ thể giải phóng năng lượng hiệu quả hơn.

Chất khoáng giúp duy trì chức năng của hệ xương, hệ thần kinh và các cơ quan.

Vitamin chiếm một lượng nhất nhỏ trong cơ thể nhưng có vai trò rất lớn, giúp duy trì sự sống và phục vụ các hoạt động thường ngày. Cơ thể không thể tự tổng hợp vitamin, do đó cần được bổ sung từ thực phẩm, các loại viên uống tổng hợp.

Bổ sung tăng cường rau củ, trái cây tươi mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho mẹ bầu. Năng lượng được đưa đến hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển của trẻ, phòng ngừa các vấn đề tiêu hóa cho mẹ. Tuy nhiên, mẹ bầu cũng nên lưu ý bổ sung vừa phải các loại trái cây nhiều đường như mít, xoài, nhãn,…

Đọc thêm: Những vitamin và khoáng chất thường thiếu trong quá trình mang thai

4. Các loại ngũ cốc nguyên hạt

Carbonhydrate là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, tham gia vào quá trình cấu tạo tế bào. Chế độ dinh dưỡng của mẹ bầu cần đảm bảo bổ sung khoảng 45 – 50% tinh bột/ khẩu phần ăn. Tuy nhiên, để phòng ngừa nguy cơ tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu nên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt, gạo lức,… để thay thế cho gạo trắng (có chỉ số đường cao).

Các loại carb tinh chế (đã qua quá trình xay xát, cắt tạo hình khuôn, sử dụng các hóa chất để làm trắng, tạo màu, bảo quản) như bún, phở, miến, bánh mì,… nên hạn chế sử dụng.

Thứ tự ăn ưu tiên ăn rau xanh trước, sau đó tới thịt, cá,… rồi tới cơm sau cùng. Việc này vừa giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, vừa giúp phòng tránh tiểu đường thai kỳ.

Nhóm thực phẩm mẹ nên kiêng

• Hạn chế thực phẩm có chỉ số đường huyết cao: Bánh kẹo, kem, chè, mứt, trái cây nhiều đường, tinh bột tinh chế, nước ngọt đóng chai, nước có gas,…
• Thực phẩm chế biến sẵn có hàm lượng muối cao: Thịt nguội, xúc xích, đồ ăn đóng hộp, mì gói,… Lượng natri nạp vào cơ thể cần dưới 6g/ ngày.
• Thực phẩm giàu chất béo xấu: Đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, mỡ động vật, nội tạng động vật, bơ, phomai,…
• Đồ uống chứa cồn, chất kích thích: Rượu bia, cà phê, chè đặc,…

Gợi ý thực đơn giúp phòng tránh tiểu đường thai kỳ

Nên ăn chia nhiều bữa nhỏ ngoài 3 bữa chính có thể thêm từ 2-3 bữa phụ. Tránh ăn quá nhiều ở một bữa gây tăng đường huyết sau ăn và hạ đường huyết khi xa bữa ăn. Dưới đây là thực đơn 1 tuần Procarevn.vn gợi ý, mẹ bầu có thể tham khảo, có thể thay đổi thực đơn mẫu bằng các thực phẩm có giá trị tương đương phù hợp:

Một số lưu ý về chế độ dinh dưỡng để phòng tránh tiểu đường thai kỳ

Kiểm soát cân nặng

Thừa cân, béo phì khi mang thai sẽ dẫn tới một loạt các vấn đề sức khỏe cho mẹ và bé như tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, sinh non,…

Việc bổ sung dinh dưỡng cần khoa học, không nên ăn quá nhiều dẫn tới dư thừa chất gây tăng cân mất kiểm soát, trong khi em bé lại không thể hấp thụ nhiều, từ đó dẫn tới nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ. Trong các lần khám thai, bác sĩ sẽ theo dõi cân nặng của mẹ và bé để có sự điều chỉnh về chế độ ăn uống và luyện tập phù hợp.

Có chế độ vận động phù hợp

Bên cạnh chế độ bổ sung dinh dưỡng lành mạnh, chế độ vận động cũng là yếu tố cần thiết đảm bảo cho mẹ và bé có một thai kỳ khỏe mạnh. Các chuyên gia y tế cũng khuyến khích phụ nữ mang thai nên dành ra 30 phút vận động nhẹ nhành mỗi ngày như: đi bộ, tập yoga,… Tập thể dục cũng là cách để mẹ bầu có thể dễ dàng kiểm soát cân nặng hơn, tiêu thụ lượng đường nạp vào cơ thể, kiểm soát rối loạn chuyển hóa mỡ máu, giảm đề kháng insulin, phòng ngừa tiểu đường thai kỳ,…

Đặt lịch khám sức khỏe, kiểm tra lượng đường huyết đều đặn

Khám thai đều đặn theo lịch hẹn của bác sĩ vừa có thể giúp bạn gặp được em bé của mình qua hình ảnh siêu âm, vừa giúp theo dõi sát sao tình hình sức khỏe của hai mẹ con, đảm bảo sự phát triển tốt nhất, kịp thời phòng ngừa hoặc loại bỏ những nguy cơ nguy hiểm trong đó có tiểu đường thai kỳ.

Các chuyên gia y khoa cũng nhấn mạnh rằng không có biện pháp phòng ngừa tiểu đường thai kỳ tuyệt đối. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh chắc chắn sẽ giảm đáng kể nếu bạn duy trì thực hiện thói quen và lối sống lành mạnh trước và trong quá trình mang thai. Các thai phụ cũng nên xét nghiệm đường huyết từ 4 – 12 tuần sau khi sinh để theo dõi khả năng phát triển bệnh đái tháo đường.

