Vai trò của thuốc bổ cho bà bầu ngày càng được khẳng định với nhiều lợi ích khi bổ sung đầy đủ các loại acid béo thiết yếu DHA, EPA cùng các loại vitamin, khoáng chất từ trước khi mang thai, khi mang thai và khi cho con bú. Tuy nhiên, không phải bà bầu nào cũng biết cách lựa chọn loại thuốc bổ phù hợp cho mình trong “ma trận” các sản phẩm có sẵn trên thị trường.
Mục lục
Hiện nay có rất nhiều lựa chọn thuốc bổ cho bà bầu khác nhau (ảnh minh họa)
Đầu tiên, bạn nên nhớ rằng, không phải tất cả các loại thuốc bổ cho bà bầu trên thị trường đều giống nhau. Chúng khác nhau ở những điểm gì? Thành phần trong công thức, hàm lượng mỗi hoạt chất, chất lượng nguyên liệu, cách sử dụng, nguồn gốc xuất xứ?… Không có loại nào phù hợp cho mọi đối tượng.
Vậy một loại thuốc bổ như thế nào là phù hợp dành cho bạn? Đó là loại đáp ứng đủ nhu cầu về dinh dưỡng thiết yếu cho bạn, không bị thiếu hụt, không dư thừa. Đó cũng là loại thuốc có cách sử dụng đơn giản, tiện lợi để dễ dàng ghi nhớ sử dụng hàng ngày.
Nếu như bạn đã có một chế độ dinh dưỡng tốt, bạn nên lựa chọn loại thuốc bổ tổng hợp có hàm lượng các hoạt chất không quá cao để tránh dư thừa. Nếu như bạn thấy chế độ ăn uống của mình mất cân đối, thiếu vi chất, hãy ưu tiên những công thức được thiết kế riêng cho đối tượng bị thiếu dinh dưỡng. Loại thuốc đó cần có ít tác dụng bất lợi, dung nạp tốt vào cơ thể và đặc biệt là nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có uy tín trên thị trường…
Sau đây là một số bí quyết giúp bà bầu có thể lựa chọn thuốc bổ cho bà bầu phù hợp nhất với mình.
Kiểm tra sức khỏe bà bầu trước khi dùng thuốc bổ
Xét nghiệm máu cho biết về tình trạng dinh dưỡng trước khi lựa chọn thuốc bổ phù hợp
Kiểm tra sức khỏe trước khi mang bầu và trong quá trình mang thai rất quan trọng để giúp phòng ngừa các rủi ro khi mang thai. Trong quá trình kiểm tra, bác sỹ có thể làm các xét nghiệm để biết tình trạng dinh dưỡng trong cơ thể của bạn, ví dụ như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu…
Xét nghiệm máu có thể phản ánh chính xác tình trạng thiếu máu, thiếu các thành phần tạo máu như thiếu sắt, thiếu Vitamin B12… Còn xét nghiệm nước tiểu sẽ cho biết tình trạng bổ sung I-ốt có đầy đủ hay không.
Các thuốc bổ tổng hợp cho bà bầu được thiết kế để cung cấp các dưỡng chất vừa đáp ứng đủ nhu cầu sinh lý tăng lên khi mang thai. Nếu các kết quả xét nghiệm cho thấy có sự thiếu hụt dưỡng chất thì ngoài việc bổ sung viên uống tổng hợp, bạn có thể bổ sung thêm các loại thuốc có chứa riêng thành phần dinh dưỡng bị thiếu hụt hoặc tăng cường bồi bổ thông qua những loại thức ăn giàu vi chất đó theo lời khuyên của bác sĩ.
Kiểm tra các thành phần trên nhãn sản phẩm
Hình ảnh một tờ HDSD thuốc bổ bà bầu của Úc có ghi rõ các thành phần
Khi đã mua một sản phẩm thuốc bổ cho bà bầu, đặc biệt là trong thời gian đang mang bầu, bạn hãy chú ý thật kỹ các thành phần trên bao bì sản phẩm. Các sản phẩm cao cấp, uy tín sẽ thể hiện rõ ràng, đầy đủ các thông tin thành phần cấu tạo:
✔ Sản phẩm có DHA/EPA theo tỷ lệ bổ sung cho bà bầu (4-4.5 DHA/ 1 EPA)
DHA là một loại acid béo Omega-3 đóng vai trò rất quan trọng trong sự hình thành lớp màng tế bào thần kinh, thị giác, chất xám trong não bộ của trẻ. Thiếu DHA trong giai đoạn phát triển đầu đời của trẻ có thể khiến cho trẻ phải đối mặt với nguy cơ chậm phát triển trí tuệ, kém thông minh, miễn dịch suy giảm… Ngoài ra, DHA còn giúp phụ nữ mang thai phòng ngừa một số bệnh lý như Đái tháo đường thai kỳ, Tiền sản giật, Trầm cảm sau sinh…
Tuy nhiên mọi người thường nghe nói tới DHA, nhưng ít ai biết rằng, một loại Omega-3 khác là EPA cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển của thai nhi và bà bầu.
Bộ đôi DHA/EPA cần phải bổ sung đồng thời để đạt được hiệu quả như ý muốn. EPA sẽ giúp kích thích DHA hấp thu qua nhau thai vào thai nhi, EPA cùng DHA tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh và chống viêm hiệu quả. Chính vì vậy, nếu bổ sung DHA mà không có EPA thì tác dụng trên thai nhi thường thấp.
Các nhà khoa học đã thử nghiệm nhiều công thức DHA/EPA khác nhau và đưa ra kết luận tỷ lệ DHA/EPA đạt khoảng 4/1 (4 DHA – 1 EPA) giống tỷ lệ vàng trong sữa mẹ đặc biệt thích hợp để bổ sung trong giai đoạn mang thai, cho con bú vì nó giúp hấp thu tối đa DHA vào qua nhau thai, sữa mẹ để vào được bào thai và em bé.
Không phải loại thuốc bổ cho bà bầu nào cũng có chứa DHA, EPA theo tỷ lệ tiêu chuẩn, mà thường chỉ có những sản phẩm cao cấp, đầu tư cao giá trị khoa học mới sử dụng loại dầu cá có tỷ lệ DHA, EPA như vậy. Nhu cầu DHA ở phụ nữ mang thai là từ 200mg DHA/ngày (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung)
Vì vậy khi chọn mua thuốc bổ cho bà bầu cần xem kỹ thành phần để xem dầu cá có DHA và EPA là dầu cá gì, (thường dầu cá ngừ – Tuna Fish Oil ở Bắc Âu là tốt nhất), hàm lượng DHA và EPA là bao nhiêu; Có gần đúng với tỷ lệ vàng 4/1 hay không; Dạng dầu cá có phải là dạng Triglyceride (dạng dễ hấp thu) hay là dạng ester (tiêu chuẩn thấp hơn, rất kém hấp thu).
✔ Sản phẩm có chứa hàm lượng acid folic theo khuyến cáo hay không?
Axit folic có vai trò quan vô cùng quan trọng đối với bà bầu, là dưỡng chất không thể thiếu để bảo vệ thai nhi khỏi dị tật ống thần kinh như bệnh nứt đốt sống, vô sọ. Đây là dị tật xảy ra ở thai nhi trong vòng 7 tuần đầu thai thai kỳ do ống thần kinh không khép kín hoàn toàn.
Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam, bà bầu nên bổ sung từ 400 – 600mcg acid folic/ 1 ngày, không nên bổ sung hàm lượng quá cao hoặc quá thấp vì có thể ảnh hưởng đến bà bầu và thai nhi. Do vậy khi chọn mua thuốc bổ bạn cũng nên kiểm tra kỹ xem loại thuốc đó hàm lượng axit folic theo khuyến cáo hay không?
✔ Sản phẩm cung cấp sắt ở dạng nào? Hàm lượng sắt nguyên tố trong mỗi sản phẩm là bao nhiêu?