Trên đây là tất cả những thông tin về sự nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ và chế độ ăn uống phù hợp giúp mẹ bầu có thể phòng tránh đái tháo đường thai kỳ. Chúc mẹ bầu và em bé có thai kỳ an toàn, khỏe mạnh!

Nguyên nhân ra huyết nâu khi ang thai 3 tháng đầu

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến dịch có màu nâu trong 3 tháng đầu thai kỳ. Phổ biến có thể kể đến một số nguyên nhân sau:

Mang thai giả

Mang thai giả là tình trạng xuất hiện mô bất thường có hình dáng giống hệt như bào thai phát triển ngay bên trong tử cung. Bạn cũng có thể gặp phải các triệu chứng rất giống các dấu hiệu mang thai. Do đó, tình trạng này rất thường bị nhầm lẫn với việc mang thai thật.

Máu báo thai

Khí hư có màu nâu thường xuất hiện vào khoảng ngày thứ 10 sau khi có hiện tượng máu báo thai (phôi thai đã hình thành). Hiện tượng này thường mất đi nhanh chóng sau 1 – 2 ngày với lượng máu ít.

Nguyên nhân của biểu hiện này là do trứng thụ tinh thành công với tinh trùng tạo thành hợp tử, hợp tử di chuyển đến tử cung làm tổ. Điều này khiến cho niêm mạc tử cung bị bong tróc dẫn tới chảy máu, dịch âm đạo lẫn với lượng máu nhỏ này tạo thành khí hư màu nâu.

Nhìn chung, trong 3 tháng đầu thai kỳ, nếu mẹ bầu có dấu hiệu xuất hiện khí hư có màu nâu thì đừng nên quá lo lắng. Bởi lẽ đây là biểu hiện bình thường đối với cơ thể và không gây nguy hiểm tới thai nhi.

Do quan hệ tình dục khi mang thai

Trong suốt thời kỳ mang thai, âm đạo và tử cung người mẹ thường nhạy cảm và mỏng hơn. Vì vậy khi quan hệ tình dục quá mạnh bạo hay thậm chí quan hệ mà chưa biết mình đã mang thai sẽ khiến tử cung bị kích ứng, âm đạo đau rát, xuất huyết màu nâu nhạt hay đỏ thẫm.

Đây là một biểu hiện bình thường và không đáng lo ngại. Mặc dù thế, mẹ bầu, nhất là mẹ bầu 3 tháng đầu nên chú ý quan hệ với mức độ nhẹ nhàng để tránh gây ảnh hưởng tới thai nhi. Tốt nhất chỉ nên quan hệ với tần suất 1 lần/tuần hoặc ít hơn, tránh vận động sẽ hạn chế được lượng khí hư tiết ra.

Do nhiễm trùng âm đạo, viêm nhiễm phụ khoa

Mang thai 3 tháng đầu ra dịch màu nâu kèm theo các biểu hiện như khí hư có mùi hôi, âm đạo ngứa ngáy, sưng đỏ,… thì rất có thể thai phụ đang bị nhiễm trùng âm đạo hoặc viêm nhiễm phụ khoa.

Vì thế, nếu gặp các biểu hiện này, mẹ bầu nên đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt để được điều trị kịp thời. Bởi việc khi bị viêm nhiễm thì các vi khuẩn, virus, nấm gây bệnh rất dễ dàng tấn công thai nhi trong quá trình sinh của mẹ.

Ngoài ra khi bị viêm nhiễm thì tỷ lệ sinh non và sảy thai sẽ cao hơn so với người bình thường làm ảnh hướng đến sức khỏe thai nhi. Do đó mẹ bầu cần trị dứt điểm các bệnh phụ khoa trước hoặc trong quá trình mang thai để tránh các nguy cơ truyền nhiễm bệnh cho em bé khi trào đời.

Bệnh polyp cổ tử cung

Polyp cổ tử cung là khối u nhỏ ở trên bề mặt cổ tử cung có tính chất lành tính nhưng lại rất mềm, dễ vỡ, chảy máu khi chạm vào, đặc biệt là khi mang thai do lượng nội tiết tố estrogen lại tăng cao.

Mẹ bầu có thể cảm thấy khó chịu, đau bụng dưới hay chảy máu bụng dưới nếu đang bị polyp cổ tử cung. Do khối u lành tính nên bệnh này thường không nguy hiểm và không gây tác động xấu tới thai kỳ.

Hiện tượng thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung là hiện tượng trứng được thụ tinh nhưng lại nằm ngoài tử cung, chủ yếu là ở vòi tử cung. Khí hư có màu nâu sẫm kèm theo các biểu hiện chảy máu âm đạo, đau vùng xương chậu hay bụng dưới, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn,… có thể là dấu hiệu của hiện tượng này.

Đây là tình trạng đặc biệt nguy hiểm, nếu không phát hiện kịp thời thì sẽ ảnh hưởng nặng đến người mẹ: mất khả năng sinh con, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng vì có thể vỡ ống dẫn trứng gây xuất huyết nặng. Vì vậy, mẹ bầu cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được phát hiện và điều trị kịp thời nhất.

Sảy thai và dọa sảy

Trong thời kỳ 3 tháng đầu mang thai, nếu mẹ bầu có các triệu chứng như: khí hư ra màu nâu, tử cung co thắt, đau lưng dưới, mệt mỏi, chuột rút,… thì rất có thể là hiện tượng dọa sảy.

Quá trình sảy thai tự nhiên thường diễn ra từ 7 – 10 ngày sau khi phôi thai hình thành và có tới 20% phụ nữ mang thai gặp phải tính trạng này. Vì thế, mẹ bầu nếu xuất hiện các dấu hiệu trên nên đi khám ngay để được can thiệp kịp thời.

Thai chết lưu

Thai chết lưu là tình trạng thai không thể lớn thêm nữa, không còn nghe thấy tim thai. Mẹ bầu thường có biểu hiện đau lưng kèm khí hư tiết ra có màu nâu.