Cơ thể thường chỉ hấp thu được 10-15% lượng sắt mà bạn đã cung cấp. Phần sắt không được hấp thu sẽ gây ra các tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa: viêm loét dạ dày, tiêu chảy hoặc táo bón, đi ngoài phân đen… Do đó, liều lượng bổ sung sắt từ thuốc càng thấp càng giảm tối đa những tác dụng phụ do thuốc gây ra.
Tùy vào chế độ ăn, theo bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam 2016 lượng sắt khuyến cáo cần bổ sung mỗi ngày như sau:
Thực hiện chế độ ăn khoảng 01 lạng thịt cá/ngày với mẹ bầu không khó. Với chế độ ăn này bạn chỉ cần bổ sung trung bình khoảng 27,1mg sắt nguyên tố/ngày (bao gồm từ thức ăn và từ thuốc bổ sung) mà thôi. Tương ứng với 15% * 27,1 = 4,065mg Fe được hấp thu mỗi ngày.
✔ Sản phẩm có Vitamin A hay không?
Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu rất cần thiết cho sự phát triển, biệt hóa tế bào; tham gia chức năng thị giác, chức năng miễn dịch, sự tăng trưởng, chống Oxy hóa và sinh sản.
Bổ sung ở dạng hoạt động Vitamin A hay dạng tiền chất Betacaroten? Để tránh gặp phải các tác dụng nguy hại do dư thừa vitamin A dạng hoạt động thì phụ nữ mang thai được khuyên bổ sung ở dạng tiền chất Betacaroten
✔ Vitamin E dạng nào?
Vitamin E thực tế có tới 8 dạng kháng nhau, nhưng chủ yếu chúng ta quan tâm tới 2 loại chính là Vitamin E tự nhiên và Vitamin E tổng hợp, bán tổng hợp (từ các sản phẩm của khí hóa dầu, dịch chiết thực vật). Dạng Vitamin E tự nhiên D-Alpha tocopherol là dạng dùng có hoạt tính sinh học cao, an toàn và được ưa chuộng hơn, nhưng thường có giá thành cao hơn nhiều so với các dạng tổng hợp và bán tổng hợp.
Khi mua thuốc bổ cho bà bầu bạn cũng cần phải kiểm tra kỹ xem Vitamin E trong thuốc bổ đó có phải là dạng d-alphatocopherol (Vitamin E tự nhiên, hoạt tính cao) hay là dạng dl-alphatocopherol (dạng bán tổng hợp, hoạt tính rất thấp)?…
Đọc kỹ cách sử dụng sản phẩm
Đọc kỹ hướng dẫn sản phẩm từ nhà sản xuất
Đa số các sản phẩm bổ sung cho phụ nữ mang thai và cho con bú được đóng gói 30 viên, dùng mỗi ngày 1 viên để người dùng dễ ghi nhớ, bảo quản trong 1 tháng cũng ít gặp rủi ro sản phẩm bị hư hại hơn. Mặt khác, với 30 viên thuốc, nếu như trường hợp khi sử dụng gặp vấn đề liên quan tới mẫn cảm thuốc thì bà bầu cũng sẽ dễ dàng đổi sang loại khác mà bớt lãng phí hơn so với việc sử dụng những loại đóng hộp tới hàng trăm viên.
Với các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ Châu Âu, Hoa Kỳ ở dạng đóng gói có nhiều hơn 30 viên (có thể là 60 viên, 90 viên…) thì bạn cần lưu ý kỹ về cách sử dụng của sản phẩm bởi vì có thể bạn sẽ cần dùng tới 2 viên trên 1 ngày để đáp ứng đủ lượng hoạt chất cho cơ thể theo khuyến cáo.
Thận trọng với xuất xứ sản phẩm
Một sản phẩm thuốc bổ bà bầu được sản phẩm tại Australia với nguồn gốc, số đăng ký tại Úc và Việt Nam
Hiện nay, sản phẩm có thể dễ dàng chuyển từ các nước phát triển tới các nước khác như Việt Nam. Một mặt, người tiêu dùng có thể được sử dụng những sản phẩm chất lượng châu Âu, Úc, Nhật… ngay tại Việt Nam. Mặt khác, người tiêu dùng cần tỉnh táo để xác minh đúng nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm. Nhất là với tình trạng hàng giả, hàng nhái đang ở mức khó kiểm soát trong thời gian gần đây. Hãy chú ý dòng chữ “Made in…” trên bao bì và lưu ý các cách xác định hàng chính hãng trước khi quyết định mua sản phẩm.