Đây là một dấu hiệu nguy hiểm tới sức khỏe mẹ bầu vì có thể gây nhiễm trùng, vỡ máu, rối loạn đông máu,… Mẹ cần đi khám ngay để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh nguy hiểm.

Nhau thai nằm ở vị trí bất thường

Tình trạng nhau thai ở vị trí bất thường như nhau tiền đạo hay nhau bong non có thể khiến âm đạo tiết dịch màu nâu.

Nhau tiền đạo là vị trí nhau thai nằm dưới tử cung, đè lên một phần hay che kín tử cung. Khi đó, cổ tử cung sẽ mở rộng ra khiến mẹ bầu xuất huyết âm đạo, tiết dịch màu nâu không kèm theo đau bụng nên rất khó phát hiện.

Nhau bong non (nhau thai đã tách khỏi dạ con) khiến xuất huyết màu nâu, đau bụng dưới âm ỉ gây khó khăn cho sinh hoạt. Nhau bong non là biểu hiện nguy hiểm, thai nhi không được cấp đủ oxy và dưỡng chất, mẹ bầu có nguy cơ sẽ sảy thai hoặc sinh non,…

Để biết chắc chắn nguyên nhân ra dịch màu nâu có nguy hiểm tới sức khỏe của mẹ và bé hay không, mẹ cần thăm khám chuyên khoa sớm nhất và điều trị kịp thời.

Mang thai 3 tháng đầu ra dịch màu nâu phải làm sao?

Mẹ bầu khi gặp tình trạng ra khí hư màu nâu cần hết sức bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân, vì có những nguyên nhân không quá lo ngại và nguy hiểm.

Nếu chỉ xuất hiện dịch màu nâu mà không có thêm bất thường khác như khí hư có mùi hôi, màu nâu lẫn máu, đau bụng dưới, âm đạo đau rát, ngứa ngáy… thì mẹ cần xác định một số vấn đề như:

• Trước đó có từng bị viêm nhiễm âm đạo và có hiện tượng ra dịch nâu chưa? Nếu có thì mẹ bầu cần điều trị sớm và dứt điểm để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe và ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi.
• Có phải vừa quan hệ tình dục và xuất hiện khí màu nâu không? Nếu có và thất lượng khí ra nhiều, âm đạo bị tổn thương thì nên hạn chế quan hệ trong 3 tháng đầu hoặc quan hệ với mức độ nhẹ nhàng tránh tổn thương âm đạo.
• Có thụt rửa âm đạo hoặc đặt thuốc âm đạo không? Nếu tình trạng viêm nhiễm do thụt rửa hay đặt thuốc nặng thêm, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ về cách đặt thuốc đúng, không được thụt rửa vào trong âm đạo.
• Có đau tức vùng hạ vị không? Nếu có, cần khám phụ khoa và siêu âm để loại trừ dấu hiệu dọa sảy thai.

Mẹ bầu hãy chú ý, nếu tình trạng khí hư kéo dài kèm theo nhiều biểu hiện bất thường khác thì cần liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được can thiệp điều trị sớm nhất!

Khi nào mẹ bầu cần đi gặp bác sĩ?

Nếu ra dịch màu nâu kèm nhiều triệu chứng bất thường khác sau đây thì mẹ bầu nên đi khám tránh những biến chứng, rủi ro nguy hiểm.

• Dịch có màu nâu sẫm như bã cà phê, không phải nâu nhạt: Hiện tượng này là dấu hiệu nguy hiểm báo hiệu sảy thai, mang thai ngoài tử cung.
• Lượng dịch nâu tiết ra nhiều: Đây là biểu hiện bất thường, có thể mẹ đang bị viêm âm đạo do vi khuẩn, nấm, trùng roi hay các bệnh phụ khoa khác.
• Dịch tiết ra liên tục trong hơn 1 tuần: Rất có thể mẹ đang mắc các bệnh lây qua đường tình dục, viêm vùng chậu, thậm chí là ung thư cổ tử cung.
• Dịch màu nâu có mùi hôi khó chịu: Có thể mẹ đang bị viêm nhiễm âm đạo. Đây là dấu hiệu có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như vô sinh, hiếm muộn, mẹ lưu ý để điều trị kịp thời.
• Dịch màu nâu kèm máu đông: Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần điều trị kịp thời.
• Tiết dịch kèm các biểu hiện nghiêm trọng như chóng mặt, sốt, ớn lạnh, đau bụng dữ dội,…: Đây có thể là biểu hiện cấp tính của viêm ống dẫn trứng hay buồng trứng.

Trên đây là những nguyên nhân phổ biến nhất khiến mẹ bầu gặp phải hiện tượng xuất hiện dịch màu nâu khi mang thai. Nếu bạn nhận thấy một trong những nguyên nhân trên, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để có được tư vấn kịp thời nhé!

Biểu hiện căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu

Căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu có 2 loại là căng tức bụng dưới và căng tức bụng trên. Hiện tượng căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm hay không phụ thuộc vào chính nguyên nhân gây ra nó, cụ thể như sau:

Căng tức bụng trên khi mang thai 3 tháng đầu

3 tháng đầu mang thai, rất nhiều thai phụ cảm thấy căng tức ở bụng trên và đây là hiện tượng sinh lý bình thường, không đáng lo ngại vì:

+ Trứng làm tổ trong tử cung

Khi thụ thai thành công, trứng sẽ bắt đầu quá trình làm tổ ở tử cung. Trong quá trình làm tổ phôi nang trứng bám vào niêm mạc tử cung cũng như những chân giả của lá nuôi bám vào niêm mạc, đây là nguyên nhân khiến mẹ cảm thấy đau bụng và căng tức bụng. Vì thế, mẹ bầu sẽ cảm thấy căng tức bụng trên trong tháng đầu của thai kỳ. Hiện tượng này cũng sẽ không kéo dài quá lâu nên không cần lo lắng.