Ngoài ra, bà bầu cũng nên thận trọng trong việc mua các sản phẩm xách tay vì không thể kiểm soát nguồn gốc xuất xứ. Các cá nhân buôn bán hàng xách tay có thể vẫn cam kết với khách hàng nhưng nếu như có bất kỳ sự cố gì xảy ra liên quan tới sức khỏe bà bầu, pháp luật sẽ không thể bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đối với hình thức kinh doanh này.
Để ủng hộ kinh doanh theo pháp luật và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người mua hàng cũng như giảm thiểu các rủi ro, bà bầu hãy lựa chọn những nhãn hiệu được lưu hành chính hãng tại Việt Nam mà có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc.
Gọi cho nhân viên tư vấn
Nhân viên tư vấn cần phải có trình độ y tế tốt để giải đáp thắc mắc của người dùng
Một sản phẩm tốt không chỉ đơn thuần nằm trong công thức, thành phần, xuất xứ tốt…mà quan trọng hơn là những nhân viên tư vấn có chuyên môn. Ngày nay, dịch vụ đã phát triển tới mức, bạn dễ dàng tra cứu được số điện thoại hỗ trợ của nhà cung cấp sản phẩm và yêu cầu tư vấn về sản phẩm cũng như các vấn đề liên quan tới việc sử dụng sản phẩm đó. Một nhãn hàng thực sự uy tín sẽ cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích, khách quan để bạn có thể lựa chọn một sản phẩm phù hợp nhất với sức khỏe của bạn.
Khi bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới sản phẩm, hoặc có yêu cầu về thông tin rõ ràng, giấy phép lưu hành của sản phẩm để đảm bảo mình đã mua được sản phẩm phù hợp, có chất lượng thì hãy gọi điện ngay tới số điện thoại của nhân viên tư vấn nhãn hàng đó để được trợ giúp.
Lời khuyên của chuyên gia
Các chuyên gia thường khuyên bà bầu rằng một sản phẩm dùng trong thời kỳ mang thai và cho con bú không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của bà mẹ mà còn ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển của em bé, nhất là thời kỳ trong bụng mẹ. Do đó, bà mẹ cần lựa chọn một cách thông thái để sản phẩm vừa có chất lượng, vừa an toàn. Những lời khuyên bao gồm:
★ Tránh mua hàng theo phong trào, thông tin truyền miệng không có cơ sở khoa học.
★ Tránh mua hàng theo những thông tin khó kiểm chứng trên mạng xã hội
★ Hãy vào website chính thức của sản phẩm, nhà phân phối để tìm hiểu thông tin chính xác về sản phẩm và thông tin liên hệ trực tiếp.
★ Tránh mua các loại thuốc bổ bà bầu là hàng hóa xách tay.
★ Tìm hiểu thật kỹ về sản phẩm dự định dùng thông qua thầy thuốc, mạng internet, nhân viên tư vấn của nhà phân phối tại Việt Nam…
Khi một loại thuốc bổ bà bầu bạn đã yên tâm về mọi vấn đề và có đáp ứng tốt với cơ thể, bạn có thể duy trì sử dụng trong suốt thời kỳ mang thai, cho con bú…trừ khi có chỉ định đặc biệt của bác sỹ. Hãy là người tiêu dùng thông thái để đưa ra những lựa chọn tốt nhất cho mẹ và bé.
Ds Minh Phương
Chào bác sĩ ạ. E mang thai 16 tuần. Khám thai bac sĩ nói e bé thiếu sắt và canxi ạ. Có thể tư vấn giúp e nên uống loại sữa nào là tốt k ạ
Minh dự đinh 3 tháng nữa để có thai, và đang tiêm ngừa, mình muốn biết nên dùng thuốc gì trước khi mang thai, va mua ở đâu.