+ Cơ và dây chằng bị căng

Sau tháng đầu tiên, thai nhi lớn dần khiến cho tử cung to dần, cơ và dây chằng cũng bị chèn ép từ đó sinh ra hiện tượng căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu. Cơn đau sẽ được cảm nhận rõ ràng hơn khi mẹ bầu ngồi xổm hoặc ho.

+ Bị ốm nghén

Khi mang thai cơ thể mẹ có nhiều thay đổi, đặc biệt là những cơn ốm nghén xuất hiện gây nên những khó khăn trong ăn uống, sinh hoạt của mẹ và ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa của mẹ. Giai đoạn đầu khi mang thai, progesterone trong tử cung tăng lên đáng kể nhằm hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi cũng kéo theo sự gia tăng progesterone trong dạ dày, ruột và thực quản gây nên những cơn ốm nghén, ói, nôn mửa… và khi các cơn nôn xuất hiện mẹ sẽ cảm thấy căng tức bụng.

Tham khảo thêm: Ốm nghén nên ăn gì?

+ Bị táo bón

Sự phát triển của tử cung trong quá trình mang thai khiến cho hoạt động tiêu hóa của dạ dày đại tràng bị ảnh hưởng không nhỏ nên nhiều thai phụ bị táo bón. Mặt khác, sự thay đổi của hormone trong cơ thể thai phụ cũng khiến cho quá trình tiêu hóa bị chậm lại và kết quả là mẹ bầu cảm thấy căng tức bụng, đầy hơi, khó tiêu, táo bón,…

Căng tức bụng dưới khi mang thai 3 tháng đầu

Hầu hết mẹ bầu bị căng tức bụng dưới khi mang thai 3 tháng đầu, có khi kèm theo hiện tượng đau bụng lâm râm. Tình trạng này tương đối bình thường vì trứng đã thụ tinh bắt đầu di chuyển vào làm tổ ở tử cung nên mẹ sẽ có những cơn đau bụng lâm râm tương đối giống ngày “đèn đỏ” nhưng chỉ kéo dài 2 – 3 ngày và thi thoảng lại xuất hiện.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác khiến mẹ bầu cảm thấy đau và căng tức ở bụng dưới trong 3 tháng đầu như: sự phát triển của tử cung, bị mất nước, cơn gò sinh lí,…

Căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không?

Đối với thời điểm 3 tháng đầu mang thai thì các hiện tượng đau bụng lâm râm, căng tức là bình thường nhưng khi có những dấu hiệu sau đây thì các mẹ cần phải đi gặp bác sĩ ngay bởi có thể là những dấu hiệu nguy hiểm cho thai nhi:

– Đau bụng dưới dữ dội kèm theo máu đen như bã cà phê, buồn nôn, ói mửa, người choáng váng, mệt mỏi, ngất xỉu. Đây có thể là những dấu hiệu mẹ đang mang thai ngoài tử cung rất nguy hiểm.

– Các dấu hiệu căng tức, đau không giảm, đặc biệt là bụng cuộn đau từng cơn kèm theo đó là ra máu tươi, máu đóng cục… đó là những dấu hiệu mẹ bị sảy thai sớm. Nếu không được phát hiện và nhanh chóng tiến hành xử lý đúng cách thì nguy cơ sảy thai thật là rất cao.

– Đau bụng và có cảm giác bụng bị co thắt, kèm theo đau lưng, tiêu chảy, co thắt dạ con thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sinh non.

– Bụng trên của mẹ căng, đau liên tục kèm theo nôn, mờ mắt thì đó là dấu hiệu của tiền sản giật và mẹ cần gặp bác sĩ ngay.

– Bụng mẹ căng tức khó chịu, vùng bàng quang bị đau và đau khi đi tiểu, thường xuyên buồn tiểu,… Khả năng cao mẹ đã bị viêm đường tiết niệu. Đây là căn bệnh có thể gây sinh non, sinh con nhẹ cân và mẹ bị nhiễm trùng thận.

– Nếu mẹ đau thắt âm ỉ kéo dài 1/3 vùng bụng thì có thể đã bị viêm ruột thừa khi mang thai. Hiện tượng này ít xảy ra và nếu có thì có thể xảy ra ở bất kì giai đoạn nào của thai kì. Nếu không điều trị kịp sẽ ảnh hưởng xấu đến cả mẹ lẫn con.

– Đau bụng ê ẩm quanh rốn, có thể mẹ đã bị ký sinh trùng đường ruột. Giun đũa là loài ký sinh phổ biến nhất. Nếu nó đã chui vào ống mật hoặc ruột thừa, cơn đau bụng sẽ dữ dội hơn.

– Một hiện tượng khác xảy ra khá ít, là khi mẹ có tiền sử khối u buồng trứng, u xơ tử cung thì khi mang thai, cuống u nang buồng trứng hoặc u cơ dưới tử cung bị đảo ngược, làm bụng dưới đau quặn. Cơn đau có thể cường độ mạnh, dữ dội, cũng có thể tự giảm dần.

– Mang thai ngoài tử cung: đau dữ dội bụng dưới và kèm theo: buồn nôn, ra máu đen, ngất xỉu,…

– Căng tức khó chịu kèm theo đau vùng bàng quang, đau khi đi tiểu hay buồn đi tiểu thường xuyên… là dấu hiệu mẹ bị viêm đường tiết niệu, một trong những bệnh có thể gây nhiễm trùng thận, sinh non, sinh bé nhẹ cân.

Khi mẹ có cảm giác căng tức bụng khi mang thai hãy bình tĩnh và theo dõi. Nếu hiện tượng căng tức kèm theo các biểu hiện khó chịu kể trên thì hãy lập tức tới gặp bác sĩ để chẩn đoán và có cách xử lý.

Mẹ bầu nên làm gì khi bị căng tức bụng trong 3 tháng đầu

Mẹ bầu không thể biết chính xác được vì sao mình bị căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu. Vì thế, nếu cơn đau thường xuyên lặp lại, gây ra nhiều khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống và khiến mẹ bầu mệt mỏi thì tốt nhất nên khám bác sĩ sản khoa để có tư vấn chính xác.

Mặc dù căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu không quá ảnh hưởng đến thai nhi nhưng sẽ gây ra khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của mẹ. Vì vậy, để giảm hiện tượng này, mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau:

– Tập những bài tập thể dục nhẹ nhàng để giúp cơ thể cảm thấy thư thái và giảm bớt cơn đau.

– Tắm nước ấm để giúp các cơ giãn ra, nhờ đó mà giảm tình trạng co thắt gây đau bụng.

– Uống thật nhiều nước để cải thiện lưu thông hệ tuần hoàn, nhờ đó mà giúp cơ thể điều tiết tốt hơn hoạt động co thắt của tử cung và giảm cơn đau do co thắt. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên uống nước lạnh hay nước muối quá mặn vì nó rất dễ trở thành chất xúc tác khiến cho cơn đau và căng tức bụng trở nên nghiêm trọng hơn.

– Nằm nghỉ trong tư thế đầu cao hơn và thấp dần về phía bụng bằng một chiếc gối kê thấp chân để có được cảm giác thoải mái, giúp giảm tình trạng khó tiêu, đầy hơi gây đau tức bụng. Khi ngồi dậy mẹ bầu nên dùng tay làm điểm tựa và ngồi từ từ để không gây áp lực lên cơ bụng.

– Chia thành nhiều bữa ăn trong một ngày và không ăn 1 bữa quá no để tránh gây quá tải cho dạ dày từ đó sinh ra hiện tượng căng tức bụng.

– Hạn chế ngồi một tư thế trong thời gian dài vì nó gây ra tình trạng khó lưu thông tuần hoàn máu, đau người ê ẩm khiến cho lúc mẹ bầu đứng dậy cảm thấy khó khăn. Tốt nhất là sau mỗi giờ ngồi làm việc, mẹ bầu nên đứng lên đi lại nhẹ nhàng.

– Khám thai định kỳ để kiểm tra sức khỏe của cả hai mẹ con, phát hiện sớm các bất thường để can thiệp kịp thời.

Tâm lý chung của nhiều mẹ bầu với hiện tượng căng tức bụng khi mang thai 3 tháng đầu thường là lo lắng, hoang mang nhưng không nên vì thế mà tùy tiện tìm hiểu và sử dụng các loại thuốc khi chưa hiểu rõ vì sao mình bị như vậy. Để đảm bảo an toàn cho thai kỳ, khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe, mẹ bầu nên tham vấn ý kiến bác sĩ chuyên khoa để tìm được hướng xử trí phù hợp.

Thay đổi của mẹ bầu trong 3 tháng đầu

Trong ba tháng đầu của thai kỳ mẹ bầu sẽ cảm thấy những thay đổi rõ rệt về cảm giác và vóc dáng bên ngoài của mình:

Thay đổi về cảm xúc

Chắc không ít người có suy nghĩ rằng phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người mang thai lần đầu sẽ có cảm xúc hạnh phúc tột độ. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng một phần. Bên cạnh niềm vui sướng, bà bầu 3 tháng đầu còn có cảm xúc lo lắng.

Dù là phụ nữ mang thai lần đầu hay lần 2, lần 3 đều sẽ mang nhiều áp lực bởi hầu như tất cả không thể lường trước được những bất ổn tâm lý diễn ra trong suốt thai kỳ. Tâm lý bất ổn của thai phụ bắt nguồn từ sự thay đổi hormone bên trong cơ thể gây ra cảm giác buồn nôn, thèm ăn hoặc chán ăn, khó chịu trong người, hay cáu gắt, hay lo lắng… Đặc biệt, tâm lý bất ổn cũng bắt nguồn từ những mệt mỏi thể chất.

Thay đổi về vóc dáng

Thường thì trong giai đoạn 3 tháng đầu, vóc dáng của mẹ bầu không có nhiều khác biệt, một vài điểm thay đổi rõ ràng thường thấy có thể kể đến như:

Ở tuần thứ 12, tử cung của mẹ bắt đầu nhô ra khỏi khung xương chậu, mẹ sẽ thấy được bụng dưới của mình hơi nhô lên. Dấu hiệu này không thực sự rõ ràng ở tất cả mọi người mà sẽ biểu hiện rõ hơn ở những ai đã từng sinh con.

Ngực của mẹ cũng sẽ phát triển và to hơn mức bình thường. VÌ vậy, mẹ hãy chuẩn bị mua những chiếc áo ngực mới dành cho mẹ.

Dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu

Ba tháng đầu thai kỳ là thời gian quan trọng và khiến mẹ cảm thấy khó khăn nhất vì mẹ sẽ không biết thai nhi có phát triển tốt không, nên ăn gì và không nên ăn gì, kiêng cữ ra sao để có một thai kỳ khỏe mạnh.

Dưới đây là các dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu, mẹ bầu có thể tham khảo để yên tâm rằng con yêu vẫn ổn định và lớn lên từng ngày:

Ốm nghén

Tam cá nguyệt thứ nhất sẽ khiến mẹ bầu bị ốm nghén, cơ thể cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, đặc biệt là vào buổi sáng. Khi gặp dấu hiệu này mẹ bầu không phải quá lo lắng vì ốm nghén chính là dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu.

Nguyên nhân gây ra hiện trạng ốm nghén là do nồng độ hormone chorionic gonadotropin tăng cao khiến khứu giác của phụ nữ mang thai trở nên nhạy cảm hơn bình thường.

Mặc dù ốm nghén có thể khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi nhưng mẹ hãy vui vẻ đón nhận vì thai nhi trong bụng đang phát triển khỏe mạnh.

Lời khuyên dành cho mẹ bầu để hạn chế hiện trạng ốm nghén là loại bỏ những món dễ gây buồn nôn ra khỏi thực đơn trong 3 tháng đầu, ăn nhiều cữ trong ngày, uống nhiều nước hoặc ăn bánh mì, bánh quy.

Tăng cân ổn định

Đối với phụ nữ mang thai, tăng cân là hiện trạng hết sức bình thường. Nhưng mẹ cần nhớ, ở tam cá nguyệt đầu tiên, mẹ bầu thường không tăng cân nhiều như ở giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba. Nếu mẹ bầu tăng cân đều đặn khoảng 0,3 – 0,5 kg trong một tháng thì đây là dấu hiệu thai nhi phát triển tốt 3 tháng đầu.

Chỉ số thai nhi bình thường

Với các phương pháp y học hiện đại, mẹ bầu có thể nhận biết dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu dựa vào phương pháp siêu âm.

Ba tháng đầu, mẹ bầu cần đi siêu âm ít nhất 1 lần trong giai đoạn này để kiểm tra xem thai nhi có phát triển khỏe mạnh trong bụng mẹ không. Nếu các chỉ số siêu âm không có bất thường thì đây cũng chính là dấu hiệu thai đang phát triển tốt.

Bên cạnh đó, siêu âm 3 tháng đầu còn giúp bác sĩ phát hiện được những bất thường về sức khỏe của mẹ và bé để đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời.

Luôn cảm thấy nhức mỏi

Khi mang thai, mẹ sẽ gặp những cơn đau mà hầu hết mẹ bầu đều gặp phải như nhức mỏi, đau lưng khi mang thai 3 tháng đầu, đau xương chậu. Nguyên nhân là do sự gia tăng kích thước của thai nhi và tử cung gây chèn ép lên vùng xương chậu.

Hiện tượng là bình thường, phổ biến ở hầu hết phụ nữ mang thai. Mẹ chú ý cần bổ sung dưỡng chất từ bên ngoài để tăng cường sức khỏe để hạn chế những cơn đau này.

Ngực căng tức

Bầu ngực của người phụ nữ khi mang thai sẽ thay đổi do sự gia tăng của các hormone nội tiết. Bầu ngực căng lên khiến mẹ bầu sẽ cảm thấy bị tức ngực, kích thước bầu ngực tăng lên, màu sắc của núm vú và quầng vú thay đổi. Bầu ngực của mẹ bầu bị căng nhức là dấu hiệu thai đang phát triển tốt.

Nếu đột nhiên bầu ngực của mẹ bầu bị mềm đi thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sảy thai.

Đi tiểu thường xuyên

Do kích thước của tử cung lớn, bàng quang sẽ bị chèn ép khiến cho mẹ bầu đi tiểu nhiều hơn. Điều này chứng tỏ thai nhi đang không ngừng lớn lên trong bụng mẹ. Dù đi tiểu nhiều sẽ gây ra những bất tiện nhưng mẹ bầu hãy cố gắng làm quen vì hiện tượng này sẽ tăng dần càng vào những tháng cuối thai kỳ.

Vòng bụng ngày càng lớn

Đây là dấu hiệu rõ rệt mà mẹ bầu nào cũng thấy khi mang thai. Một khi em bé phát triển đầy đủ, hấp thu dưỡng chất từ mẹ sẽ lớn lên đồng thời thể tích nước ối, bánh nhau, thể tích máu cũng tăng lên khiến vòng bụng của mẹ to hơn.

Đường huyết ổn định

Đường huyết ổn định cho thấy thai nhi đang phát triển khỏe mạnh. Đường huyết tăng quá cao hoặc quá thấp đều gây ảnh hưởng không tốt tới thai nhi. Đường huyết cao là dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ. Đường huyết quá thấp cho thấy mẹ đang không được cung cấp đủ chất. Chính vì thế mẹ cần duy trì được lượng đường huyết ổn định.

Những điều mẹ cần lưu ý để có một thai kỳ khỏe mạnh

Dù có những dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu nêu trên nhưng mẹ vẫn cần duy trì lối sống khoa học, nghỉ ngơi và vận động điều độ để có một thai kỳ thuận lợi, suôn sẻ. Dưới đây là những lưu ý mẹ cần thực hiện để có một thai kỳ khỏe mạnh.

Thăm khám định kỳ

Thăm khám định kỳ là điều mẹ cần ghi nhớ. Ở mỗi mốc thăm khám đều có ý nghĩa nhất định đối với sự phát triển của thai nhi. Thăm khám định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường ở bé và theo dõi sức khỏe của mẹ để có sự can thiệp phù hợp kịp thời.

Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống hợp lý cần đảm bảo được cung cấp đầy đủ chất đạm, đường bột, chất béo và protein. Ngoài ra, mẹ cần bổ sung axit folic với liều lượng khuyến cáo là 400 mcg/ ngày để phòng chống dị tật ở thai nhi. Sắt và canxi cũng cần được tăng cường trong suốt thời gian mang thai để phòng ngừa các nguy cơ thiếu máu và loãng xương cho mẹ bầu.

Bên cạnh đó, bà bầu cũng cần bổ sung các loại vitamin và khoáng chất thông qua rau củ quả hoặc thuốc để giúp thai nhi được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.

Chế độ nghỉ ngơi và vận động

Ngoài chế độ ăn uống thì nghỉ ngơi và vận động hợp lý cũng là điều mà mẹ bầu cần quan tâm. Trong ba tháng đầu thai kỳ, mẹ nên nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh đi lại nhanh và vận động mạnh. Bởi lúc này thai nhi dễ bị ảnh hưởng khi có tác động lực mạnh. Mẹ nên đi chuyển nhẹ nhàng và tham gia các hoạt động như đi bộ hay tập yoga ở mức độ vừa phải để giúp cơ thể được thư giãn. Song song với đó, mẹ cần duy trì thời gian nghỉ ngơi hợp lý, nên ngủ đủ giấc và không thức quá khuya.

Trên đây là những dấu hiệu thai phát triển tốt trong ba tháng đầu. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên đây, mẹ sẽ hiểu hơn về thai kỳ và không còn lo lắng không cần thiết, đồng thời nắm được những lưu ý quan trọng để có một thai kỳ khỏe mạnh.

1. Covid 19 xâm nhập và gây bệnh cho cơ thể như thế nào?

Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thế sẽ gặp phải hệ miễn dịch chống đỡ lại. Bao gồm 2 loại miễn dịch là miễn dịch không đặc hiệu và miễn dịch đặc hiệu.

Trong nhiễm Covid 19. Virus SARS-COV-2 cần thông qua thụ thể ACE2 trên mặt tế bào biểu mô đường hô hấp để xâm nhập và nhân lên rồi lan tràn sang các tế bào, cơ quan khác trong cơ thể.

Ở giai đoạn đầu tiên, ngay sau khi xâm nhập vào đường hô hấp, hệ miễn dịch không đặc hiệu hoạt động. Các tế bào tiết ra hóa chất trung gian, bắt giữ và tiêu diệt Virus. Nếu hoạt động này đủ mạnh sẽ ngăn cản và khống chế được Virus chỉ khu trú ở đường hô hấp, không cho lan tràn ra toàn cơ thể. Đồng thời kích hoạt miễn dịch đặc hiệu dễ dàng tiêu diệt Virus và ghi nhớ để sẵn sàng chống lại chúng nếu bị nhiễm trong những lần sau.

Nếu hệ miễn dịch bẩm sinh không đủ mạnh, Virus tăng sinh và nhân lên với số lượng lớn, lan tràn sang các cơ quan bộ phận khác. Hệ miễn dịch bẩm sinh lúc này cũng bị rối loạn, tiết ra nhiều hóa chất trung gian tiền viêm hơn. Đây là một trong những yếu tố khiến bệnh nhân tiến tới giai đoạn bão Cytokine – nguyên nhân gây trở nặng trong nhiễm SARS-COV-2

Khi virus lan tràn, tăng sinh với số lượng lớn, hệ miễn dịch đặc hiệu gặp phải tình trạng mệt mỏi, quá sức. Điều này cũng đóng góp vào phát triển cơn bão Cytokine

Cùng một Virus xâm nhập vào cơ thể nhưng có người dễ nhiễm bệnh hơn, có người khó nhiễm hơn, quá trính sinh trưởng, sinh sản nhân lên của Virus ở mỗi người khác nhau, biến thể của virus cũng như diễn tiến bệnh mỗi người khác nhau. Điều này phụ thuộc vào bản thân cơ thể mỗi người, đặc biệt là hoạt động của hệ miễn dịch.

2. Chúng ta cần làm gì để phòng tránh và giảm diễn tiến nặng nếu nhiễm Covid?

Giai đoạn đầu khi chưa tiếp xúc với Virus chúng ta cần phòng ngừa bằng cách tránh tiếp xúc với virus: rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang, không tụ tập nơi đông người, chủng ngừa,…

Giai đoạn virus xâm nhập vào cơ thể thì nó sẽ tăng sinh lên. Biện pháp của chúng ta là làm thế nào để cơ thể kháng cự lại Virus tốt nhất? Nghĩa là làm thế nào để hệ miễn dịch hoạt động được tốt nhất?

Đối với phụ nữ mang thai và nuôi con bú – đối tượng có hệ miễn dịch bị suy giảm và vô cùng nhạy cảm. Việc tìm kiếm các giải pháp để chủ động nâng cao đề kháng, thể chất càng quan trọng và cẩn thiết hơn nữa.

Để tìm lời giải cho câu hỏi này, điều đầu tiên chúng ta nghĩ tới là cải thiện chế độ dinh dưỡng.

3. Chế độ dinh dưỡng có vai trò như thế nào trong phòng và chống Covid 19?

Chúng ta đều đã biết, dinh dưỡng ảnh hưởng tới thể chất, sức khỏe chung của mỗi người. Trong dại dịch Covid 19, dinh dưỡng ảnh hưởng tới 2 khía cạnh chính:

• Tính nhạy cảm, khả năng dễ mắc Covid 19
• Diễn tiến của Covid 19

(Theo J Nutr. 2021 Jul; 151(7): 1854–1878. PMCID: PMC8194602 PMID: 33982105)

Một số chất dinh dưỡng đã được ghi nhận có tác động tới tính nhạy cảm với Covid 19:

• Hỗ trợ chức năng miễn dịch của niêm mạc (vai trò của Vitamin A), tính toàn vẹn của biểu mô (Vitamin A,C,D)
• Tăng cường chức năng của một số tế bào miễn dịch thích ứng và bẩm sinh (vitamin A, C , D, và E; sắt; kẽm; và PUFAs)
• Tham gia vào quá trình chống Oxy hóa, bảo vệ cơ thể: Vai trò của Vitamin C

Một số dưỡng chất có ảnh hường tới quá trình diễn tiến của Covid 19

• Sự nhân lên của Vius: ảnh hưởng tới việc xâm nhập vào thụ thể ACE 2 có bằng chứng của Vitamin D, E, selen, sắt. Ảnh hưởng tới sự biến thể virus: vai trò của Selen
• Quá trình viêm: yếu tố làm giảm Oxi hóa là A, C, E Selen, kẽm; Giảm các Cytokine gây viêm là Vitamin D; Chống viêm: Vai trò của Omega 3 (DHA, EPA)
• Bổ sung đầy đủ – toàn diện các dưỡng chất để hỗ trợ nâng cao thể trạng, tăng cường sức khỏe thể chất

Khi virus đã xâm nhập và cơ thể bị nhiễm bệnh thì dinh dưỡng có vai trò nâng đỡ cơ thể, giúp hệ miễn hoạt động tốt; đồng thời dinh dưỡng là yếu tố then chốt giúp cơ thể có thể sống sót được qua thời kỳ bệnh dịch.

Những can thiệp về dinh dưỡng với mục đích điều trị vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, chưa có đủ bằng chứng cụ thể. Tuy nhiên không thể phủ nhận vai trò của dinh dưỡng trong diễn tiến của dịch bệnh. Vì vậy việc bổ sung các chất dinh dưỡng nên được thực hiện ở mức đáp ứng đủ nhu cầu để vừa phát huy được tác dụng đã được ghi nhận vừa đảm bảo an toàn.

4.Chế độ ăn nhiều dầu mỡ ảnh hưởng thế nào tới sức khỏe miễn dịch trong nhiễm Covid 19?

Một nghiên cứu gần đây cho thấy, việc tiêu thụ acid Palmetic (chất béo bão hòa có trong chế độ ăn nhiều dầu mỡ động vật) làm tăng phản ứng viêm, tăng nhạy cảm với nhiễm Covid 19.

Acid Palmetic liên quan tới điều hòa hoạt động của thụ thể ACE2, làm tăng bệnh sinh của nhiễm Covid 19. Những bệnh nhân béo phì có lượng acid Palmitic tự do trong máu cao có nguy cơ nhiễm Covid 19 cao và trở nặng hơn so với các trường hợp khác.

Đối kháng với acid Palmetic là Omega 3 (DHA, EPA) – một acid béo không no chuỗi dài giúp cải thiện bệnh sinh của nhiễm Covid 19

• Omega 3 (DHA, EPA) kết hợp với lớp bi- phospholipid của màng tế bào, giúp giảm sản xuất chất trung gian gây viêm
• DHA,EPA làm giảm các chất trung gian tiền viêm
• Làm tăng khả năng thực bào của đại thực bào
• Điều hòa miễn dịch cho cả hệ thông miễn dịch tự nhiên và miễn dịch đặc hiệu

Mẹ bầu đều biết Omega 3 (DHA,EPA) là acid béo có vai trò quan trọng trong phát triển trí tuệ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ. Trong thời kỳ dịch bệnh, acid béo Omega 3 còn có vai trò quan trọng hơn thế. Vì vậy, mẹ nhớ bổ sung hàng ngày nhé!

5. Bổ sung dưỡng chất cho mẹ bầu cần lưu ý gì?

Chế độ ăn hàng ngày luôn là nguồn cung cấp dưỡng chất quan trọng nhất. Để cung cấp chất dinh dưỡng tốt nhất trước tiên mẹ cần thực hiện chế độ ăn đầy đủ – đa dạng các nguồn thực phẩm. Nên ăn thịt nạc, tôm, cá, hải sản… hạn chế tiêu thụ mỡ động vật; tăng cường rau xanh và hoa quả, uống đủ nước…

Ngoài tăng cường chế độ ăn mẹ nên được tăng cường bổ sung dưỡng chất từ thuốc bổ. Một số lưu ý giúp lựa chọn sản phẩm bổ sung phù hợp cho bà bầu, mẹ có thể tham khảo:

• Thuốc bổ nên được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất, bao gồm Omega 3(DHA, EPA), sắt, acid folic, Các Vitamin A,B,C,D,E cùng kẽm, Mg, I-ốt… Chú ý hàm lượng, thành phần để đảm bảo nguyên tắc Đúng và Đủ trong bổ sung dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai.
• Tìm hiểu về thành phần của các sản phẩm: Cùng một thành phần có thể có nhiều dạng sản phẩm khác nhau nhưng hiệu quả có thể không tương đương nhau: Omega 3 dạng Triglycerid cho hiệu quả hấp thu tốt hơn dạng còn lại; tỷ lệ giữa các thành phần cũng có thể tác động đến khả năng hấp thu của các dưỡng chất, tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 sẽ phù hợp hơn với phụ nữ mang thai và nuôi con bú.
• Thông thái khi chọn mua sản phẩm: Tránh mua hàng theo phong trào, thông tin truyền miệng không có cơ sở khoa học; Tránh mua hàng từ những kênh khó kiểm chứng; nguồn gốc không rõ ràng
• Tham khảo nguồn thông tin chính thống từ các kênh khi có nhu cầu hay khi cần giải đáp các thông tin liên quan đến sản phẩm

Khi mang thai mẹ không chỉ cần cung cấp dưỡng chất cho mình mà còn cần lưu ý cung cấp đủ dưỡng chất cho cả thai nhi trong bụng. Chế độ ăn uống hàng ngày khó có thể đáp ứng đủ nhu cầu tăng cao ở giai đoạn này. Mặt khác, bổ sung đủ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng giúp nâng cao thể chất, tăng cường đề kháng để chống lại bệnh tật. Vì vậy, ngoài tăng cường chất lượng bữa ăn mẹ nên được bổ sung thêm các dưỡng chất từ thuốc bổ mỗi ngày để chủ động trong phòng chống dịch bệnh cũng như tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi sau này.

Theo Procarevn tổng hợp